رویکرد مخاطب محور در مواجهه با شبکه های اجتماعی مجازی
صفحه 1-18
علیرضا اکبرزاده؛ ثریا معمار؛ مسعود کوثری؛ رضا همتی
چکیده در این پژوهش، ضمن نشان دادن لزوم تغییر رویکردها از رویکردهای مقابله ای به
معرفی شده « رویکرد مخاط بمحور » رویکردی فرهنگی و اجتماعی، رویکردی با عنوان
است که، بهجای توجه صرف به فرستندة پیام، به مخاطب توجه دارد تا با توانمندسازی او
به او توان نقد و تجزیهوتحلیل پیام را بدهد. پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوای
کمی انجام شده و نتایجش بیانگر آن است که با رویکردی مخاطبمحور میتوان درقالب
راهبرد آگاهسازی و آموزش و ازطریق ارتقای سواد رسانهای به توانمندسازی مخاطب در
تحلیل و تفسیر و نقد پیام پرداخت و نیز درقالب راه برد تنوعسازی از تکنیک های اقناع
مخاطب برای جلبنظر و جذب او بهره برد.
بررسی پنج عنصر مدل هارولد لاسول در رسانههای جمعی با توجه به ظهور رسانههای نوین
صفحه 19-53
ملیکا بردبار؛ سید وحید عقیلی؛ شیرین قنبری
چکیده هدف این مقاله درک این موضوع است که چگونه در طی دهه گذشته با تغییرات فناوری، مخاطبان در سراسر جهان تغییر کردهاند و آنها چگونه بر فضای رسانهای خود اثرگذار بودهاند. بنابراین به اجمال، میتوان ادعا کرد که خلاء پژوهشی همهجانبه نگر در دیدگاه هارولد لاسول در حوزه رسانه با دیدگاه چه ذینفعانی، چه نوع پیام و محتوایی با چه تکنولوژی و پلتفرمی به کجا و با چه محدودیتهایی ارسال مینمایند موجب انجام این پژوهش شد.
بازنمایی اسطورۀ قهرمان مظلوم در روایتهای داستانی سینمای دفاع مقدس ) مطالعۀ موردی چهار فیلمنامه از چهار دهۀ سینمای ایران (
صفحه 55-71
شکراله پورالخاص؛ محمد یحیایی
چکیده سینما در مقایسه با سایر هنرها سهمی انکار ناپذیر در تجلی، ایجاد و حیات اسطورههای امروزین دارد. این مقاله با مطالعۀ چهار فیلمنامۀ مرز، دو چشم بیسو، آژانس شیشهای و اتوبوس شب به روش تحلیل روایت، بر آن است که بخشی از بازنمایی قهرمان مظلوم در سینمای دفاع مقدس را شرح و تحلیل کند و برای این منظور نظریه سطوح بازنمایی واقعیت بودریار را به عنوان چارچوب خود انتخاب کرده است. این مقاله در جستجوی یافتن ماهیت اسطورۀ امروزین قهرمان در سینمای دفاع مقدس است و به این نتیجه میرسد که قهرمان فیلمهای مورد مطالعه، قهرمانی توانمند نیست که بتواند برای مخاطبش به عنوان الگو و اسطوره مطرح شود و اگر دو روی توانمندی و مظلومیت داشته باشد، در فیلمنامههای مورد مطالعه مقالۀ حاضر، عنصر مظلومیت است که خود را بیشتر بروز میدهد و توانمندی اگر نگوییم موجودیتی غایب داشته، همواره در پس پرده و در اندرونی محتوای داستان، جایگاهش را یافته است.
