نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

2 دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی و نویسنده مسئول

3 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

4 دانشیار سازمان پژوهشی و برنامه ریزی آموزشی

چکیده

برای داشتن مخاطبانی توانمند که هوشمندانه از رسانه‌ها استفاده می کنند؛ به ارتقاء سواد رسانه نیاز داریم. یکی از راه‌های ارتقاء سواد رسانه، توجه به ظرفیت‌ مدارس است. بسیاری از کشورها مانند کشورهای عضو اتحادیه اروپا گام‌های موثری در گسترش آموزش سواد رسانه‌ در مدارس برداشتند و از انجام اقدامات مشترک زیر نظر کمیسیون اتحادیه اروپا بهره برده‌اند. مطالعه عملکرد این کشورها سبب تقویت ادبیات موضوع و ارتقاء دانش و تجربه‌ در راستای طراحی الگویی دلخواه می‌شود. مقاله حاضر یک تحقیق کیفی با روش تحلیل تم است. در راستای نیل به هدف اصلی پژوهش یعنی شناسایی عوامل موثر بر ارتقاء آموزش سواد رسانه‌ در مدارس، با 11 نفر از کارشناسان سواد رسانه‌‌ای اتحادیه اروپا و نیز مرکز تماس مستقیم اتحادیه اروپا مصاحبه شده‌است. افراد به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و سوالات از طریق ایمیل ارسال گردید. مصاحبه‌های انجام شده به روش کلارک و برون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. کدهای استخراج شده یا مستقیما در صحبت‌های مصاحبه‌شوندگان بیان شده بود یا کدهای تلویحی بودند که توسط پژوهشگر از متن مصاحبه‌ها استخراج شدند. بر اساس نتایج این مطالعه، 6 تم اصلی شامل توانمندسازی، برنامه درسی، زیرساخت‌ها، سرمایه مالی، قانونگذاری و مشارکت اجتماعی سبب ارتقاء سواد رسانه‌ای در مدارس می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors influencing the promotion of media literacy education in schools from the point of view of experts from the European Commission

نویسندگان [English]

  • bahareh fathabadi 1
  • mohamad dadgaran 2
  • bahareh nasiri 3
  • shahnaz hashemi 4

1 Ph.D. student of Islamic Azad University, Science and Research Branch

2 Associate Professor and Faculty Member of Islamic Azad University, Central Tehran, and responsible author

3 Faculty Member of the Institute of Humanities and Cultural Studies

4 Associate Professor of Research and Educational Planning

چکیده [English]

We need media literacy to have a smart audience who uses the media. One ways to improve media literacy is to pay attention to school capacity. EU member states, have taken effective steps to expand the education of media literacy in schools, and have taken joint action under the supervision of the European Commission. The study of the performance of these countries enhances the literature of the subject and improves knowledge and experience in designing the desired pattern. This paper is a qualitative research with the theme analysis method. In line with the main goal of the study, the identification of factors influencing the promotion of media literacy education in schools, has been interviewed with 11 European Union media literacy experts and the European Commission's direct call center. The subjects were selected through targeted sampling and questions were sent by e-mail. The interviews were conducted using Clarke and Brun's method. The codes were extracted or directly expressed in the interviewees' interviews, or were implicit codes extracted from the interview text by the researcher. Based on the results of this study, six main themes include empowerment, curriculum, infrastructure, finance capital, legislation and social participation, which promote media literacy in schools

