مطالعات بین‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ

چکیده موضوع اصلی این مقاله این است که رسانه چه نقشی در فرآیند توزیع قدرت وتحول سیاسی دارد؟ این نوشته در تلاش است تا بتواند ارتباط منطقی و دقیقی میان تحول سیاسی و نقش رسانه ها را در آن بررسی نماید و البته با رویکرد انتخاب شده، نگاهی به موضوع انتخابات ریاست جمهوری ایران و نقشی که رسانه ها در آن اعمال نموده اند، داشته باشد. رسانه ها توانسته اند نقش مهمی را به ویژه در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بر جای گذارند . پخش مناظرات تلویزیونی از رسانه ملی برای اولینبار نقش ویژه ای را در تبدیل گفتمان سیاسی و طرح آن در حوزه عمومی کشور به دنبال داشته است که در نوع خود کم نظیر است. این پژوهش ماهیت کیفی و بنیادی دارد که با روش اسنادی -کتابخانه ای و تحلیل و توصیف انجام شده است.

چکیده یکی از عوامل مهم در جذب مخاطب برای برنامه‌ها، عناوین برنامه‌هاست، زیرا مخاطب نخست در معرض عنوان برنامه قرار می­گیرد. عوامل زیادی در انتخاب عنوان مناسب برای برنامه‌ها دخالت دارند که این عوامل را می‌تو[1]ان از نظر علم زبان‌شناسی شناسایی و طبقه بندی کرد. دور(Dor)  (2003) عنصر بینامتنیت را مهمترین عنصر مناسب بودن معنا می‌داند و ایفانتیدو (Ifantidou)(2008) عنصر برجسته‌سازی را مهمترین عامل ساخت عنوان مناسب می‌داند. با بررسی عناوین برنامه‌های نمایشی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در بازة زمانی شش ماهه، مشهود است که  برنامه‌سازان ایرانی بیشتر توجه خود را معطوف به عنصر برجسته‌سازی می‌کنند و توجه چندانی به بینامتنیت عنوان انتخابی ندارند.


 

چکیده  عکاسی، نه یک شیوه‌ی تولید مکانیکی تصویر، بلکه یک رویه‌ ارتباطی است. با تحقیقاتی که پیرامون کارکردهای عکس در ایران شده است، به ندرت با تحلیلی کیفی بر تاریخ این رسانه مواجه‌ایم. بنابراین، ضرورت پژوهشی، بر اساس واکاوی ساختارهای کلان جامعه‌ی ایران ایجاب می‌شود. نگارندگان می‌کوشند، فضای غالب عکاسی را در اکنون آن [1]واکاوی کنند. بدین منظور از دریچه­ی «گفتمان» به آن نگاه می‌شود تا به این سؤال پاسخ دهند که در دوره‌ی حاضر، چه گفتمانی، چرا و چگونه صورت‌بندی شده است؟ و این گفتمان چه ارتباطی با گفتمان‌های پیشینش دارد؟ به عبارتی با تقابل‌ گفتمان اکنون و تاریخ آن روبروئیم. بدین منظور، نگارندگان مروری تاریخی بر عکاسی ایران می‌کنند تا درک بهتری از اکنونش حاصل کنند. چارچوب روش‌شناختی این تحقیق را اندیشه­های میشل فوکو و استوارت هال تشکیل می­دهد. نگارندگان اثبات می‌کنند که بدنه‌ی کنونی عکاسی ایران در گفتمانی فرهنگی احاطه شده و این گفتمان در رابطه‌ای دیالکتیکی با گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی تاریخش قرار دارد. بررسی روابط قدرت، نقش سیاست، سوژه و ابژه‌سازی مواردی هستند که به آن‌ها پرداخته خواهد شد.


 

چکیده هدف از این پژوهش بررسی تأثیر میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی موبایلی بر هویت فرهنگی دانشجویان است.از میان شبکه‌های اجتماعی موبایلی، دو شبکه وایبر و واتس‌آپ انتخابو تأثیر استفاده از آن‌ها بر زبان، دیانت، پوشش، رفتار اجتماعی و اخلاق کاربران بررسی شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته استفادهشده است. جامعه آماری پژوهشدانشجویان کارشناسی‌ارشد دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی بودند که از بین ایشان 218 نفر به شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل و با استفاده از مدل معادلات ساختاری به آزمون فرضیه‌های پژوهش اقدام گردید که مطابق نتایج به‌دست‌آمده، تمامی فرضیه‌های پژوهش تأیید و مشخص شداستفاده از شبکه‌های اجتماعی موبایلی بر ابعاد مختلف هویت فرهنگی شامل زبان، دیانت، پوشش، رفتار اجتماعی و اخلاق کاربران تأثیر مثبت و معناداری دارد.

