نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکدة علوم انسانی دانشگاه کاشان

2 گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، شهر کاشان، ایران.

3 گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه کاشان

چکیده

امروزه بررسی آسیب‌های اجتماعی معطوف به شبکه‌های اجتماعی مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. هدف این پژوهش آن است که آسیب‌های اجتماعی معطوف به شبکه‌های اجتماعی را شناسایی و طبقه‌بندی کند. به همین دلیل با استفاده از روش فراترکیب، نتایج پژوهش‌های پیشین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از سال‌های 1386 تا 1396 از بین 161 مقاله، درنهایت 56 مقاله برای تجزیه و تحلیل انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مهمترین آسیب‌های اجتماعی ناشی از مصرف شبکه‌های اجتماعی عبارتند از: واقعیت‌زدایی، عادی‌سازی بی‌اخلاقی، تقویت/ تضعیف‌سازی سرمایه اجتماعی، افزایش اضطراب و نگرانی، افشاگری، تقویت/ تضعیف‌سازی عواطف، تقویت/ تضعیف‌سازی دموکراسی، فاصله‌گیری از تجارب فرهنگی، تقویت رفتارهای پرخطر، فراجنسیت‌گرایی، میل به ابراز وجود، جلوه‌گری خود ایده‌آل، سیالیت ارتباطات، دگردیسی هویتی، صمیمیت‌زدایی و تهدیدهای قومی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a System for Detection and Classification of the Dimensions of Social pathology Depending on Social Networking Using the Meta-synthesis method

نویسندگان [English]

  • Mohsen Niazi 1
  • Hassan Piri 2
  • Ali Farhadyan 3

1 Associate Professor of Social Sciences, University of Kashan

2 Social Sciences Department, Faculty of Humanities, Kashan University, Kashan, Iran.

3 Department of Management, Faculty of Management and Economics, Kashan University

چکیده [English]

Today, the study of social pathology in relation to social networks has attracted many researchers. The purpose of this study is to identify and classify social pathology to social networks. For this reason, the results of previous research have been analyzed using the Meta-synthesis method. From 1386 to 1396, out of a total of 161 papers, a total of 56 papers were selected for analysis. The results of the research show that the most important social pathologys caused by the use of social networks are: de-socialization, unethical normalization, social capital strengthening/ weakening, increasing anxiety and concern, disclosure, strengthening / Weakening of emotions, strengthening/ weakening of democracy, distancing from cultural experiences, enhancing high-risk behaviors, transgressionism, expressing desire, ideal self-expression, fluidity of communication, identity transformation, deification and Ethnic threats.

کلیدواژه‌ها [English]

