نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی
نویسنده
عضو هیئت علمی دانشکده فارابی
چکیده
با توسعه کمی و کیفی رسانه‌های نوین، هویت و همبستگی ملی را نه در نفی گونه‌گونی هویتها بلکه در ابراز هویت و ایفای نقش اقوام در میدان فرهنگی ایران باید جست.
تحقیق کمی حاضر با مدنظر قراردادن این باور اساسی و با استفاده از روش موردی- زمینه‌ای در پی شناسایی موثرترین برنامه رسانه ملی در ارتقاء هویت قومی شهر زاهدان به عنوان مرکز یکی از استانهای پهناور و البته چند قومی کشور در دهه پیش رو است. از این‌رو از بین 6132 نفر از جوانان 18 تا 20 ساله این شهر به‌عنوان جامعه آماری، 651 نفر به‌عنوان حجم نمونه با روش تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه 13 سئوالی محقق ساخته که اعتبار و روایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ و نظرات صاحبنظران تایید شده بین آنان توزیع گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌های پرسشنامه با استفاده از آزمون خی دو و فریدمن نشان‌دهنده این موضوع است که در برنامه‌های متنوع رسانه ملی در شهر زاهدان از نگاه پاسخ‌دهندگان «پخش حوادث و رویدادهای اجتماعی اقوام» می‌تواند بیشترین تاثیر را بر تقویت هویت قومی در دهه آتی داشته باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The most effective national media program in strengthening the cognitive dimension of Zahedan ethnic identity in the next decade
نویسنده [English]
- mehdi bigdeloo
faculty member
چکیده [English]
With the quantitative and qualitative development of modern media, national identity and solidarity should be sought not in denying the diversity of identities but in expressing identity and playing the role of ethnic groups in Iran's cultural field.
The present study seeks to identify the most effective national media program in promoting the ethnic identity of Zahedan as the center of one of the vast and, of course, multi-ethnic provinces of the country in the coming decade, taking into account this fundamental belief and using a case-by-case approach.
Therefore, out of 6132 young people aged 18 to 20 in this city as a statistical population, 651 people were selected as the sample size by simple random method and a 13-question questionnaire was conducted which validated and validated using Cronbach's alpha and the opinions of experts. They were distributed. The results of questionnaire data analysis using Chi-square and Friedman tests indicate that in various national media programs in Zahedan, from the perspective of respondents, "distribution of ethnic social events" can have the greatest impact on strengthening ethnic identity in the decade. Have a future.
کلیدواژه‌ها [English]
- national media
- social cognition
- social belonging
- national identity
- ethnic identity
- احمدپور، مریم و امید قادرزاده (پاییز و زمستان 1389)، «تعامل در فضای سایبر و تاثیر آن بر هویت مذهبی جوانان»، فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 5، صص 75-99.
- احمدی‌پور، زهرا و طهمورث حیدری موصلو و طیبه حیدری موصلو (1389)، «تحلیل قومیت و هویت قومی در ایران؛ جهت امنیت پایدار»، فصلنامة علمی - پژوهشی انتظام اجتماعی، سال دوم، شمارة اول، صص 35-62.
- احمدی، حمید (1386)، ایران، هویت، ملیت و قومیت. تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
- ارغندی، علیرضا و غلامرضا محمدی‌مهر (بهار 1395)، «بازنمایی هویت ملی در کتاب‌های فارسی مقطع دبستان»، مطالعات ملی، سال 17، شماره 65، صص 39-52.
- افروغ، عماد (1380)، هویت ایرانی. تهران: دانش و پژوهش.
- اکبری، حسین (پاییز و زمستان 1396)، «رابطه مصرف رسانه های داخلی و خارجی با هویت ملی جوانان»، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 7، شماره 2، صص 22-1.
- اکسفورد، بری و هاگینز، ریچارد (1387)، رسانه‌های جدید و سیاست، ترجمه: بابک دربیکی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- برتون، رولان (1392)، قومیت‌شناسی، ترجمه ناصر فکوهی، تهران: نشر نی.
- بروجردی علوی، مهدخت و امیر سعید صدیق یزدچی (زمستان 1396)، «تاثیر فضای مجازی بر هویت ملی و قومی در ایران»، رسانه‌های نوین، سال 3، شماره 12، صص 87-110.
