مطالعات بین‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ

چکیده هدف از نگارش مقالة حاضر کشف و ارائة الگوی پارادایمیِ رابطة جوانان شیرازی با رسانه است. روش تحقیق بر اساس روش گروه کانونی و تحلیل آن بر اساس مدل‌های نظریة زمینه‌ای است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که جوانان از نظر هویتی خود را افرادی با خلاقیت بالا و عقلانیت پایین تعریف می‌کنند؛ از نظر عقیده الگوپذیر و در عین حال منتقدند، نگاهشان نسبت به رسانة داخل همراه با بی‌اعتمادی و تک‌کارکردی بودن آن است و به رسانة‌ خارجی متمایل‌‌اند، مدیریت گذران اوقات فراقت از سوی جوانان انجام می‌شود که به‌شدت متأثر از فضای رسانه‌ای است؛ از نظر رابطه با رسانه اعتماد به رسانة بیگانه، کم‌اعتمادی به رسانة داخل، و نیز تمرکز بر رسانة مدرن تا سنتی است؛ از نظر عملکرد رسانه در ایران آن را غیرعملکردی، خاص‌گرایانه، و عاطفی قلمداد می‌کنند. در کشور ما ضروری است که رسانه به کیفیت تعامل خود با مخاطب، سبک زندگی و مصرف رسانه‌ای جوانان، و نیز به ترجیحات و علایق آن‌ها توجه داشته باشد. در این زمینه توجه به تغییرات وسیع اجتماعی و شکل‌گیری رسانه‌های جدید ضرورتی انکارناپذیر است.

چکیده مدیریت رسانه یکی از حوزه‌های پژوهشی جدید در جهان است. این رشتة دانشگاهی به کشور ما نیز وارد شده است. اما به سبب تازگی و جوانی هنوز آن‌گونه که باید و شاید ابعاد گوناگون آن بررسی و واکاوی نشده است. متأسفانه این رشتة علمی به‌شدت تحت تأثیر اصول مدیریت سازمان‌های صنعتی است. در حالی که تفاوت ذاتی و ماهوی بسیاری بین این دو نوع سازمان وجود دارد، بنابراین، یکی از نخستین اقدامات نظری و کاربردی شناخت ماهیت سازمان‌های رسانه‌ای و تفاوت آن با سازمان‌های صنعتی است تا مدیران و محققان فارغ از تشابه لفظ سازمان که البته خود موجب شباهت‌هایی در بین آن دو می‌شود به تمایزات و تفاوت‌های آن دو که یکی واژة صنعتی است و دیگری رسانه‌ای، نیز توجه کافی بشود تا ادبیات مدیریت سازمان‌های رسانه‌ای در جهت واقعیت آن‌ها حرکت کند و دستاوردهای مفیدی برای ادارة هرچه بهتر این سازمان‌ها بر جا بگذارد. از این رو، این مقاله کوششی است برای توصیف ویژگی‌های سازمان‌های رسانه‌ای و تفاوت آن با سازمان‌های صنعتی. این تفاوت و تعیین خطوط تمایز یکی از مقدمات ضروری برای درک بهتر چیستی رشتة جدید و جوان مدیریت رسانه است و هم به‌روشنی ضرورت و اهمیت توجه به این رشته را نمایان می‌کند

چکیده سیما و شخصیت شیطان، به منزلة موجودی که از درگاه پروردگار رانده شده است، همواره بحث‌برانگیز بوده است. شیطان در برابر پروردگار سوگند یاد کرده است که همواره تلاش خواهد کرد انسان‌ها را از صراط مستقیم دور و آن‌ها را به سمت خود (به سوی کفر و شرک به پروردگار) هدایت کند. قرآن کریم همواره انسان را از فریب شیطان برحذر داشته است. با توجه به تأکیدات قرآن کریم و منابع دیگر، هم‌چون احادیث و روایات، شخصیت شیطان برای مسلمانان و مؤمنان منفور است. سینما و تلویزیون، به منزلة مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین رسانه‌های جهانی، سعی در بازنمایی و مصور کردن دنیای نامرئی و ماورایی داشته‌اند؛ زیرا نه فقط برای انسان پرسش‌برانگیز است، بلکه بازنمایی چنین موجودات و جهانی، انسان را در شناخت و درک آن‌ها یاری می‌کند. بی‌تردید این بازنمایی باید قبل از هر چیز به آموزه‌های اسلامی تکیه کند. سریال‌های تلویزیونی اغماء و او یک فرشته بود، که در رسانة ملی تولید‌ و از طریق آن پخش شده‌اند، ابلیس را به تصویر کشیده‌اند. پژوهش حاضر تلاش دارد به روش کیفی و توصیفی، ابتدا سیما و جای‌گاه ابلیس را در جهان واکاوی کند و سپس با تحلیل موضوعی این دو سریال تلویزیونی به چگونگی بازنمایی ابلیس در رسانه بپردازد