  • system design
  • social pathology
  • social networking
  • Meta-synthesis
v      اخوان­ملایری، فائزه؛ نوغانی، محسن؛ مظلوم­خراسانی، محمد.(1393). رسانه و فرهنگ. سال چهارم. شماره دوم. صص 24-1.
v      افشار، سیمین؛ میرمحمدتبار، سیداحمد؛ پیرحیاتی، نرگس؛ اقبالی، سمیه.(1395). شبکه اجتماعی فیس­بوک و هویت شخصی مدرن دختران و زنان شهر تهران. فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیست و سوم. شماره3. صص 157-137.
v      افشاریان، ندا.(1396). پیش­بینی شکل­گیری هویت مدرن در دانشجویان دختر براساس میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی. فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیست و چهارم. شماره1. صص 147-121.
v      اووه؛ فلیک.1391. درآمدی بر تحقیقات کیفی. ترجمۀ هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
v      بشیر، حسن؛ افراسیابی، محمدصادق.(1391). شبکه­های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی بزرگ­ترین جامعه مجازی ایران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. دوره پنجم. شماره 1. صص 62-31.
v      بصیریان­جهرمی، حسین؛ عبدالحسینی، محمد؛ بردبار، ملیکا. (1395). رسانه­های اجتماعی و مدیریت بحران (نقش تلفن­های هوشمند در کنشگری اجتماعی. رسانه. سال بیست و هفتم. شماره 1. صص 83-57.
v      بصیریان­جهرمی، حسین؛ نحوی نظام­آبادی، مرضیه. (1395). نشانه­شناسی عناصر بازنمایی هویت آنلاین (مطالعه کاربران پرطرفدار ایرانی در اینستاگرام). رسانه. سال بیست و هفتم. شماره 4. صص 28-5.
v      بی­باک­آبادی، غزال؛ سلطانی­فر، محمد؛ دلاور، علی. (1395). مطالعه رابطه فرهنگ و زندگی روزمره در شبکه­های اجتماعی مجازی (مطالعه موردی: شبکه اجتماعی فیس­بوک). فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیست و سوم. شماره 3. صص 112-93.
v      پستمن، نیل. (1387). نقش رسانه­های تصویری در دوران کودکی، تهران: انتشارات اطلاعات
v      پوررضا کریم­سرا، ناصر. (1393). تأثیر رسانه بر شبکه­های اجتماعی و کنش اجتماعی در ایران. رسانه و فرهنگ. سال چهارم. شماره دوم. صص 72-55.
v      پولادی، کمال (1387) جهانی‌شدن و هویت فرهنگی، پژوهش‌نامه پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، شماره 19.
v      تقوایی، داود؛ آبکار، نرگس.(1396). مقایسه نگرش صمیمانه نسبت به همسر در زنان متأهل کاربر و غیرکاربر شبکه­های مجازی اجتماعی. پژوهش­نامه اسلامی زنان و خانواده. سال پنجم. شماره هشتم. صص 143-129.
v      تولایی، روح­الله؛ صباغی، زهرا؛ نظافتی، نوید.(1396). شناسایی و تحلیل فرصت­ها و تهدیدهای شبکه­های اجتماعی در فضای مجازی؛ مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران. دوره دهم. شماره 3.  صص 175-153.
v      حبیبی، میترا؛ بهنامی­فرد، فائزه.(1396). رابطۀ بین میزان رضایت نوجوانان کرجی از فضاهای شهری با گذران اوقات فراغت آنها در شبکه­های اجتماعی مجازی. رسانه. سال بیست و هشتم. شماره1. صص 102-81.
v      حسنی، حسین؛ کلانتری، عبدالحسین.(1396). تحلیل پدیدارشناختی تجربه زیسته کاربران شبکه اجتماعی تصویری اینستاگرام در ایران. مطالعات فرهنگ- ارتباطات. دوره هجدهم. شماره چهلم. صص 63-33.
v      حسینی­نثار، مجید. (1395). شبکه­های مجازی و توانمندسازی زنان (مروری بر نظریه­ها و تحقیق). فصلنامه تخصصی جستارهای اجتماعی. سال دوم. شماره سوم. صص 76-53.
v      حیدری، حسین؛ شاوردی، تهمینه. (1392). شبکه­های اجتماعی مجازی و قومیت: فرصت­ها و تهدیدهای پیش­رو. فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیستم. شماره 4. صص 64-37.