چکیده آگهی­های تبلیغاتیِ تصویری به عنوان بخش مهمی از رسانۀ تصویری، تأثیر مهمی در شکل­گیری ایده­های نو، تغییر و یا رهبری سبک زندگی مردم هر جامعه داشته است. رسالت آگهی­های تبلیغاتی همواره معرفی و عرضۀ محصول در بهترین شکل به منظور دستیابی به بالاترین سطح فروش است، لذا سازندگان همواره توجه ویژه­ای به زیباسازی تولیدات خود داشته­اند. این توجه تا جایی است که دنیای تبلیغات به تدریج  دنیایی آرمانی و دور از سطح زندگی عامه مردم به نظر می­رسد. در گذر زمان به منظور طبیعی جلوه دادن همان دنیای آرمانی، چنین تصویری تبدیل به کلیشه می­شود. در این راستا، کلیشۀ آرمان­شهر دارای محدوده­­ای با قوانین و تعاریف خاص خود است که مخاطب را بیش از پیش به سوی خود فرا می­خواند. مقالۀ حاضر با بهره­گیری از نظرات کِلِر سایمون ، ایگلتون، بنجامین و پیکرینگ در باب ارتباط ایدئولوژی، هنر، کلیشه و رسانه، به بررسی چراها و چگونگی تبدیل آرمان­شهر به کلیشه ­پرداخته و سپس با تآکید بر تبلیغات تلویزیونی لوازم‌خانگی در دهۀ نود شمسی، این موضوع را از طریق مطالعۀ عینی پی می­گیرد. در پایان بررسی­ها نشان می­دهد که مناسب­ترین راه برای تزریق ایدئولوژی در سطح جامعه، کلیشه­سازی و طبیعی جلوه دادن دنیای آرمانی است که مخاطب آشنایی از پیش با آن ندارد.

چکیده  این مقاله به مطالعه تاثیراستفاده ازسایتهای شبکه اجتماعی برهویت قومی دانشجویان دانشگاههای تهران می پردازند. شبکه های اجتماعی مجازی در سال­های اخیر نقش گسترده ای در تحولات اجتماعی و سیاسی ایفا کرده اند و همین مسئله مطالعه آنها را ضروری ساخته است. چهارچوب نظری این مقاله را هویت قومی تشکیل می دهد. در چهارچوب نظری استفاده شده در این مقاله هویت ملی شامل چهار بعد هویت یابی قومی، تعلق به فرهنگ قومی، تعهد به اجتماع قومی و بعد سیاسی هویت قومی است. روش نمونه گیری نیز تلفیقی از روشهای هدفمند و گلوله برفی بود. روش پیمایش بعنوان روش تحقیق انتخاب شد و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه برخط استفاده شد. سایت فیسبوک نیز بعنوان زمینه تحقیق انتخاب شد چرا که پرکاربرترین و محبوبترین شبکه اجتماعی مجازی است. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از سایت فیسبوک با هویت قومی دانشجویان همبستگی مثبت دارد. این متغیر با هر سه بعد هویت قومی رابطه مثبت دارد اما مقدار این همبستگی پایین و ضعیف می باشد.

چکیده پژوهش حاضر به بررسی عوامل مرتبط با میزان بازدید از محتویات پیام در گروه­های اینترنتی غیراخلاقی یا پورنوگرافی می­پردازد. روش پژوهش پیمایش و ابزار آن پرسشنامه بسته پاسخ اینترنتی و جامعه آماری کلیه کاربران عضو گروه غیراخلاقی تشکیل می­دهد و 115 نفر پاسخ­دهنده بوده­اند. یافته­ها نشان می­دهد، بیشتر کاربران عضو این گروه، مردان مجرد با 26 ساله و با مدرک کارشناسی و شغل آزاد هستند. میانگین بازدید هفتگی 7.13 بار و 80 درصد به موضوعات پورنوگرافی علاقه داشته و 82 درصد از مطالب پورنو رضایت­مندند. 60 درصد کاربران از طرف اطرافیان نظارت نمی­شدند. سن، تحصیلات و رضایت از گروه اینترنتی، علاقه به موضوعات پورنوگرافی با میزان بازدید از محتویات غیراخلاقی گروه رابطه مستقیم و معنادار داشت. میانگین بازدید از محتویات غیراخلاقی گروه در مردان، مجردین و بیکاران بیشتر از سایرین بود. در نهایت بین میزان رضایت از محتویات پیام­های گروه، میزان نظارت اطرافیان و میزان عضویت افراد در سایر گروه­ها با میزان بازدید آنها از پیام­های این گروه نیز رابطه وجود داشته است.

