نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار و رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف این مقاله شناخت میزان تحقق بخش­هایی از مباحث نظری و دغدغه­های مطرح شده درباره پدیده آمیختگی سیاست و سرگرمی در برنامه­های سیاسی سرگرم­کننده در شبکه­های تلویزیونی فارسی زبان با تمرکز بر مخاطبانِ جوان این برنامه­ها است. محقق با بهره­گیری از سه مفهوم «اطلاعات-سرگرمی»، «سیاست-سرگرمی» و «نرمخبر» و دو نظریه «کاشت» و «استفاده و رضامندی» به الگوی مفهومی و نظری دست یافته و بر اساس آن به تحلیل مخاطبانِ جوان این برنامه­ها در شهر تهران در زمینه میزان مصرف، ویژگی­های جمعیت­شناختی، علاقمندی به سیاست، انگیزه­های مصرف، نحوه پیگیری، استفاده از منابع جایگزین اخبار و اطلاعات، مشارکت سیاسی و گرایش سیاسی مورد تحلیل می­پردازد. بخشی از مهم­ترین نتایج پژوهش نشان می­دهد که برنامه­های سیاسی سرگرم­کننده عمدتاً به صورت مستقیم در تلویزیون دیده می­شوند و برنامه­های پخش شده از تلویزیون داخلی محبوبیت بیشتری دارند. «اطلاع از رویدادها و اخبار» و «سرگرمی و گذران اوقات فراغت» مهم­ترین انگیزه­های مخاطبان از تماشای این برنامه­ها بوده است. میزان مصرف برنامه­های سیاسی سرگرم­کننده با استفاده از منابع جایگزین اخبار و اطلاعات رابطه مستقیم دارد. تقریباً هیچ مخاطبی وجود ندارد که از این قبیل برنامه­ها به عنوان تنها منبع اطلاعات و اخبار استفاده کند. بین میزان مصرف برنامه­های سیاسی سرگرم­کننده و میزان مشارکت سیاسی مخاطبان رابطه وجود دارد اما به لحاظ مفهومی و نظری، تاثیرگذاری تماشای برنامه­های سیاسی سرگرم­کننده بر میزان مشارکت سیاسی منتفی است. به صورت کلی نمی­توان از تاثیرگذاری مشخصات جمعیت­شناختی (جنسیت و تحصیلات) بر میزان تماشای این برنامه­ها سخن گفت، اگرچه این رابطه درباره برخی از برنامه­ها وجود دارد. یافته­ها در مجموع نشان می­دهند که بیشتر «افراد علاقمند به سیاست» برنامه­های سیاسی سرگرم­کننده را پیگیری می­کنند. میزان مصرف برنامه­های پخش شده از شبکه­های ماهواره­ای در میان مخاطبان حامی جریان اصلاح­طلب و میزان مصرف برنامه­های پخش شده از صداوسیما در میان مخاطبان حامی جریان اصول­گرا بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conditions and processes affecting the use of political entertaining programs among young audiences

نویسندگان [English]

  • kazem moazen 1
  • mohamad mehdi forghani 2

1 Doctor of Communication Sciences, Allameh Tabataba'i University

2 Associate Professor and Head of the Department of Communication Sciences, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

The purpose of this paper is to find out the extent of realizing some of the theoretical issues and concerns about integrating politics and entertainment in political programs in Farsi-language television. Using the three concepts of "infotainment", "politainment" and "soft news" and the two theories of "cultivation" and "use and satisfaction", the researcher achieved the conceptual and theoretical model and analyse young audiences of These programs in Tehran in terms of consumption, demographic characteristics, interest in politics, consumption incentives, how to track, use alternative sources of news and information, political participation, and political tendency. Part of the most important research results show that political entertainment programs are mostly seen directly on TV, and broadcasts from domestic television are more popular. "Notification of events and news" and "Entertainment and spending leisure time" have been the most important motivations for the audience to watch these programs. The amount of political entertainment utilization is directly linked to the use of alternative sources of news and information.

کلیدواژه‌ها [English]

  • infotainment
  • politainment
  • manoto
  • voa
  • irib
-         مهدی­زاده، سید محمد (1389). نظریه­های رسانه؛ اندیشه­های رایج و دیدگاه­های انتقادی، تهران: همشهری.
-         اسولیوان، تام و دیگران (1385). مفاهیم کلیدی ارتباطات، ترجمه میر حسن ریش‌زاده، تهران: فصل‌نو.
-         تانکارد، جمز؛سورین، ورن (1386). نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         مک کوایل، دنیس (1385). نظریه‌ ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
-          Baum, M. (2003). "Soft news and political knowledge: Evidence of absence or absence of evidence"? , Political Communication, 20, 173–190.
-          Baum, M. A., & Jamison, A. S. (2006). "The Oprah effect: How soft news helps inattentive citizens vote consistently", Journal of Politics, 68, 946–959.
-          Moy, P., Xenos, M. A., & Hess, V. K. (2005). "Communication and citizenship: Mapping the political effects of infotainment", Mass Communication and Society, 8, 111–131.
-          Brewer Paul R. & Marquardt, Emily (2007). "Mock News and Democracy: Analyzing the Daily Show", Atlantic Journal of Communication, Volume 15, and Issue 4, 249–267.
-          Ban, Hyun (2008). "Soft news." In W. Donsbach (Ed), Encyclopedia of Communication (Vol. VII), London: International Communication Association/Blackwell Publishing, 2008: 4736- 4738.
-          Van Zoonen, L. (2005). Entertaining the citizen: When politics and popular culture converge, NewYork: Rowman and Littlefield.
-          Nieland, Jörg-Uwe (2008). "Politainment", In W. Donsbach (Ed), Encyclopedia of Communication (Vol. VII), London: International Communication Association/Blackwell Publishing: 3659-3661.
-          Schultz, David (2012). Politainment: The Ten Rules of Contemporary Politics: A citizens' guide to understanding campaigns and elections.
-          Blumler, J. G., & Gurevitch, M. (1995). The crisis of public communication, London: Routledge.
Baym, Geoffrey (2008). "Infotainment" In W. Donsbach (Ed), Encyclopedia of Communication (Vol. VII), London: International Communication Association/Blackwell Publishing, 2008: 2276- 2280