v      دهقان، علیرضا؛ مولایی، محمدمهدی.(1395). تقابل­های اخلاقی در تعاملات کاربران ایرانی رسانه­های اجتماعی: مطالعه موردی تعاملات پیرامون شش رویداد در یوتیوب، فیس­بوک و اینستاگرام. مطالعات فرهنگ-ارتباطات. سال هفدهم. شماره سی و چهارم. صص 232-207.
v      ذوالقدر، حسین؛ قاسم­زاده­عراقی، مرتضی.(1392). بررسی انگیزه­های کاربران در استفاده از رسانه­های اجتماعی(مطالعه موردی کاربران شبکه­ اجتماعی فیس­بوک). فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیستم. شماره3. صص 58-35.
v      رازقی، نادر؛ شارع­پور، محمود؛ علیزاده، مهدی. (1395). تحلیل کیفی انگیزه­های عضویت در شبکه اجتماعی فیس­بوک. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. سال سیزدهم. شماره 47. صص 42-11.
v      رزاقی، افشین (1381) نظریه‌های ارتباطات اجتماعی. تهران: نشر پیکان.
v      رستمی­نژاد، محمدعلی؛ شوکتی­راد، احمدرضا.(1395). پیش­بینی عضویت در شبکه­های مجازی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان براساس سبک­های فرزندپروری و سازگاری. فصلنامه روان­شناسی کاربردی. سال 10. شماره2. صص 208-193.
v      رفعت‌جاه، مریم و شکوری، علی (1384) اینترنت و هویت اجتماعی، فصلنامه پژوهش زنان، دوره اول، شماره دو.
v      رفیع، حسین؛ بلباسی، میثم؛ قربی، سیدمحمدجواد.(1395). جنبش­های اجتماعی جدید، جهانی­شدن و اینترنت؛ مطالعه موردی: جنبش تسخیر وال­استریت. فصلنامه دانش سیاسی. سال دوازدهم. شماره اول. صص 166-129.
v      رهبرقاضی، محمودرضا؛ آشنایی، سهیلا؛ شهریاری، اعظم.(1396). بررسی رابطه استفاده از شبکه­های مجازی و گسترش فرهنگ سیاسی دموکراتیک: مطالعه موردی شهروندان شهر اصفهان. فصلنامه سیاستگذاری عمومی. دوره3. شماره2. صص 233-217.
v      رهبرقاضی، محمودرضا؛ فدایی­ده­چشمه، مرضیه.(1396). انتخابات مجلس شورای اسلامی سال 94: نقش ریانه­ها در رفتار انتخاباتی. فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیست و چهارم. شماره1. صص 91-65.
v      زارعی، بتول؛ جعفری نویمی­پور، نیما. (1395). ترویج سبک زندگی ایرانی و اسلامی با استفاده از ظرفیت شبکه­های مجازی و اجتماعی. فصلنامه علمی-ترویجی اخلاق. سال 6. شماره 22. صص 249-219.
v      زمانی، عباس؛ تقی­پور فائزه. (1396). شناسایی عوامل جذابیت شبکه­های اجتماعی تلفن همراه از منظر کاربران. جامعه­پژوهی فرهنگی. سال هشتم. شماره دوم. صص 80-51.
v      سامانی، سمانه؛ فراهانی، اعظم. (1395). هویت آنلاین و اینستاگرام (مطالعه چگونگی نمایش هویت جوانان در اینستاگرام). رسانه. سال بیست و هفتم. شماره 2. صص 104-58.
v      سراجی، فرهاد؛ حبیب­زاده، اصحاب؛ شریفی­رهنمو، سعید.(1396). انگیزه­های استفاده دانش­آموزان متوسطه از شبکه­های مجازی اجتماعی. مطالعات فرهنگ-ارتباطات. دوره هجدهم. شماره سی و نه. صص 205-183.
v      سلیمانی، ندا؛ کریمی، لاله.(1396). تأثیر استفاده از شبکه­های اجتماعی بر سطح اعتماد به نفس جوانان. رسانه. سال بیست و هشتم. شماره 2. صص 117-101.
v      سیدزاده­طلاتپه، مریم؛ مهدوی، سیدمحمدصادق؛ ازکیا، مصطفی.(1395). بررسی تأثیر شبکه­های اجتماعی و مشارکت بر محرومیت اجتماعی زنان(مورد مطالعه: زنان شهر ارومیه). بررسی مسائل اجتماعی ایران. دوره هشتم. شماره اول. صص 272-253.
v      شریعتمدار، آسیه. (1395). کارورزی مشاوره در شبکه­اهی مجازی: پرورش و تقویت هویت حرفه­ای، امکانات و موانع. فصلنامه مطالعات رسانه­های نوین. سال دوم. شماره7. صص 60-35.
v      صانع­پور، مریم. (1390). هویت در عصر رسانه­های دیجیتال. مطالعات میان­رشته­ای در رسانه و فرهنگ. سال اول. شماره دوم. صص 130-115.
