نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه برای کودکان و نوجونان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

هدف از این تحقیق «بررسی تأثیر مشارکت دانش‎آموزان کلاس ششم در شیوه آموزشی «حلقه‌های کندوکاو» بر مهارت تفکر انتقادی در سواد رسانه‌ای (انیمیشن) در شهر تهران سال تحصیلی 94-93» می‌باشد. جامعه پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تهران می‌باشد که از این میان نمونه‌ای شامل 48 نفر به شیوه تصادفی خوشه‎ای انتخاب گردید و به همان شیوه تصادفی نیز در دو دسته آزمایش و گواه قرار گرفتند. یافته‌ها با اطمینان 99%  نشان داد که مشارکت دانش‌آموزان در حلقه‌های کندوکاو بر مهارت تفکر انتقادی دانش­آموزان تأثیر می­گذارد. این تأثیر بر مهارت استدلال استقرائی، استدلال قیاسی، تحلیل مشاهده‌ای پیام‌های رسانه‌ای، قدرت اعتماد‌پذیری و قدرت فرضیه‌سازی دانش‌آموزان نیز معنادار بود. بر اساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که با بهره‌گیری از روش‌های آموزشی همچون «حلقه‌های کندو‌کاو» که سبب رشد تفکر انتقادی می‎شوند می‎توان سواد رسانه‌ای دانش‌آموزان را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Participation in the Community of Inquiry And its effect on the Critical thinking skills of students in Media literacy (Animation)

نویسندگان [English]

  • mehrnoosh hedayati 1
  • mojgan kosha 2

1 Assistant Professor of Philosophy for Children department, Institute for humanities and Cultural Studies

2 M.A in Curriculum Planning, Islamic Azad University, Tehran central branch

چکیده [English]

To investigate the effects of the community of inquiry method on critical thinking of students in media literacy (animation), an experiment was designed and conducted in Tehran among 8th-grade students in academic year 2014-2015.
The research population was all sixth grade elementary school students in Tehran, among which 48 students were selected by cluster random sampling and were randomly assigned to two experimental and control groups. With 99% confidence, the findings showed that the participation of students in the community of inquiry affects their critical thinking skills. This effect was also significant on the skill of inductive reasoning, deductive reasoning, observational analysis of media messages, the power of trust, and hypothesis construction ability of student. Based on the findings of this study, it can be concluded that educational methods such as ‘community of inquiry’ that promote critical thinking, improve media literacy of students

کلیدواژه‌ها [English]

  • critical thinking
  • philosophy for children
  • community of inquiry
  • Media Literacy
  • animation
بدری گرگری، رحیم و خانلری، مریم (1392). «تأثیر آموزش راهبرد پرسشگری متقابل هدایت شده در گروه همتایان بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان دختر پایه سوم راهنمایی». تفکر و کودک ، ش2.
بصیریان، حسین و بصیریان، رضا (1385). «درآمدی به سواد رسانه­ای و تفکر انتقادی». رسانه، ش 68
پازوکی، فاطمه و حیدری، احمد علی (1390). «تبین شاخص‌های فلسفی گفت و شنود در فلسفه‌ورزی کودکان». تفکر و کودک، سال دوم، شماره دوم.

تقی زاده، عباس. (1390). بررسی مقایسه ای سواد رسانه ای دختران وپسران دانش آموزمقطع متوسطه (مطالعه موردی دبیرستان های شهرکرمان). پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی.

