نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
2 دانشیار گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان ، ایران
چکیده
عکاسی در جایگاه رسانه‌ای مؤثر در بیان واقعیات اجتماعی و ارتقا سطح آگاهی جمعی، دارای نقش‌های روایتی و مفهومی کارآمد است. عکسهای جنگ ایران و عراق به عنوان متونی ضمنی از عوامل گفتمانی، مؤلفه‌های اجتماعی و شناختی، از جمله نظام‌های ارزشی اجتماعی- فرهنگی هستند. دراین پژوهش نگارندگان تلاش دارند تا با استفاده از مفاهیم نظری موجود در نشانه‌شناسی گفتمانی به عنوان روشی کارآمد برای بررسی و شناخت چگونگی سازو کار نشانه‌ها در خدمت تولید معنا و نیز تدوین الگویی منسجم و نظام‌مند برای استخراج و تفسیر اطلاعات موجود در عکسهای دفاع مقدس را مورد بررسی قرار دهد. هدف پژوهش پاسخ به این پرسش‌ها است که ساختارهای بازنمودی، تعاملی و ترکیبی عکسهای دفاع مقدس از چه الگوهایی تبعیت می‌کنند و این سه ساختار چگونه نقش عکس‌ها در بازنمود مفهوم دفاع مقدس را نمایان می‌سازند؟ عکسهای مورد تحلیل از آثار آلفرد یعقوب‌زاده عکاس جنگ تحمیلی به دلیل ویژگی روایتگری آنها انتخاب شده‌اند. یافته‌ها نشان داد که عکسهای مورد پژوهش، مملو از منابع نشانهای روایتی، مفهومی، دارای ساختارهای گفتمان مدار و ایدئولوژی نهفته‌ای هستند که نقشی موثر در شکل‌گیری تعاملات در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را ایفا می نمایند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Signs in the Production of Media Meaning: Photography of the Sacred Defense from the Perspective of Social Semiotics
نویسندگان [English]
- Hamoon Mahdavi 1
- Hossein Ardalani 2
1 phd student of Art Research, Islamic Azad University, Central Tehran branch, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Philosophy of Art , Hamedan Branch , Islamic azad University , Hamedan , Iran.
چکیده [English]
Photography as an effective media in expressing social facts and raising the level of collective consciousness has effective narrative and conceptual roles. The photographs of the Iran-Iraq war are implicit texts of discourse factors, social and cognitive components, including socio-cultural value systems. In this research, the authors try to use the theoretical concepts in discourse semiotics as an efficient method to investigate and understand how signs work in the service of producing meaning, as well as developing a coherent and systematic model for extracting and interpreting existing information. Examine the holy defense in the photos. The purpose of the research is to answer these questions: what patterns do the representational, interactive and combined structures of the holy defense photos follow, and how do these three structures show the role of photos in representing the concept of holy defense? The research method . The analyzed photographs were selected from the works of Alfred Yaqoubzadeh, a photographer of the imposed war, because of their narrative characteristics. The findings showed thaphotographs are full of narrative and conceptual symbolic resources, have discourse-oriented structures and hidden ideology, which play an effective role in the formation of interactions in the social, political and cultural fields.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: sacred defense
- war photography
- discourse semiotics
- Alfred Yaqoubzadeh
- اوکویرک، استینسون، ویگ، بون و کایتون (1395). مبانی هنر، نظریه و عمل. ترجمه: محمدرضا یگانه دوست. چ4. تهران: سمت.بارت، رولان.(1389). پیام عکس. مترجم: راز گلستانی‌فرد. تهران: نشر مرکز.
- بیت، دیوید (1395). مفاهیم عکاسی. ترجمه: محمدرضا رئیسی و مارال زیاری. چ1. تهران: حرفه نویسنده.
- تحریریان، محمدحسن؛ الهام صدری .(1392) .تجزیه و تحلیل تصاویر کتاب های زبان انگلیسی در مقطع دبیرستان،
نشریه زبانشناسی کاربردی ، شماره2 : 137- 160.
- حسن پور، محمد. (1391). بازنمایی امر اجتماعی در عکاسی، بررسی رویکرد نشانه شناسی اجتماعی در فهم فرایندهای بازنمایی. فرهنگ رسانه، دوره1، شماره 5: 15-29
- جی، بیل و دیوید هورن.( 1388). درباره نگاه به عکس ها، ترجمه محسن بایرام نژاد، چاپ اول. تهران: انتشارات حرفه هنرمند.
- خامسی(1390). تاثیر ارزش های مذهبی بر عکاسی جنگ ایران و عراق. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، استاد راهنما محمدرضا شریف زاده.
- خیری، مریم؛ اشرف موسوی لر، فرزان سجودی (1394). تحلیل الگوهای نشانه شناسی اجتماعی تصویردر دو اثر از هیرونیموس بوش. اولین همایش بین المللی نوآوری و تحقیق در هنر و علوم انسانی
- دانچر، الکس.(1389). عکاسی جنگ و تعهد اخلاقی». مترجم سارا زند وکیلی، نشریه حرفه هنرمند، شمارة ۳۷ :۲۹ تا ۳۹
- داندیس، دونیس اِ (1389). مبادی سواد بصری. ترجمه: مسعود سپهر. چ25. تهران: سروش.
