نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه تبریز

3 دکتری جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

رسانه­های نوین و در رأس آن­ها اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی با دگرگونی در مفاهیم زمان و مکان، تغییر در اشکال نوین ارتباطی و ایجاد مراجع نوین هویت، موجب پیدایش ذهنیت­های ناپایدار و هویت­های تازه شده‌اند. بنابراین، پژوهش حاضر درصدد مطالعه تأثیر شبکه اجتماعی فیس‌بوک بر هویت جنسیتی دانشجویان است. مقاله حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسش­نامه اینترنتی محقق­ساخته در بین دانشجویان کاربر شبکه اجتماعی فیس‌بوک دانشگاه اصفهان در سال‌تحصیلی 1392-1391 صورت گرفته است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که هویت جنسیتی کاربران، تحت تاثیر عضویت در فیس‌بوک قرار دارد. همچنین، بین مدت زمان عضویت در فیس‌بوک و میزان استفاده از فیس‌بوک و هویت جنسیتی، همبستگی معکوسی وجود دارد؛ یعنی با افزایش مدت زمان عضویت در فیس‌بوک و میزان استفاده از فیس‌بوک، هویت جنسیتی کاربران تضعیف می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between Using Facebook Social Network and Gender Identity among Students of the University of Isfahan

نویسندگان [English]

  • vahid qasemi 1
  • samad adli pour 2
  • badri borandegi 3

1 . Associate Professor at the Social Sciences Department, University of Isfahan, Isfahan

2 PhD. Candidate of Sociology, University of Tabriz, Tabriz

3 PhD. in Sociology, University of Isfahan

چکیده [English]