سلیمانی، سفر؛ خسروی، فریبرز، حداد، زهرا. (1392). ارزیابی سواد رسانه دانش‎آموزان و دانشجویان شهر تهران. مجله جهانی رسانه (نسخه فارسی). شماره 16. پاییز و زمستان 1392
جهانی، جعفر (1387). «آموزش تفکر خلاق به نوجوانان: رویکرد پژوهش محور». اندیشه­های نوین تربیتی، شماره 16، صفحه 29-54
حسینی راد، سیده زینب و علمداری، وحید (1390). «برنامه درسی  پرورش تفکر انتقادی». مجله تکنولوژی آموزشی، ش 8.
حسینی، سید بشیر(1392). «سواد رسانه­ای راهبرد استحکام هویت فردی و ملی». مطالعات ملی، سال14،  ش54.
خوشنویس، ناهید(1389). «مروری بر پاره­ای نظریه­ها پیرامون رسانه­ها و چالش­های تأثیر­گذاری بر مخاطبان: سواد رسانه­ای ساز و کار مقاومت در برابر تهاجم رسانه­ها». مجله روابط عمومی، خرداد و تیر، شماره 72.
دلاور، علی. (1392). اطلاعات و آمار کاربردی در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: انتشارات رشد
رشتچی، مژگان و کیوانفر، ارشیا (1388). «مبانی نظری اجتماع کندوکاو به عنوان روش آموزش فلسفه برای کودکان». فرهنگ، شماره 69.
سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1391). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
شربتیان، محمدحسن (1394). «ضرورت سواد رسانه­ای برای توسعه جامعه اسلامی ایران». چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ پیشرفت ایران، گذشته، حال، آینده. تهران .
شکرخواه، یونس(1385). سواد رسانه­ای یک مقاله عقیده­ای، فصلنامه مطالعاتی و تحقیقاتی وسایل ارتباط جمعی، سال هفدهم، شماره 4 شماره پیاپی 68،ص 32-28.
صالحی امیری، سید رضا؛ رجبی، سید مسعود. (1387). ضرورت سواد رسانه‌ای. پژوهشنامه سواد رسانه‌ای. پژوهشکده تحقیقات استراتژیک. گروه پژوهش‎های فرهنگی و اجتماعی.شماره 22. تابستان 1387. صص 13-32
صفایی مقدم، مسعود و مرعشی، سید منصور و پاک سرشت، محمد جعفر و باقری، خسرو و سپاسی، حسین (1385). «بررسی تأثیر روش اجتماع پژوهشی در برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش مهارتهای استدلال دانش­آموزان پسر پایه سوم راهنمایی مدرسه نمونه دولتی اهواز». مجله علوم تربیتی و روانشناسی، س13، ش2.
طالبی­نژاد، احمد(1383). «کودکی ناتمام».  فارابی. ش53. ص149 تا 156
طلوعی، علی(1391). سواد رسانه­ای درآمدی بر شیوه یادگیری و سنجش. تهران: دفتر مطالعات و برنامه­ریزی رسانه­ها
عارفی، محبوبه؛ رضایی­زاده، مرتضی(1390). «مروری بر نقش و جایگاه برنامه درسی دانشگاهی در رشد تفکر انتقادی دانشجویان». مطالعات برنامه درسی، ش3. 42-62
عبدی، بهمن (1382). «انیمیشن­های کامپیوتری و تبلیغات تلویزیونی». کتاب ماه هنر. 1382. ش59 و 60. ص 102
قائدی، یحیی(1383). «بررسی و نقد دیدگاه‌های فلسفه برای کودکان». رساله دکتری، دانشکده  روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم.
قیاسی، میترا (1390). «تفکر انتقادی». کودک نوجوان و رسانه. شماره 1و 2.
کریمی، محمدرضا. دادار، نصرالله. خسرویان، فریبرز(1389). «پویانمایی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان». هنر و معماری، شماره 22، تابستان، 4-11.
مرعشی، منصور و صفایی­مقدم، مسعود و خزامی، بروین (1389). «بررسی تأثیر اجرای برنامه آموزش فلسفه برای کودکان به ‌روش اجتماع پژوهشی بر رشد قضاوت اخلاقی دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی، شهر اهواز". تفکر و کودک. سال اول، شماره اول.
مطرودی (1390). «بررسی تحلیلی عوامل مؤثر در پرورش تفکر انتقادی کودکان مقطع ابتدایی». دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. پایان­نامه کارشناسی ارشد.
نصیری، بهاره؛ بختیاری، آمنه(1393). «بررسی تأثیر تلفن همراه بر جوانان»، هشتمین همایش تربیت اسلامی و فضای مجازی: چالش­ها و راهکارها، با همکاری آموزش و پرورش و حوزه علمیه.
 
