نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران؛

2 دانشجوی دکترای گروه مدیریت بازرگانی - بازاریابی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

انتشار اخبار جعلی در شبکه‌های اجتماعی به عنوان یکی از نگرانی‌های اصلی بخش‌های مختلف جامعه از جمله خرده‌فروشی‌ها و ارائه‌کنندگان خدمات می‌باشد؛ زیرا بر رفتار خرید مصرف‌کنندگان و میزان فروش خرده-فروشان تاثیرگذار است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی عوامل موثر بر اشتراک‌گذاری اخبار جعلی کرونا در رسانه‌های اجتماعی با تاکید بر نقش تعدیلگر دانش مصرف‌کننده از اخبار جعلی کرونا است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع پژوهش‌های پیمایشی است. جامعه آماری کاربران رسانه‌های اجتماعی در کرونا است. 219 نفر براساس فرمول کوکران با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها از طریق پرسشنامه و تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Spss 25 و Smart Pls 2.0انجام گرفت. براساس یافته‌های پژوهش، جستجوی اطلاعات، کنش متقابل اجتماعی، وقت گذراندن، نوع‌دوستی و سرگرمی بر اشتراک‌گذاری اخبار جعلی کرونا در رسانه‌های اجتماعی تاثیری مثبت و معنادار دارد. تاب‌آوری مصرف‌کننده بر اشتراک‌گذاری اخبار جعلی کرونا در رسانه‌های اجتماعی تاثیری منفی و معنادار دارد. دانش اخبار جعلی قادر است تاثیر جستجوی اطلاعات بر اشتراک‌گذاری اخبار جعلی کرونا در رسانه‌های اجتماعی و همچنین تاثیر کنش متقابل اجتماعی بر اشتراک‌گذاری اخبار جعلی کرونا در رسانه‌های اجتماعی را تعدیل کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting Corona Fake News Sharing on Social Media: Emphasizing the Modifying Role of Consumer Knowledge of Fake News

نویسندگان [English]

  • Mohammad bashokouh Ajirloo 1
  • adeleh dehghani ghahnavieh 2

1 Associate Professor, Business Management, Faculty of Social Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

2 PhD student in Business Management - Marketing, Faculty of Social Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

چکیده [English]

