نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی
نویسندگان
1 گروه جامعهشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
در ایران تحقیقات فراوانی درباره فردگرایی و جمعگرایی انجام شده است که هر یک از این تحقیقات میزان فردگرا یا جمع‌گرا بودن جامعۀ مورد بررسی را در بین یکی از دو سر طیف فردگرایی یا جمعگرایی نشان می‌دهند. اما نکتۀ مشترک تمامی این پژوهش‌‌ها این است که فردگرا یا جمع‌گرا بودن ایرانیان در بستر گروه‌ها و شبکههای واقعی موردبحث و بررسی قرار گرفته است و نسبت بین فردگرایی و جمعگرایی واقعی با فردگرایی و جمعگرایی در شبکههای مجازی مغفول مانده است. بنابراین پرسش این مقاله این است که فردگرایی و جمع-گرایی در دنیای واقعی چه نسبتی با فردگرایی در شبکههای مجازی دارد؟ برای پاسخ به این سؤال از روش پیمایش استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بین فردگرایی با فردگرایی شبکهای رابطه‌ای مستقیم و بین جمعگرایی با فردگرایی شبکهای رابطه‌ای معکوس وجود دارد؛ بنابراین افرادی که در دنیای واقعی فردگرا هستند در شبکههای مجازی فردگرایی شبکهای بالا و افرادی که در دنیای واقعی جمع‌گرا هستند نیز در شبکههای مجازی فردگرایی شبکهای پایینی دارند؛ به‌عبارت‌دیگر به نظر می‌رسد فردگرا یا جمع‌گرا بودن افراد در دنیای واقعی بر کنش فردی یا جمعی آن‌ها در دنیای آنلاین تأثیر دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A study on Impact of Individualism and Collectivism on Individualism in Virtual Social Networks (Case study: Tarbiat Modares University)
نویسندگان [English]
- Bahare Arvin 1
- Mehdi Gholamzadeh 2
1 Department of Sociology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Tarbiat Modares university, Tehran, Iran
چکیده [English]
In Iran, a lot of investigation about individualism and collectivism has been done. Each of these investigations reveals the degree of individualism or collectivism of the society under study on a spectrum. But the contribution of all these studies is to examine of individualism or collectivism of Iranians in real groups and networks, while the connection between this type of individualism and collectivism with collectivism and individualism in the virtual networks is ignored. Therefore, the question of this article is whether individualism and collectivism in the real world relate to individualism and collectivism within the virtual networks. The survey method was used for answering this question. The results of this research show that there is a direct relationship between individualism and networked individualism and there is an inverse relationship between collectivism and networked individualism. Therefore, those who are individualists in the real world have a high network individuality within virtual networks. And those who are collectivist in the real world have a low networked individualism in virtual networks. In other words, it seems that the individualism or collectivism of people in the real world affects their individual or collective actions in the online world.
کلیدواژه‌ها [English]
- individualism
- collectivism
- networked Individualism
- virtual social networks
- آزاد ارمکی، تقی. (1387). «از جمعگرایی تا فردگرایی افراطی ایرانیان»، اعتماد ملی، 8 اردیبهشت.
- القونه، زهرا. (1392). «میزان فردگرایی خودخواهانه در بین طبقات مختلف و عوامل مرتبط با آن (دانشجویان دانشگاه شیراز)»، پایاننامه کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
- بارانی، مرتضی. (1392). «بررسی عوامل مؤثر بر پدیده فردگرایی در بین دانشجویان». پایاننامه کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، دانشکده ادبیات و علم انسانی، دانشگاه کاشان.
- باقری، یادگار. (1394). «بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با میزان فردگرایی در بین جوانان شهر خلخال». پایاننامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی-پژوهش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال.
- بهروان، حسین؛ علیزاده، اعظم. (1386). «بررسی فردگرایی و عوامل مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد»، مجله علوم اجتماعی، پاییز و زمستان 1386، شماره 10، صص 26-1.
- بیدل، پریناز؛ محمودزاده، علیاکبر، صادقی، احمد. (1393). «رابطه اعتماد اجتماعی با فردگرایی افراطی در شهر مشهد»، رفاه اجتماعی. سال چهاردهم، شماره 55، صص 198-167.
- تریاندیس، هری س. (1388). فرهنگ و رفتار اجتماعی. ترجمه نصرت فتی، تهران: نشر رسانش.
- توکلی، عاصفه. (1385). «فردگرایی و دینداری»، پایاننامه کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا.
- جوادی یگانه، محمدرضا. (1388). «جمعگرایی ایرانی در عزاداری حسینی»، محمدرضا جوادی یگانه. بازنشانی شده در: 7 اردیبهشت 1397 به نشانی: http://mrjavadi.com/?PageName=news&ID=318&Language=1.
- جوادی یگانه، محمدرضا؛ هاشمی، سید ضیاء. (1387). «نگاهی جدید به مناقشه فردگرایی و جمعگرایی در جامعهشناسی»، نامه علوم اجتماعی، بهار 1387، شماره 33، صص 161-131.
