محمد جواد کیانپور؛ سید محمد علی شریعتی؛ بهرام منتظری
چکیده
پیشرفتهای فناورانه در چند دهه گذشته جهان را چنان متحول کرده که گویی در دنیایی کاملاً متفاوت زندگی میکنیم. این دگرگونی که از آن به تعابیر مختلفی همچون جهانیشدن؛ جامعه شبکهای؛ و مانند اینها یاد میشود، تاثیرات فاحش و غیرقابل انکاری بر جوامع بشری داشته است. یکی از محصول فرعی این تحولات تکنولوژیک، انقلابِ گوشی همراه و ظهور فضای ...
بیشتر
پیشرفتهای فناورانه در چند دهه گذشته جهان را چنان متحول کرده که گویی در دنیایی کاملاً متفاوت زندگی میکنیم. این دگرگونی که از آن به تعابیر مختلفی همچون جهانیشدن؛ جامعه شبکهای؛ و مانند اینها یاد میشود، تاثیرات فاحش و غیرقابل انکاری بر جوامع بشری داشته است. یکی از محصول فرعی این تحولات تکنولوژیک، انقلابِ گوشی همراه و ظهور فضای مجازی است که روابط انسانها را تشدید و دَرهَمتنیده کرده است. در همین راستا، پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا فضای ملی برای الگوهای هویتی و متعاقباً برای امنیت ملی خطرآفرین هست یا نه. فرضیه تحقیق آن بوده که یکی از نتایج فرایند جهانیشدن، دیجیتالیشدنِ سبکهای زندگی است که از طریق شبکههای ارتباط جمعی نا/خودآگاه فراگیر میشود و بر هویتهای ملی تاثیر دارد؛ تاثیری که میتواند امنیت ملی را به مخاطره افکند. یافتههای تحقیق نشان داده که فضای مجازی بر مبنای وضعیتِ هستیشناسی سیالِ دنیایِ جدیدِ جهانیشده که نوعی سبک زندگی دیجیتالی را ترویج میکند، هویتی برساخته ایجاد میکند که چندپاره است و به دلیل همین چندپارگی با هویت منسجم ملی در گفتمان رسمی در تعارض میافتد که امنیت ملی را از بعد جامعوی به چالش میکشد. رویکرد تحقیق توصیفی-تحلیلی و شیوۀ جمعآوری دادهها اسنادی و کتابخانهای بوده است.
عطیه کامیابی گل؛ مسیحه هدایت مفیدی
دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 173-187
چکیده
هدف ازاین پژوهش نشان دادن نوع زبان بکاررفته در فضاهای است که برخواسته از ابزاری الکترونیکی، جهانی و تعاملی است. همچنین به نحوه نوبتگیری و واگذاری آن هنگام استفاده از این تکنولوژی برای برقراری ارتباط پرداخته شده است. دادههای این پژوهش شامل گفتوگوها و ارتباطات کاربران فارسیزبان در فضاهای مجازی از جمله اتاقهای چت یاهو، ...
بیشتر
هدف ازاین پژوهش نشان دادن نوع زبان بکاررفته در فضاهای است که برخواسته از ابزاری الکترونیکی، جهانی و تعاملی است. همچنین به نحوه نوبتگیری و واگذاری آن هنگام استفاده از این تکنولوژی برای برقراری ارتباط پرداخته شده است. دادههای این پژوهش شامل گفتوگوها و ارتباطات کاربران فارسیزبان در فضاهای مجازی از جمله اتاقهای چت یاهو، شبکهی اجتماعی فیسبوک و تلگرام میباشد. علت انتخاب این فضاها، عمومیبودن و آشنابودن آنها برای اغلب کاربران اینترنت در ایران بود. بهطورکلی میتوان گفت نوبتگیری، کنترل، مدیریت و انتقال آن در گفتگوهای اینترنتی دارای اصول مشخص و قواعد ازپیش تعیینشدهای نمیباشد، بلکه تا حد زیادی بستگی به عادات افراد هنگام چت و تایپکردن دارد.