- دیانت، فرشته و کیانا فرهودی.( 1389). «جنگ می خشکاند جنگ تکه تکه می کند جنگ ویران می کند»، نشریه حرفه هنرمند شمارة۳: ۲ تا ۲۵.
- سجودی، فرزان. ۱۳۸۸، نشانه شناسی: نظریه و عمل ، تهران: نشر علم
- سجودی، فرزان، ۱۳۸۷، نشانه شناسی کاربردی، تهران: نشر علم .
- سونسون، گوران. (1396). نشانه‌شناسی عکاسی . مترجم سیدمهدی مقیم‌نژاد. تهران: انتشارات علم.
- شعیری، حمیدرضا؛ بهمن نامورمطلق. (1392). نشانه-معناشناسی دیداری: نظریه و تحلیل گفتمان هنری اثر. تهران: انتشارات سخن.
- شمیسا، سیروس، (۱۳۸۱). بیان. تهران: فردوس.
- شهابی، سارا .(1394). «بررسی مقایسه ای کتاب های عکس جنگ در دوران جنگ و سال های پس از آن در ایران». پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه هنر تهران. استاد راهنما پروین طاعی.
- پایه شناس، مرتضی .(1387). «بررسی ویژگی عکاسی جنگ» پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه هنر تهران. استاد راهنما فرهاد سلیمانی.
- صابری، کورش؛نظری طرهان، لیلا (1396). بررسی نشانه شناختی تصاویر کتب کودکان بر اساس رویکرد نشانه شناسی اجتماعی: مطالعۀ موردی کتاب فارسی پایۀ اول دبستان. مطالعات زبان ها و گویش های غرب ایران: 119- 140.
- صادقی، سعید.( 1384). احساس عکاس و عکسهای احساس در جنگ . سوره اندیشه . شماره 18 : 31 تا 34.
- صیفوری، فرزانه و شهرام نیا، امیر مسعود (1395). «رسانهها و توسعه سیاسی_اجتماعی ایران در دوره قاجار و پهلوی». فصلنامه سیاست جهانی، دوره 5، ش1، صص 166-131.
- غفاری هشجین، زاهد و همکاران، 1389، مولفه های اساسی گفتمان ایثار و شهادت در انقلاب اسلامی، مطالعات انقلاب اسلامی، سال هفتم، شماره 23: 190- 165.
- فاینینگر، آندریاس (1361). اصول کادر بندی در عکاسی. ترجمهی محمد جواد پاکدل. چ1. تهران:ماهنامه عکاسی مردمک.
- کرس، گونتر؛ لیوون، تئوون.( 1395). دستور طراحی بصری: خوانش تصاویر. تهران: هنر نو.
- محمدزاده، مهدی. (1386). «نشانهای مصور تقدس قدرت در قاجاریه». فصلنامه گلستان هنر، ش8، صص 68-61.
- مهدی زاده، علیرضا .(1395) تحلیل و خوانش عکس برمبنای ابزارهای تحلیلی رویکرد نشانه شناسی. مجله پژوهش هنر، جلد ۶ شماره 12: ۸۹-۷۵.
- مردانی سرور، انسیه.( 1391). تحلیل بیلبوردهای تبلیغاتی شهری از منظر نشانه شناسی اجتماعی ) بررسی بیلبوردهای تبلیغاتی ایستگاه های مترو، پایان نامه کارشناسی ارشد. راهنما: فرزان سجودی. دانشگاه علم و فرهنگ. تهران.
- نامی، غلامحسین (1387). مبانی هنرهای تجسمی(ارتباطات بصری). چ6. تهران: توس
- ولز، لیز (1390). عکاسی: درآمدی انتقادی. ترجمه: سولماز ختایی لر، ویدا قدسی راثی، مهران مهاجر و محمد نبوی. چ1. تهران: مینوی فرد.
- ون لیوون، تئو .(1395). آشنایی با نشانه شناسی اجتماعی. ترجمه محسن نوبخت، تهران: نشر علمی.
- مصلح‌زاده، فاطمه ؛ آشوری، محمدتقی (1396). بررسی تصاویر مرتبط با جنگ تحمیلی در کتاب‌های درسی از دیدگاه نشانه‌شناسی اجتماعی ، مطالعات دفاع مقدس . شماره 12 : 75 تا 98
منابع فارسی لاتین
- Brothers, Caroline .(1997). war and photography: A cultural history, Routledge.
- Hall, S. (1982) The Rediscovery of ‘Ideology’: Return of the Repressed in Media Studies. In Bennett, T., Curran, J., Gurevitch, M. and Wollacott, J. (eds) Culture, Society and the Media. London: Methuen, pp. 56–90.
- Hall, S. (ed.) (1997) Representation: Cultural Representations and Signifying London: SAGE with The Open University.
- Halliday, M. A. K. (1978) Language as social semiotic: The social interpretation of language and meaning. London: Edward Arnold Press.
- Halliday, M. A. K. (1994) An Introduction to Functional Grammar. Foreign Language Teaching & Research Press.
- Kress, Gunther and Theo van Leeuwen. (2021). Reading Images: The Grammar of Visual Design. published by Routledge.
- Lynch, K. (1960) The Image of the City, Cambridge: The Technology Press and Harvard University Press
van Leeuwen, T. (2005) Introducing Social Semiotics. Abingdon: Routledge.
)