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media literacy
  • school
  • education
  • EU
  • EU Commission
آزادی، پیام، (1389). سواد رسانه یا شناختی؛ ضرورت توسعه آموزش‌های عمومی رهبران افکار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده علامه طباطبایی.
باهنر، ناصر، چابکی،‌رامین، (1393)، تحلیل سواد رسانه ای بر اساس مدل EC؛ مورد مطالعه: سیاست های شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه امام صادق (ع).
پاتر دبلیو جیمز (1391)، نظریه سواد رسانه ای رهیافتی شناختی، ترجمه ناصر اسدی، محمد سلطانی فر و شهناز هاشمی. تهران: انتشارات سیمای شرق.
تقی زاده، عباس، کیا، علی اصغر، (1393)، نیازسنجی برنامه آموزشی سواد رسانه در مدارس، فصلنامه مطالعات فرهنگ ارتباطات، دوره 15، شماره 26.
رضوی زاده، ندا و محمدپور، احمد (تابستان و پاییز 1389)، برساخت تفسیری تجربه زیسته خیران مدرسه ساز، فصلنامه راهبرد فرهنگ. 3 (10و 11)، صص 41-66. بازیابی از http://www.sccr.ir/UserFiles/Rahbord/10/2.pdf
شاه‌حسینی، وحیده(1392)، نقش آموزش تفکر انتقادی و سواد رسانه‌ای در بازگشایی پیام، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی.
عقیلی، سید وحید، نصیری، بهاره (1387)، بررسی آموزش سواد رسانه ای در کشورهای کانادا و ژاپن، فصلنامه نوآوری های آموزشی، شماره 41
لیتل، جان (1384)، نظریه های ارتباطات، ترجمه سید مرتضی نوربخش و سید اکبر میر حسنی، نشر جنگل.
محمودی، محمد (1390)، بررسی ضرورت رسانه‌ای کودکان و نوجوانان از نگاه متخصصان آموزش و پرورش شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
مک کوئیل، دنیس، (1385)، درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، مترجم اجلالی، پرویز، دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها.
هاشمی، شهناز، (1393)،‌ بررسی نقش رسانه در نظام تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش: تاکید بر ضرورت آموزش سواد رسانه ای، فصلنامه رسانه، سال بیست و پنجم، شماره 4.
یزدیان امیر، (1390)، سواد رسانه ای انتقادی: بررسی موردی سطح سواد رسانه ای دانشجویان کارشناسی ارشد، تحقیق در ارتباطات، دانشکده صدا و سیما ج.ا.ا پایان نامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
Anderson, Rosemarie(2007), Thematic content analysis (TCA) descriptive presentation of qualitative data, sage publication.
Chapman,Martina, Insight,Mercury,(2016) Mapping of Media Literacy Practices and Actions in EU-28, European Audiovisual Observatory, Strasbourg.
Potter,W.J.,(2004).Theory of Media Literacy: A Cognitive Approach, London. Sage Publication,Inc: 1 edition.
Ryan Gery w.(2003). Techniques to identify themes, sage publication, university of Florida.
Thomas David r.(2003), A general inductive approach for qualitative data analysis, university of Auckland, new Zealand.
 
پی نوشت:
نقشه عملکردها و اقدامات سواد رسانه‌ای در اتحادیه اروپا(Mapping of Media Literacy Practice and Actions in EU-28)
مرکز تماس مستقیم اتحادیه اروپا (the Europe Direct Contact Center)
الکساندر ریدل (Alexander Riedl: Media literacy consultant)
اویلین شیلدر(Evelien Schilder, e-learning developer)
جون لاوری(June.Lowery-Kingston, Head of unit accessibility multilingualism and Safer Internet European Commission)
آرین آندریوپولو(Irene Andriopoulou, Media analyst/film and media literacy expert)
پائولو کسارینی(Paolo Cesarini, media expert)
رورد استروود(Ruurd Oosterwoud ,Assistant professor of communication)
می می ون دان(Mimi Van dun,Media consultant)
ساسکیا کوجل(Saskia Kuijl,Media literacy expert)
سارا سالوما(Saara Salomaa, Media literacy Senior Adviser and Team Leader at National Audiovisual Institute)
نادیا بلاردی(Nadia Bellardi, transcultural media consulting)
مدل AACRA(Renee Hobbs model for schools: مدل رنه هابز برای مدارس)