v      طالب­پور، اکبر؛ منصوری، فردین؛ رستمی، تورج.(1396). تأثیر استفاده غیرمتعارف و بی­رویه از شبکه­های اجتماعی مجازی بر گرایش جوانان به ناهنجاری­های اجتماعی(مورد مطالعه کرمانشاه). ). بررسی مسائل اجتماعی ایران. دوره هشتم. شماره دوم. صص 126-103.
v      طالبی، ابوتراب؛ نجف­پور، آذر. (1395). خوانش شهروندان از نقض قانون توسط نخبگان: مطالعه موردی حضور دولتمردان در شبکه­ اجتماعی فیس­بوک. مطالعات فرهنگ- ارتباطات. سال هفدهم. شماره سی و چهار. صص 162-139.
v      عاملی، سعیدرضا؛ حسنی، حسین.(1391). دوفضایی شدن آسیب­ها و ناهنجاری­های فضای مجازی: مطالعه تطبیقی سیاست­گذاری­های بین­المللی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. دوره پنجم. شماره1. صص 30-1.
v      عبداللهیان، حمید؛ شیخ­انصاری، مهین.(1395). مفهوم­سازی و عملیاتی­کردن کنش ارتباطی هابرماس در فیس­بوک. جامعه­پژوهی فرهنگی. سال هفتم. شماره سوم. صص 126-97.
v      عبدالملکی، احمد؛ ملکی، امیر؛ زاهدی­مازندرانی، محمدجواد؛ علی­اکبریف اسماعیل.(1395). فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیست و سوم. شماره4. صص 71-53.
v      عدلی­پور، صمد؛ قاسمی، وحید؛ میرمحمدتبارف سداحمد.(1393). تأثیر شبکه اجتماعی فیس­بوک بر هویت فرهنگی جوانان شهر اصفهان. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران. دوره هفتم. شماره 1. صص 28-1.
v      عدلی­پور، صمد؛ یزدخواستی، بهجت؛ خاکسار، فائزه.(1392). شبکه اجتماعی فیس­بوک و شکل­گیری هویت بازاندیشانه در بین دانشجویان دانشگاه تبریز. فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیستم. شماره 3. صص 128-101.
v      علیزاده، توحید؛ محمدی، نریمان.(1394). بررسی نقش شبکه­های اجتماعی وایبر در برساخت هویت نسبی جوانان. مطالعات فرهنگ- ارتباطات. سال شانزدهم. شماره سی و دو. صص 144-119.
v      قاسمی، وحید؛ عدلی­پور، صمد؛ برندگی، بدری.(1395). تبیین رابطۀ استفاده از شبکۀ اجتماعی فیس­بوک با هویت جنسیتی دانشجویان دانشگاه اصفهان. رسانه و فرهنگ. سال ششم. شماره دوم. صص 100-77.
v      قاضی­نوری، سیدسروش؛ روشنی، سعید؛ رجب­زاده، مهسا.(1395). الزامات طراحی و راه­اندازی شبکه اجتماعی مجازی اختصاصی برای نخبگان ایرانی. مطالعات فرهنگ-ارتباطات. سال هفدهم. شماره سی و ششم. صص 173-145.
v      قربانی، ابراهیم؛ کیانی، جواد؛ ابراهیمی، علی؛ مالکی، اسدالله.(1395). پیش­بینی سهم فضای سایبر(شبکه­های مجازی) در میزان گرایش به سوءمصرف مواد مخدر و روانگردان. فصلنامه پژوهش­های اطلاعاتی و جنایی. سال دوازدهم. شماره دوم. صص 28-9.
v      قربانی، علیرضا؛ خسروی، مصطفی.(1396). رفتارهای پرخطر پیامد عضویت در شبکه­های مجازی(مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز گنبد کاووس). ). بررسی مسائل اجتماعی ایران. دوره هشتم. شماره دوم. صص 169-149.
v      قصابی، فاطمه؛ نقیب­السادات، سیدرضا. (1394). نقش ارزش­های فرهنگی در محتوای شبکه­های اجتماعی (مطالعه تطبیقی محتوای شبکه­های اجتماعی ایرانی و غیرایرانی). رسانه و فرهنگ. سال پنجم. شماره اول. 103-79.
v      کاستلز، مانوئل (1380) عصر اطلاعات: ظهور جامعه شبکه‌ای، ترجمه: احد علیقلیان . افشین خاکباز، ج اول. تهران: طرح نو.
v      کریمی بلان، الهام (1387) جهانی‌شدن و هویت فرهنگی، پژوهش‌نامه پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، شماره 19.
v      کرمانی، حسین. (1395). مشاهده مشارکتی در گروه­های تلگرامی؛ راهنمای عمل و نمونه موردی. مطالعات فرهنگ- ارتباطات. سال هفدهم. شماره سی و پنج. صص 79-53.