By transforming the concepts of time and space, changing new forms of communication, and creating new resources of identity,modern media and particularly the Interment and virtual social networkshave resulted in the advent of instable mentalities and new identities. Therefore, the present study seeks to investigate the effect of Facebook social network on the gender identity of university students. The present study is conducted using a survey research technique and distributing an internet-based researcher-designed questionnaires among students who are users of Facebook social network in the University of Isfahan in the 2012-2013academic year. The findings of the present research indicate that users’ gender identity is influenced by their membership in Facebook. In addition, the duration of membership in Facebook and the degree of using Facebook are reversely correlated to gender identity. In other words, increasing the membership duration in Facebook and the degree of using Facebook results in the weakening of users’ gender identity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtual social networks
  • Facebook
  • identity
  • Gender identity
آبوت، پاملا؛ والاس، کلر (1380). جامعه­شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم‌عراقی، تهران: نشر نی.
احمدی، حبیب؛ هاشمی، سمیه؛ روحانی، علی (1389). «بررسی رابطه وسایل ارتباطی نوین با هویت جنسیتی جوانان شهر شیراز»، فصلنامه زن و جامعه، شماره 4.
اخوان ملایری، فائزه، نوغانی، محسن، مظلوم خراسانی، محمد (1393). «شبکه‌های اجتماعی مجازی و شادکامی اجتماعی»، مطالعات میان رشته‌ای در رسانه و فرهنگ، سال چهارم، شماره 2.
استرنیانی، دومنیک (1384). مقدمه­ای بر نظریه­های فرهنگ عامه، ترجمه ثریا پاک­نظر، تهران: نشر گام نو.
السون، دیوید (1377). رسانه­ها و نمادها: صورت­های بیان و ارتباط و آموزش، ترجمه محبوبه مهاجر، تهران: انتشارات سروش.
باقری دولت‌آبادی، علی و زارعیان جهرمی، فرج‌الله (1392). «تاثیر فضای مجازی بر هویت و همبستگی ملی»، مطالعات راهبردی بسیج، سال شانزدهم، شماره 60.
پاستر، مارک (1377). عصر دوم رسانه­ها، ترجمه غلام­حسین صالحیار، تهران: موسسه ایران.
پیشگامی­فرد، زهرا، انصاری‌زاده، سلمان، کریمی، افشین و پرهیز، فریاد (1389). «تعامل در فضای سایبر و تاثیر آن بر هویت زنان در ایران (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه تهران)»، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، شماره 2.
تامپسون، جان بروکشایر (1380). رسانه­ها و مدرنیته، ترجمه مسعود اوحدی، تهران: انتشارات سروش.
جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی، تهران: نشر شیرازه.
حاتمی، محمدرضا و مذهبی،­ سارویه (1390). ­­«رسانه و نگرش زنان به هویت خود»،­ فصلنامه تحقیقات­فرهنگی، شماره 2.
دوران، بهزاد­ (1387). هویت اجتماعی: رویکردها و نظریه­ها، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
ربیعی، علی؛ عبداللهی، عظیمه‌السادات و شیروی خوزانی، یاسر (1394). «بررسی رابطه تماشای تلویزیون‌های ماهواره‌ای با هویت جنسیتی دختران نوجوان شهر اصفهان»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال سیزدهم، شماره 3.
سلطانی­فر، محمد (1389). دیپلماسی عمومی نوین و روابط عمومی الکترونیک، تهران: انتشارات سیمای شرق.
صادقی فسایی، سهیلا و کرمی، شیوا (1384). «کلیشه‌های جنسیتی سریال‌های تلویزیونی ایرانی (سال 1383)»، پژوهش زنان، سال سوم، شماره 3.
صانع‌پور، مریم (1390). «هویت در عصر رسانه‌های دیجیتال»، مطالعات میان رشته‌ای در رسانه و فرهنگ، سال اول، شماره 2.
عاملی، سعیدرضا (1382). «دو‌ جهانی‌شدن­ها و جامعه جهانی اضطراب»، نامه علوم اجتماعی، شماره 21.
عریضی، فروغ­السادات؛ وحیدا، فریدون؛ دانش، پروانه (1385). «ماهواره و هویت جنسیتی دختران جوان»، مجله جامعه­شناسی ایران، شماره 2.
فرهمند، مریم (1387). «دختران و کاربرد اینترنت»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره 41.
قره­باغی، علی اصغر (1380). تبارشناسی پست مدرنیسم، تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
گیبینز، جان و بوریمر (1388). سیاست پست مدرنیته، ترجمه منصور انصاری، تهران: نشر گام نو.
گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
مهدی­زاده، سیدمحمد (1381). انقلاب ارتباطات، جامعه شبکه­ای و ذهنیت و هویت ناپایدار، سمینار ایران و جامعه اطلاعاتی در سال 1400، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
Boyd, D. M., & Ellison, N. B. (2007). “Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship”, Journal of Computer-Mediated Communication, Vol. 13, No. 1.
Castells, M(1997). The Power of Identity, Oxford: Blackwell.
Hekman, S. (1999). Identity Crises, In S. Hekman(ed), Feminism, Identity and Differnece, Frank Cass.
Irving, C. J. and English, L. M. (2010). “Community in Cyberspace: Gender, Social Movement Learning, and the internet”, Adult Education Quarterly. Vol .2, No.1.
Lorber, J. (2000). Social Construction of Gender, in Edgar F. Borgatta and Rhonda g.v. Montgomery, Encyclopedia of Sociology , New York: McMillan Reference.
Lull, James (2001). Culture in Communication Age, London: Routledge Publication.
Siara, B. (2007). Cyberspace and Identity issues at The British, Sociological Association Annual Conference University of East London, Saturday 14th April 2007.
Thompson, J. (1998). Community Identity and world Citizenship, In Archibugi, Held and Kohler(eds), Culture and global Change, London: Routledge.
­Tiffany A. Pempek, Yevdokiya A. Yermolayeva, Sandra L. Calvert (2009). “College Students' Social Networking Experiences on Facebook”, Journal of Applied Developmental Psychology, Vol.‌30‌, No.‌3.