چکیده  این مقاله به دنبال واکاوی فرآیند اعتماد به رسانه است. پاسخگویی به این سوال که چه مولفه هایی اعتبار رسانه را در نزد مخاطب افزایش می دهد و باعث اعتماد وی به رسانه می شود؟ این تحقیق به روش کیفی واز طریق تکنیک مصاحبه با کارشناسان ارتباطات و رسانه انجام شده است. بخشی از نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد؛ مهمترین کارکرد رسانه ها که اعتبار رسانه را به همراه می آورد و افزایش اعتماد مخاطب را موجب می شود، کارکرد خبری آن هاست و اگر رسانه‌ها به عنوان واسطه‌ای صادق بین واقعیت ها ومردم عمل کنند، نزد مخاطب اعتبار کسب می‌کنند و مورد اعتماد خواهند بود. همچنین اگر رسانه ای پیام خودش را در قالب مورد پذیرش جامعه شکل دهد، مخاطب او را خواهد پذیرفت وبرایش اعتبار قائل می شود.در بحث اعتماد به رسانه نیز رعایت مولفه هایی ضروری است؛ دوری از تفاسیر یکسویه، پرداختن به رویدادها از زوایای مختلف، تغییر درنوع دروازه بانی، دوری ازاغراق و تناقض‌گویی، پرهیز از انعکاس ابهام آمیز موضوعات، دوری از تحریف و سانسور، همچنین این نتیجه نیز حاصل شده که هر چقدر مخاطبان از عمل[1]کرد رسانه‌ای خشنود باشند، زمان بیشتری را برای توجه به اخبار در طی روزهای هفته،  هزینه می کنند.



 

چکیده هدف از این تحقیق «بررسی تأثیر مشارکت دانش‎آموزان کلاس ششم در شیوه آموزشی «حلقه‌های کندوکاو» بر مهارت تفکر انتقادی در سواد رسانه‌ای (انیمیشن) در شهر تهران سال تحصیلی 94-93» می‌باشد. جامعه پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تهران می‌باشد که از این میان نمونه‌ای شامل 48 نفر به شیوه تصادفی خوشه‎ای انتخاب گردید و به همان شیوه تصادفی نیز در دو دسته آزمایش و گواه قرار گرفتند. یافته‌ها با اطمینان 99%  نشان داد که مشارکت دانش‌آموزان در حلقه‌های کندوکاو بر مهارت تفکر انتقادی دانش­آموزان تأثیر می­گذارد. این تأثیر بر مهارت استدلال استقرائی، استدلال قیاسی، تحلیل مشاهده‌ای پیام‌های رسانه‌ای، قدرت اعتماد‌پذیری و قدرت فرضیه‌سازی دانش‌آموزان نیز معنادار بود. بر اساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که با بهره‌گیری از روش‌های آموزشی همچون «حلقه‌های کندو‌کاو» که سبب رشد تفکر انتقادی می‎شوند می‎توان سواد رسانه‌ای دانش‌آموزان را بهبود بخشید.

چکیده تبلیغ دینی از طریق رسانه ها در دو حوزه درونی و بیرونی همواره مورد توجه فرقه های مسیحی بوده است.در چند دهه اخیر و هم زمان با پدیدار شدن ارتباطات رسانه ای نوین مانند ماهواره و اینترنت مسیحیت باچالشی جدید در تبلیغ پیامهای دینی روبرو شد. تحولی اساسی به شکل رسانه ای شدن دین و فاصله گرفتن از نمادها و مفاهیم مسیحیت سنتی در ساحتی که رسانه ها برایش به ارمغان اوردند موجب شد برخی فرقه های مسیحی ماننداوانجلیستها در ارزیابی شرایط جدید خود و پیش بینی فرصتها و تهدیدهایی که وجودداشت [1]شکل جدیدی از مراسم دینی و تبلیغی را ارئه کردندکه با استقبال مخاطبانشان مواجه شد. در این تحقیق   انواع برنامه های  تبلیغی مسیحی از نظر ساختار و شکل ارائه پیام با تحلیل  محتوای نمونه برنامه های پخش شده مشهورترین مبلغان مسیحی در شبکه های تلویزیونی و   ماهواره ای  مورد بررسی قرار گرفته است.