v      کرمانی، حسین؛ پاکدامن، یوسف.(1395). مطالعه رابطه بین سرمایه اجتماعی کاربران ایرانی در فیس­بوک و مشارکت مدنی آنها در دنیای واقعی. فصلنامه پژوهش­های ارتباطی. سال بیست و سوم. شماره3. صص 35-9.
v      کرمانی، حسین؛ ساعی، منصور.(1396). مطالعه تأثیر استفاده از سایت­های شبمه اجتماعی بر هویت قومی دانشجویان دانشگاه­های تهران. رسانه و فرهنگ. سال هفتم. شماره اول. صص 108-89.
v      کفاشی، مجید (1388) بررسی تأثیر اینترنت بر ارزش‌های خانواده، فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال دوم، شماره سوم.
v      کلانتری، عبدالحسین؛ حسنی، حسین. (1387). رسانه­های نوین و زندگی روزمره: تأثیر تلفن همراه بر هویت و سبک زندگی جوانان. رسانه، صص 136-119
v      کمال­جو، علی؛ نریمانی، محمد؛ عطادخت، اکبر؛ ابوالقاسمی، عباس. (1395). مدل علی تأثیرات هوش معنوی و اخلاقی بر روابط فرازناشویی با واسطه­های شبکه­های مجازی و رضایت زناشویی. پژوهش­های روان­شناسی اجتماعی. دوره6. شماره24. صص 73-53.
v      کمال­جو، علی؛ نریمانی، محمد؛ عطادوخت، اکبر؛ ابوالقاسمی، عباس. (1395). پیش­بینی روابط فرازناشویی براساس هوشمعنوی، هوش اخلاقی، رضایت زناشویی و استفاده از شبکه­های کجازی اجتماعی با نقش تعدیل­گری جنسیت. مجله مشاوره و روان­درمانی خانواده. سال 6. شماره2. صص 67-39.
v      محسنی، منوچهر (1380) جامعه‌شناسی جامعه اطلاعاتی. تهران: دیدار.
v      محمدی، جمال؛ خالق­پناه، کمال؛ غلامی، الهه. (1395). تجربۀ مصرف شبکه­های اجتماعی (مطالعه موردی: شبکه اجتماعی بی­تاک). فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران. دوره نهم. شماره 4. صص 88-59.
v      مرادی، شهاب؛ رجب­پور، مجتبی؛ کیان­ارثی، فرحناز؛ حاجلو، نادر؛ رادبخش، ناهید.(1393). انگیره­های استفاده از شبکه­های مجازی اجتماعی. فرهنگ در دانشگاه اسلامی. سال چهارم. شماره اول. صص 118-95.
v      مسعودنیا، ابراهیم (1396). جامعه­شناسی پزشکی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
v      معینی­کیا، مهدی؛ زاهدبابلان، عادل؛ آریانی، ابراهیم؛ خالق­خواه، علی.(1394). بررسی اهداف و انگیزه­های دانشجویان از کاربست شبکه­های اجتماعی مجازی. رسانه. سال بیست و ششم. شماره 4. صص 130-105.
v      منتظرقائم، مهدی؛ عرفانی حسین­پور، رضوانه. (1394). استفاده نوجوانان از تلفن همراه: اسیب­شناسی و روش­های فرهنگی و فنی مقابله. رسانه و فرهنگ. سال پنجم. شماره دوم. صص 83-55.
v      مهدی­زاده، سیدمحمد؛ اتابک، محمد. (1395). استفاده از شبکه­های اجتماعی و شکل­گیری فرهنگ جوانی در جوانان تهرانی کاربر فیس­بوک. مطالعات فرهنگ- ارتباطات. سال هفدهم. شماره سی و چهار. صص 138-103.
v      مهدی­زاده، سیدمحمد؛ توفیقی، مظاهر. (1394). رابطه حضور در فضای مجازی و هویت مدرن. رسانه. سال بیست­ و ششم. شماره 3. صص 200-179.
v      نوغانی، محسن؛ چرخ­زرین، مرتضی.(1392). بررسی تأثیر فیس­بوک بر سرمایه اجتماعی پیوندی و پل­زننده در بین جوانان. فصلنامه مطالعات جامعه­شناختی جوانان. سال چهارم. شماره دوازدهم. صص 188-173.
v      هابرماس، یورگن (1389) جهانی‌شدن و آینده دموکراسی منظومه پساملی، ترجمه: کمال پولادی. تهران: نشر مرکز، چاپ پنجم.
v      همتی، رضا؛ حاجیلری، آمنه؛ اصلانی، شهنار. (1395). دانشجویان دختر و تجربه فیسبوک: یک پژوهش کیفی. فرهنگ در دانشگاه اسلامی. سال 6. شماره1. صص 80-45.
v      وبستر، فرانک (1380) نظریه‌های جامعه اطلاعاتی، ترجمه: اسماعیل قدیمی. تهران: قصیده‌سرا.
v      ویلیامز، کوین (1386) درک تئوری رسانه‌ها، ترجمه: رحیم قاسمیان، تهران: نشر ساقی.
 
