نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی مدیریت رسانه ای، باشگاه پژوهشگران و نخبگان، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد

3 عضو هیئت علمی و استادیار گروه علوم ارتباطات، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)

4 عضو هیات علمی و استادیار گروه مدیریت فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی تجارب اساتید علوم ارتباطات از آزادی بیان در رسانه‌های ایران انجام شد. روش پژوهش، کیفی از نوع پدیدار شناسی و تعداد مشارکت کنندگان 12 نفر از اساتید رشته علوم ارتباطات بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه‌‌ساختارمند مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنین جمع آوری یافته‌ها تا اشباع نظری اطلاعات ادامه یافته و با روش کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ادامه تعداد 62 مفهوم استخراج و پس از مقوله بندی در پنج بُعد شامل: 1.وضعیت رسانه‌ای؛ 2.تنوع رسانه؛ 3.مالکیت و محتوا؛ 4.قانونی و 5.موانع آزادی بیان، در رسانه‌های ایران دسته بندی شد. نتایج نشان داد که برای ارتقای آزادی بیان در رسانه‌های کشور، باید تمامی ابعاد فوق در تصمیم گیری و سیاستگذاری به طور بی‌طرفانه مورد توجه قرار گرفته و قوانین و فرایندها به گونه ای اصلاح شود تا برای رسانه‌ها شفاف‌تر و دارای محدودیت کمتری باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Phenomenology of Dimensions of Freedom of Speech in the Iranian media from professors of communication sciences view

نویسندگان [English]

  • Abbas Zamani 1
  • Hamid Reshadi 2
  • Faeze Taghipour 3
  • Syamak koorng Beheshti 4

1 Ph.D. Student of Media Management, Young Researchers and Elite Club, Isfahan(khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

2 Master of Science in Social Communication Sciences, Islamic Azad University of Meybod

3 Assistant Professor, Department of Communication Sciences, Islamic Azad University Isfahan Branch(Khorasgan), Isfahan, Iran

4 Assistant Professor, Department of cultural management, Islamic Azad University Isfahan Branch(Khorasgan), Isfahan, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to identify the experiences professors of communication sciences in dimensions of freedom of speech in the Iranian media. The research method was phenomenology and the participants were 12 professors of communication sciences, that were selected by purposive sampling method, and were studied using in-depth semi-structured interviews. Also, the collection of findings continued until the Information saturation, and were analyzed by Colizzi method. Then, 62 codes were extracted, and classified into five dimensions, including: 1. Media status; 2. Media diversity; 3. Ownership and content; 4. Legal and 5. Barriers to freedom of expression in the Iranian media. The results showed; for to promote freedom of speech in the media, it is necessary to pay attention to all the above dimensions in decision-making and policy-making impartially, and revise the rules and procedures to make them more transparent and the media less Limited.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Freedom of Speech
  • Media
  • Media Rights
  • Communication Rights
 اسماعیلی، محسن(1387)، «مقدمه ای بر حقوق رسانه‌ها»، فصلنامه حقوقی گواه، شماره 13، تابستان و پاییز 1387:36-30.
انصاری ، باقر(1390)، حقوق رسانه، تهران: انتشارات سمت.
بدیعی، نعیم(1382)، «چالش های روزنامه نگاری الکترونی - گسترش زمینه های آزادی بیان و اطلاعات»، فصلنامه رسانه، سال چهارم، شماره سوم (پیاپی55)،  38-25.
برندگی، بدری(1389)، «نسبیّت یا اطلاق آزادی بیان به عنوان یکی از مؤلفه های حقوق بشر در مبانی اسلامی و غرب»، فصلنامه حقوق بشر، سال پنجم شماره 2 (پیاپی 10)، پاییز و زمستان 1389: 53-29.
جلالی فراهانی، امیرحسین(1386)، «مزیت ها و محدودیت های فضای سایبر در حوزه های آزادی بیان، آزادی اطلاعات و حریم خصوصی»، فصلنامه حقوقی دادگستری، شماره 59، تابستان 1386: 100-61.
جعفری، محمد تقی(1378)، حق آزادی در اسلام، تهران: آفرینه.
سروش، عبدالکریم(1382)، «آزادی بیان و حق اظهار نظر و ابراز عقیده«، نشریه بازتاب اندیشه، شماره 40، مردادد 1382: 29-20.
سودمندی، عبدالمجید (1395)، «اجزاء حق آزادی بیان در نظام بین المللی حقوق بشر»، نشریه مطالعات حقوقی، دوره هشتم، شماره 2، تابستان 1395: 114-87.
طباطبائی موتمنی، منوچهر(1375)، آزادی های عمومی و حقوق بشر، تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران
عباس‌زاده، محمد(1391)، «تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی»، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، دوره 23، شماره1، پیاپی 44، بهار 1391: 19-34.
فرومن، میشل (۱۳۸3) «حمایت از آزادی و برابری در رویه قضایی دیوان عالی ایالات متحده آمریکا»،ترجمه علی اکبر گرجی، نشریه حقوق اساسی، سال 2، شماره 2، تابستان 1383:  212-189.
قاسمی، حمید و فنازاد، رضا (1397) حقوق رسانه، تهران: انتشارات اندیشه آرا.
معتمدنژاد، کاظم(1379) حقوق مطبوعات؛ بررسی تطبیقی مبانی آزادی مطبوعات و مقررات تاسیس و انتشار آنها، جلد 1، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
معتمدنژاد،کاظم و منصفی، ابوالقاسم‌(1368)، روزنامه‌نگاری‌ با فصلی‌ جدید در بازنگری‌ روزنامه‌نگاری‌ معاصر، تهران‌: نشر سپهر.
مقامی، امیر و عطاران، نادیا(1398)، «موازنه افشای حریم خصوصی خانوادگی چهره های مشهور در رسانه‌ها و آزادی بیان در رویه نهادهای قضایی»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 49، شماره 2 ، تابستان 1398 :311-331.
میرشکاری، عباس(1399)، «تزاحم حق اشخاص مشهور با آزادی بیان در نظام‌های حقوقی آمریکا، فرانسه، آلمان و ایران»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 84، شماره 110، شماره پیاپی 110، تابستان 1399: 213-240.
کازنو، ژان(1387)، جامعه شناسی وسایل ارتبط جمعی، ترجمه باقر ساروخانی و منوچهر محسنی، تهران: اطلاعات.
Alexander, L. A. (2012). Freedom of Expression. Encyclopedia of Applied Ethics, 339–344. doi:10.1016/b978-0-12-373932-2.00257-x 
Baker, c.edwin, (1978), scope of the first amendment freedom of speech, ucla l. Rev., vol25.
Cass, ronald a., (1987), the perils of positive thinking: constitutional interpretation and negative first amendment theory, ucla l. Rev., vol34.
Emerson, thomas i., (1963), toward a general theory of the first amendment, yale l.j., vol72.
FEINBERG, J. (1998). Freedom and liberty. In E. Craig (Ed.), Routledge Encyclopedia of Philosophy. London: Routledge
Mcquail, D. (2006) Mcquail’s Mass communication theory, Sage publications.
Montero, E., & Van Enis, Q. (2011). Enabling freedom of expression in light of filtering measures imposed on Internet intermediaries: Squaring the circle? Computer Law & Security Review, 27(1), 21–35. doi: 10.1016/j.clsr.2010.11.012.
Schauer, Frederick, (1982), free speech: a philosophical enquiry, Cambridge univ press.
Smolla, A.Rodney, Nimmer, Melville, B. (2011), Smolla and Nimmer on Freedom of Speech,  m. Bender.