نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

• سیاوش جمادی

پژوهشگر حوزة فلسفة غرب و نقد ادبی

چکیده

شرح و بیان صنعت فرهنگ از زبان تئودور آدورنو و ماکس هورکهایمر نویسندگان کتاب دیالکتیک روشنگری ـ مبتنی بر این گزارش است که عقل ابزار اندیش روشنگری (Aufklarung) که بر همسان‌سازی و این‌همانی بنیاد دارد گرچه بنا بود آزادی را از ترس از مراجع اساطیری ایمن دارد، خود از سلطة سیاسی‌ ـ اجتماعی و فرهنگی تمامیت خواهانه‌ای سر در آورد که آدمیان را از آزادی و خلاقیت فردی محروم می‌سازد و هم فرد و هم جامعه را قلب به شیء می‌کند. آدورنو و هورکهایمر برآنند که رسانه‏های فرهنگ‌ساز، به مدد بازتولید تکنیکی انبوه، در سرمایه‌داری پسین در خدمت شاکله‌سازی از پیش تعیین‌کنندة کلیة محصولات فرهنگی عمل می‏کنند. این کارکرد، کلیة تنوعات و تکثرات را به گونه‌ای استانده می‏کند که اطاعت و آزادی دیگر از هم تمیز داده نمی‏شوند. بدینسان، در نظام مبتنی بر ارزش مبادلة صنعت فرهنگ هر ابژه‏ای را مبدل به کالا می‏کند؛ تفاوت نمی‌کند که این ابژه اقتصادی باشد یا فرهنگی. این مقاله روایتی است از چگونگی توجیه آدورنو و هورکهایمر در باب این سرکوب فاجعه‌بار که در جریان اتمیزه کردن، همة انسانها و سلایق و خلاقیت‌های آنها را همسطح می‌سازد. همزمان، این مقاله به اجمال آموزة یاد شده را در بوتة ارزیابی انتقادی می‏نهد.

کلیدواژه‌ها

• فرهنگ
• رسانه‌‌های فرهنگی
• نظریة انتقادی
• ‌ صنعت فرهنگ

عنوان مقاله [English]

The Nature of Culture Industry and Technical Media from the Viewpoint of Critical Theory

نویسنده [English]

• Siayavash Jamadi

Researcher of western philosophy and Literary Criticism

چکیده [English]

The elaboration of culture industry by theodor W.Adorno and Max Horkheimer- co- authors of Dialektik der Aufklarung (Dixlectic of Enlightment)- is grounded on their account of how the identity – based instrumental reason of enlightenment (Aufklarung), thought intended to secure freedom from fear of mythical authorities, could turn into the political, social and cultural totalitarian domination, depriving humans of their individual freedom and creativity and reifying both society and individuals. As Adorno and Horkheimer put, the culture producing media, thanks to technical mass reproduction, in the late capitalism, functions as pre- determining schematism of the whole cultural products through standardizing all varieties and diversities in such a way that obedience can be confused with freedom. Thus, in the system of exchange value, culture industry makes any object into commodity, whether being economical or cultural. This paper is a version of how Adorno and Horkheimer justify this disastrous suppression which through atomizing process levels down all humans and their tastes and creativities. Meanwhile, the essay has a brief critical assessment of this so called doctrine.           

کلیدواژه‌ها [English]

• Culture
• Cultural media
• Critical Theory
• culture industry