نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

• علی اسکندری
• رامین چابکی درزآبی

دانشجوی دکتری ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

فهم ابعاد و زوایای پدیدۀ ارتباطات و رسانه، به مثابۀ یکی از تجلیات دنیای جدید و به روایتی علت موجدۀ تحولات تاریخی و اجتماعی و صورت‌بندی‌های فرهنگی، نیازمند مفهوم‌سازی و نظریه‌پردازی است. حضور و گستردگی وسایل ارتباط جمعی در سپهر عمومی و انباشت نشانه‌ها و تصاویر رسانه‌ای در همۀ عرصه‌های زندگی، چون اقتصاد و سیاست و فرهنگ و تولید و توزیع معانی، به رسانه‌ای‌شدن فرهنگ، سیاست، و اجتماع منتهی شده است. توجه به این نکته ضروری است که از مهم‌ترین مشخصه‌های تعیین‌کنندۀ موفقیت در ارتباطاتْ شناخت عناصر ارتباطی و عوامل مؤثر بر این عناصر است. در این مقاله، که هدف آن «بررسی عوامل مؤثر بر عناصر ارتباطی از دیدگاه قرآن کریم» است، ابتدا، در چهارچوبی مفهومی و با هدف کسب شناختی نسبتاً مجمل، به معرفی هریک از عناصر خواهیم پرداخت و در ادامه، ضمن احصاء‌ آیات مرتبط با این عناصر، با استفاده از روش «دلفی» عوامل مؤثر منتخب را به مثابۀ مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عناصر ارتباطی از نظر قرآن کریم تبیین و درنهایت، الگوی هنجاری ارتباطات از نگاه قرآن کریم را بر این اساس ترسیم می‌کنیم. نتایج تحقیق، بر اساس الگوی هنجاری ارتباطات قرآن کریم، تأثیرپذیری «عنصر فرستنده» از چهار عامل اصل فطرت، تفاوت پیش‌زمینه‌ها، ویژگی‌های شخصیتی و پایگاه اجتماعی، «عنصر پیام» از عوامل تکرار پیام، تعدد پیام‌رسان، و قالب‌های پیام، «عنصر کانال» از عامل ابزارهای انتقال پیام، و «عنصر گیرنده»، علاوه‌بر چهار مورد تأثیر‌گذار بر عنصر فرستنده، از چهار عامل ظرفیت درونی، آزادی در انتخاب پیام، تنوع زیستی، و تعدد نیازها را، به منزلۀ مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار، تأیید کرد.

کلیدواژه‌ها

• عنصر فرستنده
• عنصر پیام
• عنصر کانال
• عنصر گیرنده
• قرآن کریم
• روش دلفی

عنوان مقاله [English]

Effective Factors of Communicative Elements in Holy Quran’s View

نویسندگان [English]

• Ali Skandari
• Ramin Chaboki Darzabi

Ph.D Student in Communication, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

Understanding the dimensions and angles of communication and media phenomenon, as a manifestation of the new world and according to a narration, creative cause of historical and social events and cultural formations, is needed to be conceptualized and theorized. In this article, we firstly introduce the communicative elements and then, by using “Delphi” method we explain them according to Holy Quran. Finally we draw the normative model of communication from Holy Quran’s point of view.

کلیدواژه‌ها [English]

• sender element
• message element
• channel element
• recipient element
• Holy Quran
• Delphi method