- بودریار، ژان (1380)، فرهنگ رسانه‌های گروهی، ترجمه شیده احمدزاده، فصلنامه ارغنون، شماره 19، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- بهشتی، سید صمد و محمد حقمرادی (پاییز و زمستان 1396)، «فراتحلیل مطالعات مرتبط با رابطه بین هویت قومی و هویت ملی در ایران با تاکید بر نقش رسانه»، فصلنامه مسائل اجتماعی ایران، سال 8، شماره 2، صص 5-27.
- پاینده، محبوبه و جعفرزاده‌پور (1389)، «بررسی رابطه میزان هویت ملی و قومی در بین جوانان دهدشت»، دوفصلنامه علمی-تخصصی پژوهش، جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره پنجم، صص 101-122.
- توسلی، و اصل‌زعیم (بهار 1390)، «هویت‌های قومی و معمای هویت ملی»، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال 3، شماره2، صص 75-96.
- جهانیان، منوچهر. قرخلو، مهدی. زندی، ابتهال (1389)، «مقدمه‌ای بر همبستگی ملی با تاکید بر مؤلفه‌های فرهنگ و گردشگری»، جغرافیای انسانی، سال دوم، شماره 3، صص 109-122.
- حاجیانی، ابراهیم (1379)، «تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه»، مطالعات ملی، سال دوم، شماره5، صص193-228.
- حاجیانی، ابراهیم (1387)، «نسبت هویت ملی با هویت قومی در میان اقوام ایرانی»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره نهم، شماره 3 و4، صص 143-164.
- حکیم‌آرا، محمدعلی (1384)، ارتباطات متقاعدگرانه و تبلیغ، تهران: سمت.
- خلیلی اردکانی، محمدعلی و سعید معیدفر و علی ساعی (تابستان 1392)، «جهانی شدن و تاثیر آن بر هویت قومی و ملی مطالعه کردهای سنندج»، مسائل اجتماعی ایران، سال 4، شماره 1، صص 91-112.
- دانسی، مارسل (1387)، نشانه‌شناسی رسانه‌ها، ترجمه: گودرز میرانی و بهزاد دوران، تهران: چاپار.
- دور، امه (1374)، تلویزیون و کودکان، ترجمه: علی رستمی، تهران: سروش.
- ذکائی، محمدسعید (تابستان 1385)، جوانان، جهانی‌شدن و مهاجرت‌های بین‌المللی (پژوهشی در میان نخبگان جوان). جامعه‌شناسی ایران، دوره 7، شماره 2، صص 41-75.
- رشتیانی، آذر و علی احمد باوندپور (پاییز 1392)، «جهانی شدن، اینترنت؛ هویت قومی مجازی»، مطالعات جامعه‌شناختی ایران، سال 3، شماره 10، صص 93-105.
- ره‌پیک، حسن (1381)، «حقوق امنیتی، کنترل اجتماعی و رسانه‌ها»، رسانه‌ها و ثبات سیاسی، جمعی از نویسندگان (به کوشش)، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- زهیری، علیرضا (1384)، «چیستی هویت ملی». علوم سیاسی، سال پنجم، شماره 29، صص 29-50.
- سامیت، آلفردجی (1382)، ارتباطات و فرهنگ (3)، مترجمان: طاهره فیضی، اکرم‌هادی‌زاده‌مقدم و مهدی بابائی اهری، تهران: سمت.
- سحابی، جلیل و هاشم آقابیگ‌پور (بهار 1389)، «بررسی تاثیر بعد فرهنگی جهانی شدن بر هویت قومی (مطالعه موردی جوانان 15 تا 29 ساله شهرستان بوکان)»، مطالعات ملی، سال یازدهم، شماره 41، صص 135-153.
- سلیمی، حسین (1386)، «نگرشی سازه انگارانه به هویت ملی در ایران»، مطالعات ملی، دوره 8، شماره 3، صص 31-54.
- سورین، ورنر جوزف و تانکارد، جیمز دبلیو (1381)، نظریه‌های ارتباطات (چاپ چهارم)، ترجمه علی رضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- سیف‌اللهی، سیف‌اله و برزو مروت (1392)، «شکل‌گیری هویت قومی و ملی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در نزد ساکنان کرج»، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره اول، صص 31-50
- شامخ‌نیا، راضیه و محمد مظلوم خراسانی و محسن نوغانی دخت بهمنی (پاییز و زمستان 1398)، «بازنمایی کلیشه‌های قومی در سریال‌های تلویزیونی»، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 9، شماره2، صص 111-130.
- صنیع‌اجلال، مریم (1384)، درآمدی بر فرهنگ و هویت ایرانی. تهران: موسسه مطالعات ملی.
