نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دین و رسانه پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

2 عضو هیات علمی، استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

3 استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

سینمای دینی پس از انقلاب اسلامی در ایران، علیرغم ادعای  نظام فرهنگی کشوردر حمایت ازاین‌گونه سینمایی، همواره با چالش‌های جدی روبرو بوده است.  فیلم سینمایی رستاخیز، یکی از چندین فیلم دینی در ایران است که با وجود اخذ مجوزهای لازم برای اکران عمومی از مقامات سینمایی کشور، براثر اختلافات و حواشی بهوجود آمده پیرامون آن توقیف شد و همچنان (تا زمان انتشار این مقاله)، سرنوشت نامعلومی دارد. مسئله محوری در این تحقیق، مواجه با یک پدیده متناقض نما در ژانر دینی سینمای پس از انقلاب است. از یک طرف، سینماگران به تولید فیلمهای دینی تشویق می شوند و از طرف دیگر، وجود ناهماهنگیها و موانع مدیریتی و ساختاری موجب هدر رفت وقت، انرژی، بودجه  سازندگان فیلمهای دینی و  منابع کشور می شود. این تحقیق در نظر دارد، با استفاده از نظریه کنش ارتباطی هابرماس و روش تحلیل محتوای کیفی، چالش‌های پیش روی فیلم‌های دینی را بامطالعه موردی فیلم رستاخیز مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد.  برای این منظور، سه گروه مؤثر و دخیل در سرنوشت این فیلم، یعنی؛ فقها، مسئولین فرهنگی/هنری و سازندگان فیلم شناسایی و دسته‌بندی‌شده‌اند. در فرایند تحلیل، اظهارات هر گروه کدگذاری، مقوله‌بندی و پس‌ازآن مضامین حاصل از مقوله‌ها  مورد شناساییقرارگرفته و در پایان، یافته‌های تحقیق  براساس نظریه کنش ارتباطی هابرماس، جمع‌آوری و جمع‌بندیشده‌اند. یافته‌های پژوهش حاکی از فقدان ارتباط و گفتگوی مؤثر میان گروه‌های دخیل در سرنوشت فیلم رستاخیز بوده، و نیز نشان می‌دهند که  اظهارات این کنشگران از کنش راهبردی پیروی می‌کنند. درنتیجه، به علت فقدان عقلانیت ارتباطی در اظهارات و تعاملات میان سه گروه کنشگر، تفاهمی بر سر نمایش فیلم رستاخیز بهوجود نیامده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Challenges to Religious Movies in Iranian Cinnema: A Case study of the Movie , rastakhiz,

نویسندگان [English]

  • mosayeb sarvestan 1
  • Mahmoud Karimi Alavi 2
  • seyede zahra ojaq 3

1 Msc Student of Religion and Media Research Institute of Humanities and Cultural Studies

2 Member of Faculty, IHCS Dean of the Institute for Cultural Studies and Communications

3 Assistant Professor of Humanities and Cultural Studies Institut

چکیده [English]

Religious cinema after the Islamic revolution in Iran, despite claims by the country's cultural system and in support of these cinematic species, always with serious challenges. Doom, the movie is one of several religious film in Iran is that there's been a dispute with the riverbank and its perimeter was banned and continues to be, an unknown fate. The research plans, with using the theory of communicative action and qualitative content analysis method of habrmas, the challenges facing the religious film bamtalah item analysis and evaluation about the resurrection movie.For this purpose, the three groups involved in the fate of this effective film, namely the cultural authorities of the artistic/uzma; and the creators of the film have been identified and classified. In the process of analysis, statements of each group coding, categories and categories of themes after discovery and in the end, the findings of the research based on the theory of communicative action habrmas, collects and Collectors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication action
  • Officials
  • them
1)     ابوصدرا (1390) -خلاصه کتاب؛ نظریه کنش ارتباطی هابرماس - نوشته شده در  جمعهچهارمآذر۱۳۹۰ساعت 17:46 توسط ابوصدرا-سایت  http://abusadra.blogfa.com/post/28 -  تاریخ بازدید 10/2/97
2)     ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمدرضا: تحلیل محتوای کیفی، دوفصلنامه عیار پژوهش در علوم انسانی؛ پاییز و زمستان 1390، شماره 6، از ص 15 تا 44
2) بی نا – تاریخ انتشار:13بهمن 1395 – عنوان : سعی کردیم فیلم ضعیف وارد سودای سیمرغ نشود -
http://sorushcinema.ir/ - تاریخ بازدید 15/2/1396