v  Aagaard, H., & Hall, E. O. C. (2008). Mothers' experiences of having a preterm infant in the Neonatal Care Unit: A meta-synthesis. Journal of Pediatric Nursing, 23(3), e26-e36. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.pedn.2007.02.003.
v  Boyd, D. m., & Ellison, N. B. (2007). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 210-230. doi:10.1111/j.1083-6101.2007.00393.x
v  Chandler, D. (1994). Why do people watch television. Retrieved November, 8, 2007.
v  Ellison NB, Lampe C, & Steinfield C. (2009) Feature Social network sites and society: current trends and future possibilities. interactions, 16(1): p. 6-9.
v  fernandes, p. (2004). stigma scale of epilepsy. conceptual issues."journal of empilepsy and clinical neurophysiology". 10. pp :213-218.
v  Merton, R. K. (1976). Sociological ambivalence and other essays: Simon and Schuster.
v  Siau, K., & Long, Y. (2005). Synthesizing e-government stage models–a meta-synthesis based on metaethnography approach. Industrial Management & Data Systems, 105(4), 443–458.
v  Yedidia MJ, Gillespie CC, Kachur E, Schwartz MD, Ockene J & Chepaitis AE. (2003) MBA Effect of Communications Training on Medical Student Performance. JAMA,,. 290(9): p. 1157- 1165.