چکیده گسترش کاربری تکنولوژی‌های جدید ارتباطی آثار مثبت و منفی متفاوت و گاه متناقضی برای گروه‌های گوناگون جمعیتی و اجتماعی به دنبال دارد. بنابراین، بهره‌گیری از دانش و تخصص کارشناسان ارتباطات در حوزة سیاست‌گذاری فرهنگی ـ ارتباطی به کسب شناختی دقیق‌تر از جامعه منجر شده است و افزایش اثرهای مثبت و کاهش پیامدهای منفی را به دنبال دارد. به میزانی که متخصصان سیاست‌گذاری ارتباطی ابزارهای کاراتری برای کندوکاو و تعیین سیاست‌ها در اختیار داشته باشند، به دیدگاه‌هایشان بیش‌تر توجه شود، و مبنای برنامه‌‌‌‌‌ها قرار گیرد می‌توان انتظار داشت جامعه با آسیب‌های کم‌تر بتواند بهره‌مندی بیش‌تری از این فناوری‌ها داشته باشد. در این مقاله، کوشیده‌ایم ضمن ترسیم تصویری اجمالی از وضعیت اقتباس تلفن همراه از جانب نوجوانان ایرانی و الگوی کاربری آن و با مرور تجربة کشورهای گوناگون راه‌بردهای کلی در سیاست‌گذاری مصرف رسانه‌ای این گروه را از نظر بگذرانیم. نگاهی به تلاش‌های سایر جوامع در این زمینه نشان می‌دهد که می‌توان با درگیر کردن بازیگران اجتماعی گوناگون (مدرسه، مربیان، و خانواده) و با اتخاذ سیاست‌های ارتباطی کلان (واردات، تولید، و عرضة گوشی‌های مخصوص نوجوانان، آگاهی‌بخشی به والدین و نوجوانان¹ و افزایش سطح سواد رسانه‌ای)، به سازمان‌دهی قاعده‌مند الگوی کاربری نوجوانان از تلفن همراه دست یافت.

چکیده استفادة فراگیر از تلفن همراه به مثابة نیاز اجتناب‌ناپذیر در عصر ارتباطات مورد توجه خانواده‌هاست و می‌تواند کارکردهای متفاوتِ آشکار و نهانی در خانواده داشته باشد و باعث افزایش یا کاهش ضریب امنیت در خانواده شود. این مقاله به معضلات امنیتی و اجتماعی پیامدهای استفادة نادرست از تلفن همراه در خانواده پرداخته است. بر این اساس سه سؤال پژوهشی دربارة ویژگی‌های رسانه‌ای تلفن همراه، معضلات امنیتی، پیامدهای نامناسب اجتماعی در خانواده و راه‌کارهای اصلاح و بازنگری آن طرح و بررسی شده است. روش انجام پژوهش پیمایشی ـ توصیفی است. ابزار پژوهش پرسش‌نامة محقق‌ساخته شامل نوزده سؤال پژوهشی است که با روش نمونه‌گیری تصادفی انجام شد و برای پاسخ‌گویی به سؤالات پژوهش اسناد و مدارک موجود و مرتبط با استفاده از فرم گردآوری داده‌ها جمع‌آوری و به شیوة کیفی تحلیل شد. با توجه به یافتههای پژوهش، پیش‌نهادات و راه‌کارهایی در حوزة آسیب‌شناسی تلفن همراه در خانواده ارائه شده است.

چکیده ترل باینوم((Terrell Ward Bynum تأثیرگذارترین فیلسوف اخلاق در سه دهۀ اخیر است که در سال 1998، مقاله‌ای با عنوان «اخلاق و انقلاب اطلاعات» را منتشر کرد. اخلاق اطلاعاتی به شناسایی و تحلیل تأثیرات فناوری اطلاعات بر ارزش­های اجتماعی و انسانی نظیر حریم خصوصی، امنیت، خودسازی و مواردی دیگر می‌پردازد. با توجه به اهمیت این موضوع در محیط دیجیتال، بر آن شدیم تا از طریق میدانی دیدگاه کاربران اینترنت در کتابخانه‌های پژوهشی مستقر در تهران را دربارۀ اخلاق اطلاعاتی جویا شویم. جامعة آماری مقاله، کاربران آشنا به محیط دیجیتال در 139 کتابخانة پژوهشی مستقر در شهر تهران است که ازطریق نمونه­گیری سادۀ تصادفی(306 از 338 نفر) انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر، پیمایشی- توصیفی و ابزار جمع­آوری اطلاعات، پرسشنامه شامل 14 سؤال است. یافته­ها نشان می‌دهد که بیش از 70 درصد کاربران پژوهشی با اخلاق اطلاعاتی آشنایی دارند و این موضوع را بسیار باارزش و مهم تلقی می‌کنند. آشنایی کاربران کتابخانه­ها، به­ویژه کتابخانه­های پژوهشی، با شاخص‌های اخلاق اطلاعاتی بسیار مفید است زیرا رعایت این اصول را بسیار سهل‌تر می‌کند نقطۀ قوت این پژوهش جدیدبودن و مهم‌بودن آن است؛ زیرا هنوز  پژوهش قابل اتکایی در این زمینه یا صورت نگرفته یا به­صورت جزئی در یکی از موضوعات اخلاق اطلاعاتی بوده است