Spreading fake news on social media is one of the main concerns of various sections of society, including retailers and service providers; Because it affects the buying behavior of consumers and the sales of retailers. The purpose of this study is to investigate the factors affecting the sharing of fake corona news on social media with emphasis on the moderating role of consumer knowledge of fake corona news. The research is applied in terms of purpose and is of the type of survey research.The statistical population is social media users in Corona.219people were selected based on Cochran's formula using available sampling method.Data were collected through a questionnaire and data analysis was performed from structural equation modeling using Spss25 software and Smart Pls2.0.According to the research findings, information retrieval, social interaction, time spent, altruism and entertainment have a positive and significant effect on sharing fake Corona news on social media.Consumer resilience has a significant negative impact on the sharing of fake Corona news on social media.Fake News Knowledge is able to moderate the impact of information retrieval on Corona fake news sharing on social media as well as the impact of social interaction on Corona fake news sharing on social media.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Corona fake news sharing on social media"
  • "fake news knowledge"
  • "consumer resilience"
  • "altruism"
  • "social interaction"
جعفریان، حسن. (1399). گونه­شناسی پیام­های پربیننده اینستاگرام با موضوع کرونا، فصلنامه مطالعات میان رشته­ای ارتباطات و رسانه، 3 (2)، 155- 177.
داوری، علی؛ رضازداه، آرش. (1392). مدل­سازی معادلات ساختاری با نرم­افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
ذکایی، محمد سعید، ویسی، سیمین. (1399). آثار پاندمی کوید 19 بر ساختار عاطفی در آئینه شبکه­های اجتماعی مجازی ایرانی، مطالعات میان رشته­ای در علوم انسانی، 13 (2)، 1 -29.
راشدی، علی؛ موسوی کاشی، زهره. (1399). بررسی تاثیر رسانه­های سازمانی و اجتماعی بر پیشگیری از کرونا با میانجیگری ادراک ریسک فردی و نقش تعدیلگر جنسیت، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 11(4)، شماره پیاپی 38، 220- 192.
رحمان­زاده، سیدعلی؛ توکلی، مهرداد. (1396). آسیب شناسی اشاعه حقوق شهروندی از طریق رسانه­های جمعی، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 7 (2)، 87- 104.
صلواتیان، سیاوش؛ دولت­خواه، مهدی. (1396). تاثیر استفاده از شبکه­های اجتماعی موبایلی بر هویت فرهنگی دانشجویان، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 7 (1)، 49- 66.
فرقانی، محمد مهدی، موذن، کاظم. (1398). شرایط و فرایندهای موثر در مصرف برنامه­های سیاسی سرگرم­کننده در میان مخاطبان جوان، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 9 (1)، 291- 255.
محمدی­فر، یوسف؛ امیری، صبا. (1399). رویکردی میان رشته­ای به رفتار خرید مصرف­کنندگان در شرایط بحران: با تاکید بر بحران کووید 19، مطالعات میان رشته­ای در علوم انسانی، 12 (3)، 113-144.
مرادی، علی؛ محمدی­فر، نجات. (1399). نقش شبکه­های اجتماعی در شکل­گیری هراس اجتماعی و تغییر سبک زندگی ناشی از ویروس کرونا (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)، انتظام اجتماعی، 12 (2)، 123 -148.
Al-Zaman, M. S. (2020). COVID-19-related fake news in social media. medRxiv.
Anspach, N. M., & Carlson, T. N. (2020). What to believe? Social media commentary and belief in misinformation. Political Behavior, 42(3), 697-718.
Appel, G., Grewal, L., Hadi, R., Stephen, A.T., (2020). The future of social media in marketing. J. Acad. Market. Sci. 48 (1), 79–95.
Apuke, O. D., & Omar, B. (2020). Modelling the antecedent factors that affect online fake news sharing on COVID-19: the moderating role of fake news knowledge. Health Education Research, 35(5), 490-503.
Apuke, O. D., & Omar, B. (2021). User motivation in fake news sharing during the COVID-19 pandemic: an application of the uses and gratification theory. Online Information Review.
Bermes, A. (2021). Information overload and fake news sharing: A transactional stress perspective exploring the mitigating role of consumers’ resilience during COVID-19. Journal of Retailing and Consumer Services, 61, 102555.
Bermes, A., & Gromek, C. L. (2021). Don’t Want It Anymore? Resilience as a Shield Against Social Media-Induced Overloads.
Boberg, S., Quandt, T., Schatto-Eckrodt, T., & Frischlich, L. (2020). Pandemic populism: Facebook pages of alternative news media and the corona crisis--A computational content analysis. arXiv preprint arXiv:2004.02566.
Chang, S. E., Liu, A. Y., & Shen, W. C. (2017). User trust in social networking services: A comparison of Facebook and LinkedIn. Computers in Human Behavior, 69, 207-217.
Chen, X. (2016). The influences of personality and motivation on the sharing of misinformation on social media. IConference 2016 Proceedings.‏
Desai, B., Pillai, S., Damle., P. (2021). Social Media, Misinformation and Covid-19. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 12(2), 1941-1954.
Duffy, A., Tandoc, E., & Ling, R. (2020). Too good to be true, too good not to share: The social utility of fake news. Information, Communication & Society, 23(13), 1965–1979.
Egelhofer, J.L., Lecheler, S., (2019). Fake news as a two-dimensional phenomenon: a framework and research agenda. Annals of the International Communication Association 43 (2), 97–116.
Fletcher, D., & Sarkar, M. (2013). Psychological resilience. European psychologist.
Handarkho, Y. D. (2020). Impact of social experience on customer purchase decision in the social commerce context. Journal of Systems and Information Technology.
Hartley, K., & Vu, M. K. (2020). Fighting fake news in the COVID-19 era: policy insights from an equilibrium model. Policy Sciences, 53(4), 735-758.
Hou, Z., Du, F., Jiang, H., Zhou, X., & Lin, L. (2020). Assessment of public attention, risk perception, emotional and behavioural responses to the COVID-19 outbreak: social media surveillance in China. Risk Perception, Emotional and Behavioural Responses to the COVID-19 Outbreak: Social Media Surveillance in China (3/6/2020).