هاجر خباز؛ محسن آیتی؛ محمد رضایی
دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 71-86
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی میزان نوع استفاده از اینترنت با نگرش دانشجویان نسبت به اثرات اینترنت بر آشفتگی افکار، اختلال خواب و تیک های عصبی انجام گردید. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع آوری اطلاعات، همبستگی است. نمونهى پژوهش، شامل 249 نفر از دانشجویان (دختر و پسر) بودند که تجربهی استفاده از اینترنت را داشتند. ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی میزان نوع استفاده از اینترنت با نگرش دانشجویان نسبت به اثرات اینترنت بر آشفتگی افکار، اختلال خواب و تیک های عصبی انجام گردید. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع آوری اطلاعات، همبستگی است. نمونهى پژوهش، شامل 249 نفر از دانشجویان (دختر و پسر) بودند که تجربهی استفاده از اینترنت را داشتند. برای جمعآوری دادهها از نگرش سنج محقق ساخته ی اثرات اینترنت استفاده شد. این سنجۀ نگرشی توسط 15 متخصص بررسی و اعتبار صوری و محتوایی آن مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش، روش آماری رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. بر اساس نتایج تحقیق، میزان و نوع استفاده از اینترنت به عنوان متغیر پیش بین، حدود 16% تغییرات متغیر وابسته ( اختلال خواب و تیک عصبی ) را تبیین می کند. نتایج تحقیق نشان داد میزان استفاده از برخی کاربردهای اینترنتی همانند تعامل با سایت های اجتماعی با اختلال خواب و تیک های عصبی رابطه مثبت و میزان استفاده از برخی کاربردهای دیگر همانند استفاده از سایتهای آموزشی با متغیر وابسته رابطه منفی دارد.
کیامرث جهانگیر؛ حسین دیوسالار
دوره 7، شماره 1 ، مرداد 1396، ، صفحه 1-19
چکیده
موضوع اصلی این مقاله این است که رسانه چه نقشی در فرآیند توزیع قدرت وتحول سیاسی دارد؟ این نوشته در تلاش است تا بتواند ارتباط منطقی و دقیقی میان تحول سیاسی و نقش رسانه ها را در آن بررسی نماید و البته با رویکرد انتخاب شده، نگاهی به موضوع انتخابات ریاست جمهوری ایران و نقشی که رسانه ها در آن اعمال نموده اند، داشته باشد. رسانه ها توانسته اند ...
بیشتر
موضوع اصلی این مقاله این است که رسانه چه نقشی در فرآیند توزیع قدرت وتحول سیاسی دارد؟ این نوشته در تلاش است تا بتواند ارتباط منطقی و دقیقی میان تحول سیاسی و نقش رسانه ها را در آن بررسی نماید و البته با رویکرد انتخاب شده، نگاهی به موضوع انتخابات ریاست جمهوری ایران و نقشی که رسانه ها در آن اعمال نموده اند، داشته باشد. رسانه ها توانسته اند نقش مهمی را به ویژه در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بر جای گذارند . پخش مناظرات تلویزیونی از رسانه ملی برای اولینبار نقش ویژه ای را در تبدیل گفتمان سیاسی و طرح آن در حوزه عمومی کشور به دنبال داشته است که در نوع خود کم نظیر است. این پژوهش ماهیت کیفی و بنیادی دارد که با روش اسنادی -کتابخانه ای و تحلیل و توصیف انجام شده است.
محسن عباس زاده
دوره 6، شماره 1 ، مرداد 1395، ، صفحه 45-68
چکیده
اگر هدف از سیاست دموکراتیک مشارکت آگاهانة افراد در تعیین سرنوشت عمومی باشد، طبعاً رسانه بهمثابة واسطة ارتباط حکومت و شهروندان اهمیت محوری مییابد. همزمان، با توجه به تکثیر رسانهای فزایندة اطلاعات در عصر مجازی شدن فرهنگ این مشکل اساسی برجسته میشود که آیا رسانهای شدن فزایندة «جهان ـ زیستِ» معاصر به کنشی سیاسی ...
بیشتر
اگر هدف از سیاست دموکراتیک مشارکت آگاهانة افراد در تعیین سرنوشت عمومی باشد، طبعاً رسانه بهمثابة واسطة ارتباط حکومت و شهروندان اهمیت محوری مییابد. همزمان، با توجه به تکثیر رسانهای فزایندة اطلاعات در عصر مجازی شدن فرهنگ این مشکل اساسی برجسته میشود که آیا رسانهای شدن فزایندة «جهان ـ زیستِ» معاصر به کنشی سیاسی و مترقی در زمینة تعمیق خودآیینی شهروندان میانجامد یا با توجه به فوران پیامها در عصر رسانههای مجازی به سرگشتگی و بیتفاوتی سیاسی شهروندان و حتی سیاست تکنولوژیک/ الکترونیک معطوف به کنترل شهروندان منجر میشود؟ مقالة حاضر درصدد است با بهرهگیری از مزایای رویکرد «ساختار/ کارگزار» به بررسی این مشکل بپردازد و در این زمینه پس از بررسی دو رویکرد متقابل (دموکراسی مستقیم الکترونیکی در برابر پایان امر سیاسی در فرهنگ مجازی)، برداشتی از دموکراسی رسانهمحور را بهمثابة بدیل دموکراسی رایج مطرح میکند.