- حیدری، سمانه. (1395). «رابطه فردگرایی-جمعگرایی، حمایت اجتماعی و تابآوری با افکار خودکشی در زنان سوگ دیده شهرستان گیلانغرب». پایاننامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ملایر.
- حکیمجوادی و دیگران. (1391). «رابطه فردگرایی/ جمعگرایی افقی و عمودی با هویت قومی در زنان و مردان ترکمن»، پژوهشهای روانشناسی اجتماعی. تابستان 1391، دوره 2، شماره 6، صص 90-77.
- خواجه‌نوری، بیژن؛ پرنیان، لیلا؛ جعفری، مازیار. (1392). «مطالعه رابطه جهانی‌شدن فرهنگی با فردگرایی و جمعگرایی جوانان مورد مطالعه: شهر شیراز»، جامعهشناسی کاربردی. زمستان 1392، سال بیست و چهارم، شماره 4، صص 66-43.
- دواس، دی. اِی. (1389). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
- رضایی، عبدالله. (1393). «تأثیر حیات ذهنی شهر اردبیل در شکلگیری روحیه فردگرایی شهروندان اردبیل». پایاننامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی-پژوهش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال.
- رضایی، محمد؛ غلامزاده، مهدی (1397) «تحلیل فردگرایی در شبکههای اجتماعی مجازی»، مطالعات رسانههای نوین. پاییز 1397، دوره 4، شماره 15، صص 35-1.
- رضایی دولت آباد، بیتا. (1392). «بررسی فردگرایی-جمعگرایی و آثار و پیامدهای آن در میان دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز تهران». پایاننامه کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور مرکز تهران.
- روحانی قوچانی، عزت. (1392). «بررسی تاثیر فردگرایی بر آسیبهای اجتماعی در دختران دبیرستانی شهر تهران». پایاننامه کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا.
- زارعان دولتآبادی، احمد. (1391). «بررسی میزان و عوامل مؤثر بر فردگرایی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی یزد». پایاننامه کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.
- ساعی، علی. (1391). روش تحقیق در علوم اجتماعی با رهیافت عقلانیت اعتقادی. تهران: انتشارات سمت.
- سامانی، سیامک؛ لطیفیان، مرتضی. (1384). «بررسی رابطه خود- مهاری، جمعگرایی و ارزشهای خانوادگی و اجتماعی در گروهی از دانشجویان دانشگاه شیراز»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. زمستان 1384، دوره بیست و دوم، شماره چهارم، صص 47-33.
- سربی، محبوبه. (1393). «شبکههای مجازی، پیدایش فردگرایی شبکهای». پایاننامه کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ.
- شیانی، ملیحه؛ رضوی الهاشم، بهراد؛ دلپسند، کامل. (1391). «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت امور شهری تهران»، فصلنامه علمی تخصصی مطالعات شهری. پاییز 1391، سال دوم، شماره چهارم صص 240-215.
- طالبی، ابوتراب؛ بحری، امیرحسین. (1393). «بررسی میزان چگونگی جمعگرایی در مسئولیتپذیری اجتماعی (مطالعه موردی شهروندان شهر کاشان)»، فصلنامه علوم اجتماعی. پاییز 1393، شماره 66، صص 71-37.
- فاضلی، نعمتالله. (1389). «فردگرایی ایرانیان»، شرق، 20 تیر.
- فاضلی، نعمتالله. (1390). «تقابل ارزشهای فردگرایانه و جمعگرایانه»، مهرنامه. شماره 19، بهمن 1390.
- فرهادی، مرتضی. (1373). فرهنگ یاریگری در ایران، درآمدی به جامعهشناسی و مردمشناسی تعاون، ج 1: یاریگری سنتی در آبیاری و کشتکاری. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- قاضی مرادی، حسن. (1384). در پیرامون خودمداری ایرانیان. تهران: نشر اختران.
- قانعی راد، محمدامین. (1379). «فردگرایی ایرانی و توسعه‌نیافتگی»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی. فروردین و اردیبهشت 1379، شماره 151 و 152، صص 43-34.
- کبیری، کامبیز. (1386). «بررسی فردگرایی و جمعگرایی و آثار آن در سطح تحلیل خرد و کلان». پایاننامه کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی.
- محمد علی پور، آسیه. (1390). «بررسی جامعهشناختی ارتباط فردگرایی با طلاق در جامعه ایران (تهران)». پایاننامه کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، دانشگاه علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ.
- محمودی، زینب. (1391). «بررسی عوامل مؤثر بر کنشهای فردگرایانه». پایاننامه کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
- مسجدجامعی، احمد. (1377). «مشارکت فرهنگی و فرهنگ مشارکت»، پیوند. دی 1377، شماره 231، صص 19-14.
- معیدفر، سعید؛ دربندی، سید علیرضا. (1385). «بررسی رفتار و نگرش جمعگرانه شهروندان تهرانی»، مجله جامعهشناسی ایران. پاییز 1385، شماره 27، صص 34-58.
