نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون

2 استادیار زبان‌شناسی کاربردی دانشگاه سلمان فارسی کازرون

چکیده

تحلیل انتقادی گفتمان، که به عریان‌سازی نقش واسطه‌گری زبان در (باز)تولید واقعیت می‌پردازد، از ابزار تحلیلی ازجمله منابع زبان‌شناسی نقش‌گرا بهره می‌جوید. در این پژوهش، که با هدف شناساندن و کاربست گزیده ای از ابزار مزبور نگاشته شده‌است، کوشش‌شده تا دونظام آغازگری و گذرایی برروی نمونه‌ای از متون مطبوعاتی پیاده‌شود. دراین راستا سرمقاله‌ای از کیهان، که به قتل سی‌و‌هفت معترض شیعه دولت سعودی می‌پردازد، گزینش و تحلیل شده‌است. نتایج کاربست نشان می‌دهند نویسنده از نقطه‌نظر آغازگری پیام مدنظر خود یعنی انتقاد از واکنش‌ها به رویداد را به‌صورتی زیرپوستی انتقال داده‌است. علاوه‌برآن کوشیده آن را با استفاده از چینش راهبردی آغازگرها در متن مسبوق‌به‌سابقه نشان و آن را در بافت متناسب با سایر رویدادهای به‌زعم وی نیازمند واکنش قرار‌دهد. تحلیل گذرایی حاکی‌است سران عربستان بیشتر در نقش کنش‌گر در فرایندهای مادی مربوط به ارتکاب جنایات، و سی‌و‌هفت زندانی در نقش کنش‌پذیر و دریافت‌کننده اقداماتی نظیر شکنجه، جنایت، و ... نمایانده شده‌اند.
واژگان کلیدی: روزنامه کیهان، زبان‌شناسی نقش‌گرا، تحلیل گفتمان، تحلیل گفتمان انتقادی

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Application of Selected Systemic Functional Linguistic Elements in Critical Discourse Analysis of Media: A Case Study of the News of Execution of 37 Saudi Subj

نویسندگان [English]

  • Farhad Barati 1
  • Alireza Rasti 2

1 Assistant Professor of Persian Language and Literature, in Salman Farsi University of, Kazerun

2 Assistant professor in Applied Linguistics Salman Farsi University of Kazerun

چکیده [English]

Critical Discourse Analysis, which aims at uncovering the mediational role of language in (re)producing reality, employs such analytical tools as the resources of Systemic Functional Linguistics. This study has set out to introduce to the reader and deploy a selected set of the said tools, and has attempted to apply the two systems of Thematic Structure and Transitivity to a sample of journalistic texts. In keeping with this, an editorial from the Iranian daily Keyhan, dealing with the execution of 37 Saudi Shiite dissidents, has been selected and scrutinized. The findings showed that, from an Thematic Structure perspective, the author has rendered opaquely his/her intended message, that is, criticism of reactions to the above event. Furthermore, having strategically employed themes, he/she has tried to show that it has had precedents, and that it is contextualized in relation to other events supposedly requiring reactions. The Transitivity Analysis pointed to the fact that Saudi leaders have been mostly represented as actors in such material processes as committing atrocities, and that the 37 prisoners have been rendered as goals, that is at the receiving end of actions such as torture, crime, etc.
Keywords: Keyhan Daily, Systemic Functional Linguistics, Discourse Analysis, Critical Discourse Analysis

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyhan Daily
  • Systemic Functional Linguistics
  • Discourse Analysis
  • Critical Discourse Analysis
آقاگل زاده، ف.، و دهقان، م. (1393). تحلیل شیوه های بازنمایی گزینش خبر، بر مبنای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی. جستارهای زبانی، (5)4، 1-16.
آقاگل زاده، ف.، کرد زعفرانلو کامبوزیا، ع.، و رضویان، ح. (1390). سبک شناسی داستان بر اساس فعل: رویکرد نقشگرا. سبک شناسی نظم و نثر فارسی. (4)1. 243-254.
احمدی پور، ز.، حافظ نیا، م.، و  جنیدی ر. (1389). گفتمان ژئوپلیتیکی بازنمایی دشمن خیالی. ژیوپولتیک. (6)4. 7-40.
پهلوانی، م.، تشکری، م.، و امامی، ن. (1399). بررسی و تحلیل کارکرد صفت در غزل های طنز و حسب حال حافظ بر اساس تیوری ارزیابی نقشگرای هالیدی. شعر پژوهی. 10.22099/jba.2020.36408.3681
دبیر مقدم، م. (1383). زبانشناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی. تهران: انتشارات سمت.
رضاپور، ا. (1394). تحلیل انتقادی استعاره دستوری در گفتمان سیاسی روزنامه های داخلی. پژوهشهای زبان شناسی، (7)1. 49-64.
ستاری، ر.، و حقیقی، م. (1395). بررسی شگردهای ایجاد انسجام در اشعار قیصر امین پور با تکیه بر نظریه زبان شناسی هالیدی. فنون ادبی. (8)1. 101-118.
قانع، ز.، و رضایی، و. (1397). تناوب مکانی در افعال گذاشتنی زبان فارسی: رویکردی نقشگرا. مجله زبانشناسی و گویش های خراسان. (9)17. 1-19.
 
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications.
Eggins, S. (2004). Introduction to systemic functional linguistics. A&C Black.
Halliday, M. A. K., Matthiessen, C. (2014). An introduction to functional grammar. Routledge.
Hart, C., & Cap, P. (Eds.). (2014). Contemporary critical discourse studies. Bloomsbury Publishing.
Kuhn, T. S. (1970). The structure of scientific revolutions. University of Chicago press.
Liang, F., & Shin, D. S. (2019). Uniformity or diversity: Chinese netizens' reactions to language policy through the lenses of critical discourse analysis and systemic functional linguistics. Critical Inquiry in Language Studies, 16(3), 205-224.
Lihua, L. (2009). Discourse construction of social power: interpersonal rhetoric in editorials of the China Daily. Discourse studies, 11(1), 59-78.
Martin, J. R. (2005). Close reading: Functional linguistics as a tool for critical discourse analysis. In L. Unsworth (Ed.), Researching language in schools and communities: Functional Linguistic Perspectives (275-303.). London: Continuum.
Ott, B. L., & Mack, R. L. (2020). Critical media studies: An introduction. Hoboken: John Wiley & Sons.
Flowerdew, J., & Richardson, J. E. (Eds.). (2018). The Routledge handbook of critical discourse studies (pp. 2-62). Londres: Routledge.
 Young, L., & Harrison, C. (Eds.). (2004). Systemic functional linguistics and critical discourse analysis: Studies in social change. A&C Black.