روح اله مظفری پور؛ سعید ضرغامی
دوره 6، شماره 1 ، مرداد 1395، ، صفحه 133-152
چکیده
هدف این مقاله بررسی مفهوم اصالت اگزیستانسی از دیدگاه هایدگر و نقش اینترنت در اصالت دانشجویان است. بهعبارتی، هدف این پژوهش پاسخ به این پرسشهاست: 1. مفهوم اصالت و انسان اصیل از دیدگاه هایدگر چیست؟ 2. نقش اینترنت بهمنزلة فناوری آموزشی در اصالت دانشجویان چیست؟ از نظر هایدگر، کنجکاوی، حرفهای بیاساس، و جذب شدن در دیگران، که او «خودِ ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی مفهوم اصالت اگزیستانسی از دیدگاه هایدگر و نقش اینترنت در اصالت دانشجویان است. بهعبارتی، هدف این پژوهش پاسخ به این پرسشهاست: 1. مفهوم اصالت و انسان اصیل از دیدگاه هایدگر چیست؟ 2. نقش اینترنت بهمنزلة فناوری آموزشی در اصالت دانشجویان چیست؟ از نظر هایدگر، کنجکاوی، حرفهای بیاساس، و جذب شدن در دیگران، که او «خودِ آنها» یا «خود کسان» میخواند، از جمله مواردی است که باعث سقوط و نااصیل شدن انسان میشود. او همچنین اشاره میکند که با بازگشت به وجدان و سکوت، دازین این توانایی را دارد که خود را از سقوط نجات دهد. اینترنت با ذخیره و توزیع اطلاعات در سطح وسیع و بازنمایی آنها در شکل دادن و قالببندی افکار و بینشها مؤثر است. اینترنت حس کنجکاوی را تحریک میکند و امکان تأمل و توجه به «خود» و همچنین فردیت را کاهش میدهد و سطحینگری را موجب میشود. هرچند از برخی جنبهها نیز بهدلیل آزادیهایی که در اینترنت است افقهایی برای فردیت فراهم میکند. اضطراب اگزیستانسی نیز، که از جمله موارد مد نظر اصالت اگزیستانسی است، در فضای مجازی کمتر نمایان میشود.
سولماز نوری؛ حمید رضا رادفر
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1394، ، صفحه 113-135
چکیده
ترل باینوم((Terrell Ward Bynum تأثیرگذارترین فیلسوف اخلاق در سه دهۀ اخیر است که در سال 1998، مقالهای با عنوان «اخلاق و انقلاب اطلاعات» را منتشر کرد. اخلاق اطلاعاتی به شناسایی و تحلیل تأثیرات فناوری اطلاعات بر ارزشهای اجتماعی و انسانی نظیر حریم خصوصی، امنیت، خودسازی و مواردی دیگر میپردازد. با توجه به اهمیت این موضوع در محیط دیجیتال، ...
