نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات،‌دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

مسئله پژوهش: پالایش یا فیلترینگ فضای مجازی، علارغم آنکه به عنوان یک اقدام سلبی سالم‌سازی فضای مجازی تلقی می‌شود، اما همواره امری چالش برانگیز بوده و تبعات جدی اجتماعی خویش را داشته است. این در حالی است که این اقدام، همواره در دستور کار جمهوری اسلامی ایران بوده است. سؤال این پژوهش آنست که اقدام حاکمیتی فیلترینگ، از چه مسائل و مشکلاتی رنج می‌برد و این مسائل و مشکلات چگونه صورت‌بندی می‌شود.
روش پژوهش: روش جمع آوری این مقاله «مصاحبه نیمه‌ساخت یافته با خبرگان» و روش تحلیل آن «نظریه‌پردازی داده‌بنیاد» است. تلاش شده است که با بهره‌گیری از طرح نظام‌مند و طی سه مرحلة کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مدل پارادایمی مسائل شیوة پالایش فضای مجازی در ایران ترسیم شود.
یافته‌های پژوهش: از منظر این مقاله، مشکل محوری و هسته‌ای شیوة پالایش در ایران، «متمرکز بودن و حاکمیتی بودن آن» است. این پالایش متمرکز حاکمیتی، از مشکلاتی همچون: یکسان‌انگاری کاربران، پراشتباه بودن، تخلف از قانون، سلیقه‌گرایی پایش‌گر، حداکثری بودن، امکان دور خوردن رنج می‌برد. اهم علل به وجود آورندة چنین پالایشی، تهدیدانگاری فضای مجازی، یکه‌تازی پالایش در سالم‌سازی و سیاست‌زدگی حاکم بر آن است. به نظر می‌رسد ضعف سواد فضای مجازی کاربران و همچنین عدم اقناع آنها نسبت به فیلترینگ از شرایط مداخله گر مهم بر این نوع پالایش است. همچنین باز بودن معماری فضای مجازی و آلوده بودن فضای فرهنگی واقعی از زمینه‌های حاکم بر آن است. طبیعتاً چنین پالایشی تبعات جدی فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و ... دارد که در مقاله تبیین شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Problem Formulation of Cyberspace Filtering in IRAN

نویسنده [English]

  • Mohammadsadegh nasrollahi

ISU

چکیده [English]

Research problem: Cyberspace filtering, despite being regarded as a civic improvement activity, has always been challenging and has had serious social consequences. Meanwhile, this action has always been on the agenda of the Islamic Republic of Iran. The question of this research is that the sovereignty of filtering, what issues and problems are suffering, and how these problems are shaped?
Methodology: The method of collecting this article is "Semi-structured interview with experts" and its method is "grounded theory". It has been attempted to draw up a paradigmatic model of the issues of the cyberspace filtering method in Iran, using a systematic scheme and three stages of open, axial and selective coding.
Findings: From the perspective of this paper, the central and core problem of the filtering method in Iran is "centrality and governance of filtering". This focused centralized filtering suffers from problems such as: users being equally divided, abusive, law abusive, watchful tact, maximum, being able to escape. The major causes of such a disaster are the view of threating to cyberspace, dominance of filtering in immunization and Politicization in cyberspace. It seems that the weakness of the users' cyber education and their lack of persuasion over filtering is an important interventionist condition for this kind of filtering. Also, the open architecture of cyberspace and infecting real cultural space are the main contexts of it. Naturally, such a remedy has serious cultural, political, economic and other consequences, as explained in the paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "filtering"
  • " cyberspace"
  • " Internet"
  1. 1.      استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (1385)، اصول روش تحقیق کیفی نظریة مبنایی؛ رویه‌ها و شیوه‌ها، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  2. 2.      اسدی،‌ عباس و بابازاده مقدم،‌ حامد (1396)، «اصول پالایش (فیلترینگ) پایگاه‌های اطلاع‌رسانی اینترنتی»،‌ مطالعات رسانه‌های نوین،‌ شمارة 9، صص 163-194.
  3. 3.      اسماعیلی،‌ محسن و نصراللهی،‌ محمد صادق (1395)، «پالایش فضای مجازی؛ حکم و مسائل آن از دیدگاه فقهی»، دین و ارتباطات، شمارة 49، صص53-80.
  4. 4.      جاویدنیا، جواد، عابدی سرآسیا، علی‌رضا و سلطانی، عباس‌علی (1394)،‌ «مقالة واکاوی پالایش محتوای مجرمانه از منظر فقهی»، دین و ارتباطات،‌ شمارة 48،‌ صص 35-62.
  5. 5.      حسین‌نژاد، سیدمجتبی و منیری حمزه‌کلایی، حمیدرضا (1396)، «تحلیل و بررسی فقهی اجرای فیلترینگ در فضای مجازی»، حکومت اسلامی، شمارة 84، صص 27-56.
  6. 6.      ذوالفقاریان، محمدرضا و لطیفی، میثم (1390)، نظریه پردازی داده بنیاد با Nvivo8، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
  7. 7.      رحمتی،‌ حسینعلی و شهریاری، حمید (1396)، «فیلترینگ و دشوارة تزاحم اخلاقی»، پژوهشنامة اخلاق،‌ شمارة 37، صص 7-22.
  8. 8.      سعد،‌ علی (1394)، «درآمدی بر سیاست‌های فیلترینگ سایت‌های اینترنتی»، مطالعات رسانه‌های نوین، شمارة 2، صص 95-108.
  9. 9.      شکرخواه، یونس(1370)، واژه‌نامة پژوهش‌های ارتباطی و رسانه‌ای، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
  10. 10.  فلیک، اووه (1391)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
  11. 11.  لیندلف، تامس و تیلور، برایان (1388)، روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات، ترجمة عبدالله گیویان، تهران: همشهری.
  12. 12.  وحید، مجید (1388). سیاست‌گذاری عمومی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.

 

 

  1. Creswell, John W.( 2012), Educational Research; Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, Boston: Pearson.
  2. Dunn, William N. (2007). Public Policy Analysis: An Introduction, New Jersey: Pearson.
  3. Greenfield, Paul & Rickwood, Peter & Tran, Huu Cuong (2001), Effectiveness of Internet filtering Software Products, CSIRO.
  4. Mopris, William (1982), the American heritage dictionary of the English language, Boston: American Heritage Publishing Co., Inc.
  5. Summers, Della (2008), Longman dictionary of contemporary English, Essex: Pearson.
  6. Wehmeier, sally (2005), oxford advanced learner’s dictionary of current English, Oxford: Oxford university press, 7th edition.
  7. Mianeh.net
  8. Isna.ir
  9. Itna.ir