3) بی نا – تاریخ انتشار( 5/مهر/ 95)، عنوان : می خواهند تصمیم گیری را به دولت بعد موکول کنند-http://www.tabnak.ir/fa/news/626287 - تاریخ بازدید: 24/1/1396

4)بی نا-تاریخ انتشار : سه شنبه 16شهریور 1395- عنوان : «رستاخیز » احمدرضا درویش همچنان در بلاتکلیفی http://sahebkhabar.ir/news/15132065/  - تاریخ بازدید : 10/2/1396
5) بی نا – تاریخ انتشار 18//مرداد/94 – عنوان : حواشی ساخت و اکران فیلم «رستاخیز»- سایت:http://www.mehrnews.com/news/2878544/ - تاریخ بازدید: 5/3/1396
6) بی نا- تاریخ انتشار تیرماه 1394- عنوان: معرفی فیلم «رستاخیز»-سایت سلام سینما - https://www.salamcinama.ir/ - تاریخ بازدید 7/10/1396
7)پرهیزگار، غلامرضا: یورگن هابرماس: گذری بر اندیشه های فیلسوف معاصر اجتماعی –ماهنامه معرفت، مرداد1383- شماره 80، ص36تا44
8)پولادی، کمال: منظومه فکری هابرماس، ماهنامه کتاب ماه علوم اجتماعی تیر 1383- شماره 81 از ص14 تا17
9) حاجی حیدری، حامد؛ عقلانیت ارتباطی به جای عقلانیت ابزاری(هابرماس در جدال با بحران معرفتی مدرن)، فصلنامه راهبرد- پاییز 1383، شماره 33، از صفحه 331تا 366
10) راودراد، اعظم- کتاب جامعه شناسی سینما و سینمای ایران- انتشارات دانشگاه تهران 1392
11) شالچیان، علی و عباسی، ملوک : بررسی برخی از احکام و مسائل فقهی فیلم و نمایش با نگاهی به جایگاه رسانه دینی" فصلنامه پژوهش سنجش؛ زمستان 1382، شماره 36، از ص 193تا205
12) صبوری، ابراهیم ؛ هابرماس و گفتگوی آزاد – دوفصلنامه؛ نامه فرهنگ ، شماره 14و 15 تابستان و پاییز 1373 ،ص 132تا136
13) علیخواه، فردین - کنش ارتباطی؛ بنیاد خودشکوفایی حوزه عمومی (اندیشه های یورگن هابرماس)- دوماهنامه؛ اطلاعات سیاسی-اقتصادی، فروردین و اردیبهشت 1378، شماره 139 و 140 ،ص 114تا125
14) محمدی،آزاد و باقری نوع پرست،خسرو و زیباکلام،فاطمه؛ اصول و روش های تربیت اجتماعی مبتنی بر نظریه کنش ارتباطی هابرماس- پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت:پاییز و زمستان 1393،سال چهارم- شماره 8
15) مهدی زاده ، سید محمد: عقل ارتباطی در اندیشه های هابرماس- فصلنامه؛ رسانه، بهار1375 ،شماره 25، ص 52تا58
16) مهدوی ،محمدصادق و مبارکی،محمد؛تحلیل نظریه کنش ارتباطی هابرماس،فصلنامه علمی و پژوهشی علوم اجتماعی ، 1385،شماره8،ص2.
17) موسوی، سید رضا: عقل و مشروعیت سیاسی از نظر ماکس وبر و هابرماس، دوماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی ؛مرداد و شهریور 1377، شماره 131 و 132 ، از صفحه 112تا 117
18) هابرماس، یورگن 1981–ترجمه ؛کمال پولادی 1384، ص 53
19)هابرماس ، یورگن؛ نظریه کنش ارتباطی ، کمال پولادی ، تهران ، روزنمامه ایران ، 1384، چاپ اول،ج 1، ص389
20) یورگن هابرماس،محمدی،جمال، تهران،گام نو ، 1387،چاپ اول، ص35.