نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت رسانه از دانشگاه تهران و هیأت علمی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری

2 کارشناسی ارشد مدیریت رسانه دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در جهان امروز هویت فرهنگی در مقایسه با دیگر ابعاد هویت، از اهمیت فزاینده­ای برخوردار است. مقاله، حاصل پژوهشی کیفی با هدف ارائه الگویی در خصوص تبیین نقش نمایش فیلم­های مستند میراث فرهنگی در سیمای جمهوری اسلامی ایران، بر تقویت هویت فرهنگی ایرانیان می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش، نظریه مبنایی یا گراندد تئوریGrounded theory method) )می باشد که طی پنج مرحله طرح تحقیق، گردآوری داده ها، تنظیم داده­ها، تجزیه و تحلیل داده­ها و مقایسه با ادبیات، صورت می پذیرد. جهت گردآوری داده­ها از مشاهده، مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه عمیق بهره گرفته شده و کنشگران (به روش گلوله برفی و نمونه گیری نظری) از دو جامعه مستندسازان و مدیران مربوطه انتخاب شده­اند که با در نظر گرفتن اشباع نظری، در کل 13 مصاحبه انجام شده است. در تحلیل داده­ها، برای تمامی مصاحبه­ها کدگذاری باز صورت گرفته و 153 مفهوم بدست آمده در قالب 23 مقوله فرعی و در نهایت در 8 مقوله اصلی(گزاره)جای گرفتند. نتایج بیانگر اثرگذاری نمایش مستند­های میراث فرهنگی در سیما بر تقویت هویت فرهنگی ایرانیان(پدیده)به واسطه قابلیت­های مستند تلویزیونی(شرایط علی) و در تعامل با بسترهای حرفه­ای و مدیریتی(شرایط زمینه ای)و شرایط میانجی برای اعمال راهبردهای حرفه­ای و مدیریتی(راهبردها)در جهت تحقق اهداف توسعه فرهنگی کشور(پیامد)می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Influence of the Cultural Heritage Documentary Films on the Cultural Identity of Iranians: A Grounded Theory (GT) Based Model

نویسندگان [English]

  • Soheila borqani farahani 1
  • nafise aqajani 2

1 PhD in Media Management from Tehran University & Ministry of Science, Research and Technology

2 MS in Media Management from Allameh Tabatabai University

چکیده [English]

Compared to other aspects of identity, cultural identity is of growing importancein today's world. The present paper is the outcome of a qualitative study aimed at providing a model to demonstrate the role of the Cultural Heritage documentary films broadcast on the Iranian domestic television on strengthening the cultural identity of Iranians. The method used in this research, i.e. the grounded theory method (GTM), is carried out in five stagesofresearch design, data collection, data adjustment, data analysis, and comparison with literature. Data collection isperformed through observation, study of documents, and in-depth interviews while actors are selected (through snowball and theoretical sampling methods) from the two communities of documentary makers and associated managers.13 interviews were conducted in total to satisfy the requirements of theoretical saturation. In thedata analysis stage, open coding was applied to all interviews in which the 153 obtained concepts were placed in 23 sub-categories and,ultimately,in 8 main categories (statements). The findingsdemonstrate that televising the Cultural Heritage documentaries is influential instrengthening the cultural identity of Iranians (phenomenon) through the capabilities of television documentaries (causal conditions), interactions with managerial and professional platforms (underlying conditions) and intervening conditions of applying professional and managerialstrategies (strategies) in order to achieve the objectives of the cultural development of the country (consequence).

کلیدواژه‌ها [English]

  • cultural identity
  • Media
  • TV documentaries
  • Cultural Heritage documentary
  • grounded theory
  1.  ابوالحسنی،رحیم (1388)، تعیین و سنجش مؤلفه های هویت ایرانی، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک
  2. احمدزاده کرمانی،روح اله (1390)، بازاندیشی در فرهنگ و رسانه،تهران: نشر چاپار
  3. آغاز، محمد حسن، ابوالفضل جعفر نژاد (1385) ؛ « نقش رسانه ها و افکار عمومی در سازماندهی توسعه و بهبود افق چشم اندار توسعه (با رویکردی بر رادیو و تلویزیون)» ؛ مجموعه مقالات همایش ملی مهندسی فرهنگی؛جلد دوم، تهران:دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
  4. بارسام، ریچارد(1362)،سینمای مستند، ترجمه مرتضی پاریزی، تهران: فیلمخانه ملی ایران
  5. باهنر، ناصر(1385)، فناوریهای رسانه ای و ایفای نقش های فرهنگی ؛ فصلنامه رسانه؛سال هفدهم، شماره67،(ص23-7)
  6. ببران،صدیقه؛ ماهواره ها ،جهانی شدن فرهنک و بحران هویت؛ فصلنامه پژوهش و سنجش، تابستان 1388، ش 30 و 31 ،ص(137- 152)
  7. حاجیانی،ابراهیم(1388) ، جامعه شناسی هویت ایرانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک
  8. حیدری، محمد (1386)، هویت و امنیت ملی، کتاب مجموعه مقالات هویت و بحران هویت، گردآوری علی اکبر علیخانی، تهران:جهاد دانشگاهی
  9. دادگران، محمد(1384)، مبانی ارتباطات جمعی،چاپ هشتم،تهران:فیروزه
  10. دانایی فرد،حسن ،سید مهدی الوانی، عادل آذر(1383)، روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: نشر صفار
  11. ذوالقدر،حسین(1384)، نگاهی اجمالی به پژوهش در برنامه های مستند(همراه با چکیده پژوهش های مستند واحد پژوهش مراکز)، تهران: نشر مرکز تحقیقات صدا و سیما
  12. ذوالقدری ، محمد تقی (1381)،  مفهوم و ویژگی های فیلم مستند طبیعت گرا(شاعرانه) با توجه به شاخصه ها و عناصر سازنده فیلم مستند الموت ، پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشکده صدا و سیما
  13. رهیاب،حسین(1381)، کتاب مجموعه مقالات خودکاوی ملی در عصر جهانی شدن، نشر قصیده سرا
  14. ضابطی جهرمی، احمد و امیر طیبی(1387)، فیلم مستند ایرانی و بازارهای جهانی، فصلنامه اندیشه رسانه (ص 17-5)
  15. ضابطی جهرمی،احمد(1387)، سی سال سینما: گزیده مقالات سینمایی(1385-1355)، تهران:نشر نی
  16. گلبهار، محمدرضا (1388)،  آسیب شناسی برنامه های مستند و ارائه راه حل های آن در سیما، تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
  17. محسنیان راد،مهدی(1389)؛ ارتباطات انسانی(میان فردی، گروهی، جمعی)، چاپ دهم، تهران: سروش.
  18. نفیسی،حمید(1357)، فیلم مستند، تهران: دانشگاه آزاد ایران
  19.   ورجاوند، پرویز(1360)، حفظ هویت فرهنگی، چرا؟ ،  قسمتی از کتاب پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی،تهران: شرکت سهامی انتشار 
  20. Jameson Daphne, (2007), Reconceptualizing Cultural Identity and Its Role in Intercultural Business Communication, Journal of Business Communication, Volume 44, Number 3, July 2007 199-235, sage publication
  21. Rennie David and Karen D. Fergus (2006), Embodied Categorizing in the Grounded Theory Method : Methodical Hermeneutics in Action, sage publication
  22. Winter, G (2000), A comparative discussion of the nation lf validity in qualitative and quantitative research, The qualitative Report,4(3&4)