تشخص سازی(personal branding) یا مدیریت تأثیرگذار هویت در شبکه های اجتماعی
صفحه 73-98
حسن خجسته
چکیده فعالیت و حضور مؤثر در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی تابع قواعد و ویژگی های آن است. امروزه با انقلاب ارتباطات تغییر تغییر نقش مخاطب به کاربر یعنی حضور هر فرد برحسب توان در فضای مجازی برای تولید محتوا و عرضه آن به دیگران، بسیاری از معادلات گذشته در ارتباطات را تغییر داده است. هر کاربر برای حضور اثرگذارش باید عناصری که در این فرایند نقش دارند مدیریت نماید. لذا این پرسش وجود دارد: آیا ارزش و اعتبار همه افراد در این فضا یکسان است؟ آیا راه هایی برای تشخص سازی فردی(personal branding) و یا جمعی وجود دارد تا بتوان از آن ها استفاده کرد؟ افراد چگونه خود را به دیگران در شبکه های اجتماعی می نمایانند یا چگونه با تشخص سازی هویت خود را شکل داده و بروز می دهند؟ افراد چگونه هویت خود را می توانند بهبود بخشند؟ این گونه پرسشها در رابطة میان هویت فرد و هویتی که ناشی از حضورش در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی است، امری طبیعی و قابل انتظار به نظر میرسد. این مقاله سعی دارد ضمن نشان دادن اهمیت هویتهای واقعی فردی در شبکه های اجتماعی چگونگی برساخت هویت در فضای مجازی و ارتقاء آن را نیز با روشی توصیفی و تحلیلی بیان نماید. نتایج حاکی از اهمیت چندین عنصر از قبیل پروفایل، نوع مطلب یا پست، میزان اظهار علاقه، میزان تفسیر، تعداد دنبال کنندگان و .. در ساخت این هویت بسیار اثرگذار هستند.
بررسی تجربی تاثیر رسانههای ارتباط جمعی در گسترش عناصر فرهنگی پستمدرنیسم مورد مطالعه (جوانان شهر یزد)
صفحه 99-125
رضا دهبانی پور؛ یاسین خرم پور؛ عنایت شیخی
چکیده با گذر از دوران سنتی به دوران مدرن و پس از آن جامعه پستمدرن، شاهد جلوههای نوینی از زندگی اجتماعی هستیم. طی گذر از هر یک از این دورانها، به راحتی میتوان تغییر در نوع تفکر، نگرش و رفتار انسانی را مشاهده کرد. یکی از عناصری که نقش اساسی در تغییر نگرش و رفتار انسانهای عصر جدید دارد، رسانهها میباشد. در این بین اما تلویزیون به عنوان یکی از عناصر اصلی رسانه در دنیای جدید، تاثیر بسزایی در جهان بینی های افراد دارد لذا این تحقیق درصدد بررسی تاثیر رسانه ی ارتباط جمعی با تاکید بر (تلویزیون) و عناصر فرهنگی پستمدرنیسم میباشد.این تحقیق از طریق روش کمی در بین 384 نفر از جوانان شهر یزد صورت گرفت. روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای و ابزار سنجش پرسشنامه محقق ساخته میباشد. نتایج تحقیق نشان داد که بین جنس و فرانوگرایی فرهنگی رابطهی معنیداری وجود نداشت هر چند برخی از مولفههای پست مدرنیسم با جنس رابطهی معنیداری برقرار کردهاند. بین استفاده از ماهواره و پست مدرنیسم فرهنگی رابطه معنیدار و مثبتی وجود داشت. ولی بین استفاده از تلویزیون داخلی و پستمدرنیسم فرهنگی رابطهی معنیداری وجود نداشت و فقط بعد نسبیگرایی فرهنگی با استفاده از تلویزیون داخلی رابطه مثبت و معنیداری برقرار کرد. نتایج رگرسیون نشان داد که متغیر استفاده از ماهواره قادر به تبیین 17/0 از واریانس پستمدرنیسم فرهنگی میباشد.