بیشتر
ترل باینوم((Terrell Ward Bynum تأثیرگذارترین فیلسوف اخلاق در سه دهۀ اخیر است که در سال 1998، مقالهای با عنوان «اخلاق و انقلاب اطلاعات» را منتشر کرد. اخلاق اطلاعاتی به شناسایی و تحلیل تأثیرات فناوری اطلاعات بر ارزشهای اجتماعی و انسانی نظیر حریم خصوصی، امنیت، خودسازی و مواردی دیگر میپردازد. با توجه به اهمیت این موضوع در محیط دیجیتال، بر آن شدیم تا از طریق میدانی دیدگاه کاربران اینترنت در کتابخانههای پژوهشی مستقر در تهران را دربارۀ اخلاق اطلاعاتی جویا شویم. جامعة آماری مقاله، کاربران آشنا به محیط دیجیتال در 139 کتابخانة پژوهشی مستقر در شهر تهران است که ازطریق نمونهگیری سادۀ تصادفی(306 از 338 نفر) انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر، پیمایشی- توصیفی و ابزار جمعآوری اطلاعات، پرسشنامه شامل 14 سؤال است. یافتهها نشان میدهد که بیش از 70 درصد کاربران پژوهشی با اخلاق اطلاعاتی آشنایی دارند و این موضوع را بسیار باارزش و مهم تلقی میکنند. آشنایی کاربران کتابخانهها، بهویژه کتابخانههای پژوهشی، با شاخصهای اخلاق اطلاعاتی بسیار مفید است زیرا رعایت این اصول را بسیار سهلتر میکند نقطۀ قوت این پژوهش جدیدبودن و مهمبودن آن است؛ زیرا هنوز پژوهش قابل اتکایی در این زمینه یا صورت نگرفته یا بهصورت جزئی در یکی از موضوعات اخلاق اطلاعاتی بوده است
نگین برات دستجردی؛ آرزو عرفان
دوره 2، شماره 2 ، آذر 1391، ، صفحه 65-82
چکیده
در دهة اخیر رشد سریع اینترنت بر بسیاری از جنبههای زندگی بشر از جمله روشهای ارتباطی آنها تأثیر گذاشته است. یکی از مظاهر این تأثیر در گرایش جوانان به ازدواج از طریق اینترنت، در سالهای اخیر، مشاهده میشود. در این مقاله علل گرایش به ازدواج اینترنتی در بین دانشجویان بررسی میشود. پژوهش حاضر توصیفی ـ پیمایشی است. جامعة ...
بیشتر
در دهة اخیر رشد سریع اینترنت بر بسیاری از جنبههای زندگی بشر از جمله روشهای ارتباطی آنها تأثیر گذاشته است. یکی از مظاهر این تأثیر در گرایش جوانان به ازدواج از طریق اینترنت، در سالهای اخیر، مشاهده میشود. در این مقاله علل گرایش به ازدواج اینترنتی در بین دانشجویان بررسی میشود. پژوهش حاضر توصیفی ـ پیمایشی است. جامعة آماری همة دانشجویان دانشگاه اصفهان که در سال تحصیلی 1391 - 1390 در رشتههای فنی ـ مهندسی، علوم انسانی، و علوم پایه مشغول به تحصیل بودند، بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 محاسبه شد که به صورت نمونهگیری تصادفی خوشهای از سه دانشکدة فنی ـ مهندسی، علوم انسانی، و علوم پایه انتخاب شدند. با استفاده از روش پیمایشی و استخراج و تحلیل دادهها این نتیجه حاصل شد که عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی ـ فرهنگی، مذهبی، اقتصادی، و تکنولوژیکی با گرایش به ازدواج اینترنتی در بین دانشجویان مرتبط بوده است که عامل اجتماعی ـ فرهنگی بالاترین و اقتصادی کمترین علل گرایش به ازدواجهای اینترنتی در بین دانشجویان بوده است.
طاهر روشندل اربطانی؛ منوچهر صابر
دوره 2، شماره 2 ، آذر 1391، ، صفحه 109-128
چکیده
فنّاوری اطلاعات توانسته است تمامی شیوهها و مسیرهای انتقال، مبادله، نمایش، ذخیرهسازی، و مدیریت اطلاعات را متحول و دگرگون سازد. امروزه، فنّاوریهای نوین ارتباطی چنان سرعت و عمقی به تغییرات اجتماعی دادهاند که حتی پابرجاترین عرصۀ حیات بشری یعنی فرهنگ را نیز درنوردیده و انسان را در میانۀ یک دگرگونی فرهنگی جدی قرار دادهاند؛ ...