- عظیمی، لیلا و مهرداد نامداری و محمد پرهام (پاییز 1397)، «تاثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت ملی و هویت قومی شهروندان شهرستان نورآباد دلفان»، مطالعات جامعه شناختی شهری، سال 8، شماره 28، صص 65-90.
- فرقانی، محمدمهدی و افسانه مظفری و امیر کیهان (زمستان 1397)، «نقش رسانه‌های موبایلی در شکل‌گیری هویت قومی دانشجویان»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 14، شماره 53، صص 249-284.
- فرهنگی، علی‌اکبر و مجتبی امیری و سیدمرتضی موسویان و کاظم نظری (پاییز و زمستان 1395)، «ارائه مدل ترویج سبک زندگی اسلامی-ایرانی در سیمای جمهوری اسلامی ایران با محوریت برنامه های نمایشی»، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 6، شماره 2، صص 23-51.
- فکوهی، ناصر و مجنون آموسی (بهار و تابستان 1388)، «هویت ملی و هویت قومی در کردستان ایران (مطالعه موردی معیشت اقتصادی و تعلق های هویتی نزد جوانان شاغل در اقتصاد غیر رسمی پیرانشهر)»، پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره دوم، صص 49 – 75
- فوتوپولوس، تاکیس (1379)، «رسانه‌های جمعی، فرهنگ و دموکراسی»، ترجمه: عباس کشاورز، مندرج در: اطلاع‌رسانی و فرهنگ، صص 59-118، به کوشش: سید محمود نجاتی حسینی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- فیسک، جان (1380)، فرهنگ تلویزیون، ترجمه مژگان برومند، فصلنامه ارغنون، شماره 19، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- کلانتری، عبدالحسین و محمد فرهادی (بی‌تا)، «رادیو جماعتی و انسجام اجتماعی»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 111-133
- کرمانی، حسین و منصور ساعی (بهار و تابستان 1396)، «بررسی تاثیر استفاده از سایت‌های اجتماعی بر هویت قومی دانشجویان دانشگاه‌های تهران»، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 7، شماره 1، صص 105-121.
- کیهان، امیر و محمد مهدی فرقانی و افسانه مظفری (تابستان 1398)، «نقش شبکه‌های اجتماعی موبایلی در بازتولید هویت قومی دانشجویان کرد دانشگاه‌های تهران»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال 5، شماره 18، صص 97-129
- گودرزی، لطیفه و اکبر نصراللهی و علی‌اکبر فرهنگی (پاییز و زمستان 1398)، «نظارت و ارزیابی مطلوب خبر صدا و سیما از منظر کارشناسان»، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 9، شماره2، صص 219-246.
- لهسایی‌زاده، عبدالعلی و علی‌اصغر مقدس و سید مجتبی تقوی نسب (بهار 1388)، «بررسی عوامل داخلی موثر بر هویت قومی و هویت ملی در میان اعراب شهرستان اهواز»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 20، شماره 33، صص45-70
- مالشویچ، سینیشا (1390)، جامعه‌شناسی قومیت ،ترجمه پرویز دلیرپور، تهران: انتشارات آگه.
- مجاور شیخان، محمد و صدیقه ببران و علی‌اصغر کیا (بهار و تابستان 1399)، «نقش رسانه ملی در توسعه ارتباطات میان فرهنگی»، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 10، شماره 1، صص 273-292.
- مرشدی‌زاده، علی و زاهد غفاری هشجین و هیرش قادرزاده (تابستان 1389)، «بازنمایی هویت ملی و قومی در نشریات دانشجویی کرد زبان، در فاصله زمانی سال های 1376 تا 1384 (مطالعه موردی: دانشگاه‌های تهران، تبریز، کردستان)، مطالعات سیاسی، سال 2، شماره 8، صص 75-101.
- معتمدنژاد، کاظم (1390)، وسایل ارتباط جمعی (چاپ هشتم)، تهران: انتشارات دانشگاه علامه.
- معیدفر، سعید و عبدالوهاب شهلی بر (بهار 1386)، «جهانی شدن و شکل گیری سیاست فرهنگی محلی: مصرف رسانه‌ای بلوچهای ایران و چالش های هویت قومی و هویت ملی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال 15، شماره 56-57، صص 183-208.
- نیازی، محسن و الهام شفائی مقدم (بهار و تابستان 1391)، «بررسی تاثیر رسانه‌های جمعی در گرایش به هویت ملی (مطالعه موردی شهروندان شهرستان کاشان در سال 1390)»، مطالعات میان رشته‌ای در رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 2، شماره 1، صص 99-127.
)