تاثیر مصرف کمی شبکه های تلویزیونی بر شکل گیری الگوهای ارتباطی زوجین با بررسی نقش متغیر های میانجی
صفحه 127-147
سمیرا عاطفی فر؛ فاطمه شهابی زاده
چکیده با توجه به اهمیت نقش تلویزیون بر پر کردن میزان اوقات فراغت و تاثیرگذاری بر روابط افراد به ویژه زوجین، پژوهش حاضر به بررسی تدوین مدل الگوهای ارتباطی زوجینشاغل شهر بیرجند در جهت تاثیر مصرف کمی شبکه های تلویزیون با توجه به متغیرهای میانجی ؛که دراینجا راهبردهای کنترل فکردر نظر گرفته شده ؛ پرداخته است. روش پژوهش از نوع همبستگی و نمونه آماری این پژوهش 350 نفر از متأهلین کارمند شهر بیرجند در سال 1393 میباشد که به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارها شامل پرسشنامه محقق ساخته مصرف کمی رسانه دیداری (تلویزیون)، پرسشنامه الگوهای ارتباطی زوجین کریستنسن و سالاوی، 1984، و پرسشنامه راهبردهای کنترل فکر ولز و دیویس، 1994، میباشد که در اختیار افراد نمونه قرار گرفت و از روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. مدل برازش یافته نشان داد مدت زمان تماشای برنامه های شبکه تخصصی (آموزش، قرآن، بازار، ورزش، سلامت) از طریق افزایش راهبرد های انطباقی کنترل فکرافزایش دهنده الگوی ارتباطی سازنده زوجین است و مدت زمان تماشای برنامه های شبکه سرگرمی(نمایش و تماشا) از طریق افزایش راهبرد های غیر انطباقیکاهش دهنده الگوی ارتباطی سازنده زوجین است. نتایج در این راستا بحث شد.
واکاوی نقش رسانههای غربی در اسلامهراسی معاصر
صفحه 149-172
عباس عیسی زاده؛ سید حسین شرف الدین
چکیده اسلامهراسی طبق مصطلح رایج، ایجاد هراس و نفرت برنامهریزیشده از اسلام و مظاهر اسلامی و در نتیجه روا شمردن گونههای مختلف تبعیض، خشونت و اعمال محرومیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ارتباطی علیه مسلمانان و نهادها و سازمانهای ذیربط است. رسانههای جمعی بهویژه مطبوعات، شبکههای رادیو- تلویزیونی و فیلمهای سینمایی همواره از ابزارهای مهم و از جهاتی بیبدیل برای پیشبرد این سیاست نژادپرستانه و استعماری بودهاند. ازاینرو، بررسی نقش و تأثیر وسایل ارتباط جمعی در اسلامهراسی، طی دهههای اخیر، به یکی از پروژههای پرطرفدار در مطالعات اجتماعی تبدیل شده است. در همین راستا، هدف مطالعه پیشرو عبارت است از: واکاوی نقش رسانهها در بازخوانی و برجستهسازی تنشهای تاریخی و تعاملات واگرا میان دو حوزه تمدنی اسلام و غرب، برخورد انتقادی و سخریهآمیز با باورها، ارزشها، شعائر و احکام اسلام، انتساب ظالمانه اعمال تروریستی برخی گروههای افراطی به اسلام، ترغیب دولتهای غربی به اتخاذ و اعمال سیاستهای خشن علیه گروهها و جوامع اسلامی و در یک کلام، ایجاد هراس و نفرت از هر آنچه رنگ و برچسب اسلامی دارد. روش این پژوهش در مقام گردآوری و گزینش اطلاعات؛ اسنادی و کتابخانهای و در مقام تحلیل و بررسی مضامین؛ توصیفی، تبیینی (علتیابی) و تفسیری (معناکاوی) است.