بیشتر
فنّاوری اطلاعات توانسته است تمامی شیوهها و مسیرهای انتقال، مبادله، نمایش، ذخیرهسازی، و مدیریت اطلاعات را متحول و دگرگون سازد. امروزه، فنّاوریهای نوین ارتباطی چنان سرعت و عمقی به تغییرات اجتماعی دادهاند که حتی پابرجاترین عرصۀ حیات بشری یعنی فرهنگ را نیز درنوردیده و انسان را در میانۀ یک دگرگونی فرهنگی جدی قرار دادهاند؛ چرا که سرعت انتقال جریان فرهنگ، بهواسطة ارتباطات نوین، در حال افزایش است. از اینرو، ترسیم چنان دورنمایی در حوزۀ فنّاوری اطلاعات منشأ تحولات مثبت خواهد بود که مبتنیبر جایگاهها و راهکارهای مطلوب فرهنگی باشد. در این مقاله، ضمن تعریف مفاهیم فرهنگ و فنّاوری اطلاعات و بررسی ویژگیهای آنها، رابطۀ میان فرهنگ و فنّاوری اطلاعات با تأکید بر فنّاوریهای نوین ارتباطی، که مهمترین آنها اینترنت است، مورد کنکاش قرار گرفته است. نگارنده در این بررسی دیدگاههای متفاوت دربارۀ تأثیرات و کارکردهای اینترنت را به بحث کشیده و نشان داده است که با وجود همۀ ظرفیتها، فرصتها، و قابلیتهای این فنّاوری نوین نباید مسائل و آسیبهای بهوجودآمده را از نظر دور داشت. در انتها به بررسی تأثیر اینترنت بر تغییر روند سنتی ارزشهای دینی پرداخته شده است. در این پژوهش، که با روش توصیف، تبیین، و تحلیل اطلاعات گردآوریشده از منابع کتابخانهای تهیه شده است، مشخص میشود که اینترنت ممکن است باعث تضعیف برخی ارزشهای دینی شود.
محسن نیازی؛ الهام شفائیمقدم
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 99-127
چکیده
امروزه رسانههای جمعی، بهمنزلة شاهراه اطلاعاتی جوامع، و نقش آنها در فرهنگ و ابعاد گوناگون هویت انسانی، بهویژه هویت ملی، مورد توجه صاحبنظران و محققان علوم انسانی ـ اجتماعی قرار گرفته است. در این ارتباط رویکردها و رهیافتهای نظری متفاوتی عرضه شده است. نظریة ارتباطات گلولهای بر شکلگیری ...
بیشتر
امروزه رسانههای جمعی، بهمنزلة شاهراه اطلاعاتی جوامع، و نقش آنها در فرهنگ و ابعاد گوناگون هویت انسانی، بهویژه هویت ملی، مورد توجه صاحبنظران و محققان علوم انسانی ـ اجتماعی قرار گرفته است. در این ارتباط رویکردها و رهیافتهای نظری متفاوتی عرضه شده است. نظریة ارتباطات گلولهای بر شکلگیری هویت بر مبنای رسانهها تأکید کرده است. دربرابر، برخی صاحبنظران به قدرت تحلیل اطلاعات و فرهنگ بهرهوری از رسانهها اشاره کردهاند. در این میان، برخی نیز با عرضة رویکرد تعادلی بر نقش دوگانه و متناقض رسانهها در شکلدهی و فرسایش هویت ملی تأکید داشتهاند. با توجه به موارد فوق، هدف اساسی این مقاله بررسی میزان و نوع محتوای برنامههای مورد استفاده از رسانههای تلویزیون و ماهواره و اینترنت و میزان گرایش به هویت ملی شهروندان و نیز چگونگی رابطه بین متغیرهای فوق در جامعة آماری مورد مطالعة کاشان، بهمنزلة شهری سنتی و در معرض نوگرایی، است. این پژوهش از نوع مطالعة پیمایش بوده است و دادههای تحقیق با استفاده از روش پرسشنامه توأم با مصاحبه جمعآوری شده است. برای سنجش متغیرهای اصلی و وابستة تحقیق از ده گویه در قالب طیف لیکرت استفاده شده است. اعتبار و روایی طیف با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی و با توجه به نتایج آزمون (84/0=a) تأیید شده است. درمجموع، یافتههای تحقیق و نتایج محاسبات آماری مربوطه رابطة معنیدار و مثبت بین میزان استفاده از تلویزیون و میزان گرایش به هویت ملی (252/0=Tb) و نیز رابطة معنیدار و منفی بین میزان استفاده از ماهواره و اینترنت با میزان گرایش به هویت ملی را بهترتیب با 199/0- و 271/0-=Tc در سطح اطمینان 99% تأیید کرده است. همچنین، نتایج آزمون کایاسکوئر معنیداری رابطه بین نوع محتوای برنامههای مورد استفاده از تلویزیون و ماهواره و اینترنت با میزان گرایش به هویت ملی را تأیید کرده است. نتایج تحلیل رگرسیون با ضریب بتای 276/0- تأثیر منفی متغیر میزان استفاده از ماهواره و با ضریب بتای 268/0 تأثیر مثبت میزان استفاده از تلویزیون در میزان گرایش به هویت ملی پاسخگویان را نشان میدهد.