- معیدفر، سعید؛ صبوری خسروشاهی، حبیب. (1389). «بررسی میزان فردگرایی فرزندان در خانواده»، پژوهش‌نامه علوم اجتماعی. زمستان 1389، سال چهارم، شماره 4، صص 93-110.
- موحدی، مسعود. (1390). تعیین ویژگیهای فرهنگ اسلامی- ایرانی. تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- میرزایی، حسین. (1384). «بررسی جامعهشناختی فردگرایی در ایران (با تأکید بر پیمایش ساکنین شهر تهران)»، رساله دکتری جامعهشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
- نامیان، ایمان. (1394). «بررسی استفاده از برنامههای ماهوارهای بر فردگرایی جوانان». پایاننامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق.
- نجفی، یوسف. (1395). «رابطه نرمافزار پیامرسان موبایلی (تلگرام) در بروز فردگرایی در خانوادهها (مورد مطالعه: خانوادههای شهر زنجان)». پایاننامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق.
- نراقی، حسن. (1385). جامعهشناسی خودمانی (چرا درماندهایم؟). تهران: نشر اختران.
- نوروزی، فیضالله. (1375) «فردگرایی در بین جوانان در حال تحصیل شهر تهران». پایاننامه کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشگاه شهید بهشتی.
- نیکوگفتار، منصوره. (1393). «تفاوت‌های جنسیتی در سلامت اجتماعی: نقش فردگرایی- جمعگرایی»، رفاه اجتماعی. سال چهاردهم، شماره 53، صص 111-130.
- وبر، ماکس. (1388). اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری. ترجمه عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری کاشانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- وثوقی، منصور؛ میرزایی، حسین؛ رحمانی، جبار. (1384). «فردگرایی و جمعگرایی ایرانیان از دید سیاحان خارجی»، انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. بهار و تابستان 1384، شماره 2، صص 303-324.
- همایونی، فائزه. (1393). «بررسی جامعهشناختی فردی شدن در شهر یزد، (مورد مطالعه زنان شهر یزد)». پایاننامه کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، دانشگاه علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ.
- Cho, Seong Eun. (2010). Cross-Cultural Comparison of Korean and American Social Network Sites: Exploring Cultural Differences in Social Relationships and Self-presentation. Ph. D. Thesis, The State University of New Jersey.
- Elliott, Anthony & Lemert, Charles. 2006. The New Individualism, The Emotional Costs of Globalization, Routledge.
- Hofstede, Geert. (2001). Culture`s Consequences: Comparing values, Behaviors, Institutions and Organizations Across Nations. 2nd Ed, Thousand Oaks, Ca: Sage Publications.
- Javidan, Mansour & Dastmalchian Ali. (2003). “Culture and leadership in Iran: The land of individual achievers, strong family ties, and powerful elite”, Academy of Management Executive, Vol. 17, No. 4. Pp 127-142.
- Zhao, Chen. & Jiang, Gonglue. (2011), “Cultural differences on visual self-presentation through social networking site profile images”., inDesney S. Tan; Saleema Amershi; Bo Begole; Wendy A. Kellogg & Manas Tungare, ed., 'CHI' , ACM, , pp. 1129-1132.
- Lee, Wei-Na & Choi, Sejung Marina. (2006), “The Role of Horizontal and Vertical Individualism and Collectivism in Online Consumers’ Responses Toward Persuasive Communication on the Web”, Journal of Computer-Mediated Communication, Vol. 11, pp. 317–336.
- De Beer, Paul & Koster, Ferry. (2009). Sticking Together or Falling Apart? Solidarity in an Era of Individualization and Globalization, Amsterdam University Press.
- Singelis, Theodore. M. et al. (1995). “Horizontal and Vertical Dimension of Individualism and Collectivism: A Theoretical and Measurement Refinement”, Cross-Cultural Research, Vol. 29, No. 3, pp. 240-275.
- Rainie, Lee & Wellman, Barry. (2012). Networked, The New Social Operating System. MIT Press.
- Tocqueville, Alexis de. (2002). Democracy in America. Translated by Henry Reeve, A Penn State Electronic Classics Series Publication.
- Triandis, Harry C. (1995). Individualism and Collectivism. Westview Press.
- ______________, Bontempo, Robert. & Villareal, Marcelo. J. (1988). “Individualism and Collectivism: Cross-Cultural Perspective on Self-In-group Relationships”, Personality and Social Psychology. 54, No. 2, pp. 232-338.
- ______________& Gelfand, Michele J. (1998). “Converging Measurement of Horizontal and Vertical Individualism and Collectivism”, Personality and Social Psychology. 74(1). No. 74, pp. 118-128.
- ______________ & Gelfand, Michele J. (2012). “A Theory of Individualism and Collectivism”, In: Handbook of Theories of Social Psychology. Van Lange, P. A. M., Kruglanski, A. W. & Higgins, E. T, eds. Chapter 51, Sage Publication Ltd, pp. 498-520.
- (2001). “Individualism-Collectivism and Personality”, Journal of Personality. Vol. 69, Issue 6, pp. 907–924.
)