بررسی ساختار نوبت در اتاقهای چت و شبکههای اجتماعی
صفحه 173-187
عطیه کامیابی گل؛ مسیحه هدایت مفیدی
چکیده هدف ازاین پژوهش نشان دادن نوع زبان بکاررفته در فضاهای است که برخواسته از ابزاری الکترونیکی، جهانی و تعاملی است. همچنین به نحوه نوبتگیری و واگذاری آن هنگام استفاده از این تکنولوژی برای برقراری ارتباط پرداخته شده است. دادههای این پژوهش شامل گفتوگوها و ارتباطات کاربران فارسیزبان در فضاهای مجازی از جمله اتاقهای چت یاهو، شبکهی اجتماعی فیسبوک و تلگرام میباشد. علت انتخاب این فضاها، عمومیبودن و آشنابودن آنها برای اغلب کاربران اینترنت در ایران بود. بهطورکلی میتوان گفت نوبتگیری، کنترل، مدیریت و انتقال آن در گفتگوهای اینترنتی دارای اصول مشخص و قواعد ازپیش تعیینشدهای نمیباشد، بلکه تا حد زیادی بستگی به عادات افراد هنگام چت و تایپکردن دارد.
ماهیت رسانههای نوین
صفحه 189-212
فاطمه مصدری؛ سیدحسن حسینی
چکیده پژوهش حاضر کوششی است در جهت تبیین چیستی "رسانههای نوین" و توصیف ویژگیهاو تبیین وجوه تفاوت آن با رسانههای قدیم. با توجه به همزیستی روز افزون انسان با رسانههای نوین، درک ماهیت این رسانه امروزه بسیار ضروری است. نتایج این نوشته که از روش تحلیلی-توصیفی بهره برده است، نشان میدهد که رسانههای نوین جهت ویژگیهایی بسیار متفاوت و نوظهور،از سایر رسانهها متمایز گردیده است و به تبع آن مفاهیم و معانی جدیدی به وجود آمده است تا حدی که آثار و لوازم آن، همه ابعاد زندگی انسان معاصر را در بر گرفته است. روشن است هرگونه آینده پژوهی، مدیریت، تعامل و یا نظارت و بهینه سازی رسانه های نوین مبتنی بر شناخت آن است.
ارجاعات شخصیتهای مستند اجتماعی در رمزگان امر به معروف و نهی از منکر رسانهای
صفحه 213-239
عباس ناصری طاهری؛ سید بشیر حسینی؛ مسعود وثوقی
چکیده از میان گونههای متنوع برنامهسازی (تلویزیونی)،مستند اجتماعی به علت مؤثر بودن درعرصهی آموزش، ترویج فرهنگ و پرداخت به موضوعات مبتلا به مخاطبان،رمزگانی است که میتوان بهوسیلهی آن ارجاعی به پیامهای معروف و منکر داشت و در مخاطب انگیزشی مناسب و متناسب ایجاد کرد. از آنجا که مستند اجتماعی از وجود شخصیت، به ویژه شخصیتهای واقعی بهره میجوید، زمانی که مستندساز از مقوله شخصیت استفاده میکند، میبایست به گونهای شخصیت خود را انتخاب و روایت نماید که ارجاعی به پیامهای معروف و منکر داشته باشد و در مخاطب انگیزشی نسبت به انجام معروف و انجام ندادن منکر ایجاد نماید؛ بنابراین در پژوهش حاضر از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان، گردآوری دادهها و با روش تحلیل مضمون و گویهسازی، تحلیل آنها انجام شده که به مهمترین مؤلفههای مؤثر در انتخاب و روایت شخصیت مستندهای اجتماعی به منظور اجرای صحیح فرآیند امر به معروف و نهی از منکر در رسانه،مانند انتخاب یک فرد معمولی با ویژگیهای نظیر زندگی متحول شده، مسئلهای قابلدرک، توانایی در معرفی خود و در آخر صورت و بیان جذاب،انتخاب الگوی والامقام یا فرد موفقِ نزدیک به فرهنگ مخاطب و کم حاشیه برای پاسخ به مسئله فیلم و...نائل گشتهایم.