 
 
 
Allen, Terry. (1988). Doing philosophy with children. Journal of Thinking, 7(3), 35-44.
Arke ET, Primack BA.(2009). Quantifying media literacy: development, reliability, and validity of a new measure. EMI Educ Media Int.46(1):53-65.
Ashley, S.; Lyden, G.; Fasbinder, D. (2012). Exploring Message Meaning: A Qualitative Media Literacy Study of College Freshmen. Journal of Media Literacy Education 4:3 (2012) 229-243
Buckingham, David (2004). The Media Literacy of Children and Young People. University of London. Center for the Study of Children Youth and Media Institute of Education.
Bensley, Alan D.(1997). Critical thinking in Psychology. International Thomson publishing company.
Cotta, S.(2002). Why Violence? A philosophical interpretation. Qubec: Presses of  the level University, coll ‘Dike”
Cummings, N. P. (1981). Analytical thinking for children: Review of the Research.Journal of Analytic Teaching, 2 (1), 26- 28.
Daniel, M.F. (1998). «p4c in pre service Teacher Education» Analytic Teaching, 19, No.1, P .13, 20
 Ennis, Robert H.(1987) Integrating critical thinking skill into the classroom, college student Journal.41:326-353
Fisher,R.(2007). TeachingThinking in the classroom. Education Canada,8(12),67-78
Hobbs, R.; Amy J. (2009). “The Past, Present, and Future of Media Literacy Education.” Journal of Media Literacy Education 1(1): 1-11.
Hymer BJ(2002). Test that insults the nation – open minds to see that everyone is gifted and a richer word unfolds. Time Educational Supplement, 24 may.p.23.
Kellner, D.;  Share, J. (2007)."Critical Media Literacy is Not an Option.” Learning Inquiry 1, no. 1: 59-69.
Lipman, M. (1988). «Critical Thinking: What can it be». Educational Leadership. Vol 46, No. 1. Sep. P. 38-43.
lipman, Mathew.)2003(, Thinking in Education, Second edition, Cambridge University Press
 McQuil (2005) McQuil's Mass Communication Theory, London: Sage
Phang.Anna (2005), Add a dose of media literacy in the media diplomas curriculum and syllabus, P:11          www.esd.sp.edu.sg/eetc/eetc07/docs/JTP/Medialiteracy_annaphang.pdf
National Association for Media Literacy Education. “Media Literacy Defined.” Last updated 2011. http://namle.net/publications/media-literacy-definitions/
Richards, J.C. & Rodgers, T.(2001). Approaches and Methods in Language Teaching. U.K.: Cambridge University Press.
Schmidt, H. (2014). Helping Students Understand Media: Examining the Efficacy of Interdisciplinary Media Training at the University Level. Journal of Media Literacy Education 7(2), 50 – 68
Scheibe, Cyndy; Rogow, Faith. (2008). 12 Basic Ways to Integrate Media Literacy and Critical Thinking into Any Curriculum (3rd Edition). Ithaca, NY: Project Look Sharp.
Silver, A. (2009). “A European Approach to Media Literacy: Moving Toward an Inclusive Knowledge Society.” In Mapping Media Education in the World, 11-13. New York: United Nations Alliance of Civilizations.
Silverstone, R. (2004). “Regulation, Media Literacy and Media Civics.” Media, Culture & Society 26, no. 3: 440-449.
Thwaites, Helen.( 2005).can "Philosophy for children "Improve Teaching  and   learning within  a Trainment 2 of  rellgious Education? Journal of Education.Vol. 3. No.13. pp. 1- 5.
 
Worsnop, C. M. (2004).  Media Literacy through Critical Thinking: Student Workbook. NW Center for Excellence in Media