نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار رشته پژوهش هنر سینماتلویزیون دانشگاه صدا وسیما

چکیده

سیما و شخصیت شیطان، به منزلة موجودی که از درگاه پروردگار رانده شده است، همواره بحث‌برانگیز بوده است. شیطان در برابر پروردگار سوگند یاد کرده است که همواره تلاش خواهد کرد انسان‌ها را از صراط مستقیم دور و آن‌ها را به سمت خود (به سوی کفر و شرک به پروردگار) هدایت کند. قرآن کریم همواره انسان را از فریب شیطان برحذر داشته است. با توجه به تأکیدات قرآن کریم و منابع دیگر، هم‌چون احادیث و روایات، شخصیت شیطان برای مسلمانان و مؤمنان منفور است. سینما و تلویزیون، به منزلة مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین رسانه‌های جهانی، سعی در بازنمایی و مصور کردن دنیای نامرئی و ماورایی داشته‌اند؛ زیرا نه فقط برای انسان پرسش‌برانگیز است، بلکه بازنمایی چنین موجودات و جهانی، انسان را در شناخت و درک آن‌ها یاری می‌کند. بی‌تردید این بازنمایی باید قبل از هر چیز به آموزه‌های اسلامی تکیه کند. سریال‌های تلویزیونی اغماء و او یک فرشته بود، که در رسانة ملی تولید‌ و از طریق آن پخش شده‌اند، ابلیس را به تصویر کشیده‌اند. پژوهش حاضر تلاش دارد به روش کیفی و توصیفی، ابتدا سیما و جای‌گاه ابلیس را در جهان واکاوی کند و سپس با تحلیل موضوعی این دو سریال تلویزیونی به چگونگی بازنمایی ابلیس در رسانه بپردازد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Devil Representation in the Media Based on Islamic Teachings

نویسنده [English]

  • Ali RajabzadeTahmaseb

i, Assistant Professor University of cinema and television, IRIB research field

چکیده [English]

Physiognomy and character of Satan as a creature driven by the Creator, has always been controversial. Satan has sworn off to divert man from the right path to his own disbelief and polytheism. Holy Quran has always warned man of Satan's deceit. According to the emphasis of the holy Quran and other sources such as the hadith narrations, character of Satan is hateful to Muslims and believers.
On the other hand, world cinema and televisions as media with the highest number of audience have always tried to represent the invisible world and the paranormal. Representations of the supernatural beings and the world, will help the audience gain a better understanding of them. This research is trying to describe the serpent's place in the mundane world. Thus the subject of two television series Coma and She Was an Angel are analyzed as two representations of evil.
Angel" are analyzed as two representations of evil

کلیدواژه‌ها [English]

  • Representation
  • Satan
  • Media
  • Cinema
  • television
قرآن ‌کریم.
بحرانی، سیدهاشم (1389). تفسیر برهان، تفسیر روایی شیعه، دورة نه‌جلدی، تهران: کتاب صبح.
رازی، فخرالدین محمد (1379). تفسیر کبیر، ترجمة علی‌اصغر حلبی، تهران: اساطیر.
رسولی محلاتی، سیدهاشم (1385). تاریخ انبیاء، قصص قرآن از حضرت آدم (ع) تا خاتم النبیین (ص)، قم: بوستان کتاب.
شمیسا، سیروس (1389). انواع ادبی، تهران: میترا.
صدرالمتألهین شیرازی (1360). شرح اصول کافی، ترجمة محمد خواجوی، ج 3، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
طباطبائی، محمدحسین (1376). المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: امیرکبیر.
طبرسی، ابوعلی فضل بن الحسن الطبرسی (1380). مجمع البیان فی تفسیرِ القرآن، ترجمة علی کرمی، تهران: فراهانی.
غفاری، محسن (1389). ابلیس‌نامه، تهران: پیام آزادی.
قمی، شیخ عباس (1377). سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
قمی، علی بن ابراهیم (1367). تفسیر قمی، به کوشش سیدطیب موسوی جزایری، قم: دار الکتاب.
کامرانیان، عباسعلی (1387). عصیان‌گر؛ بررسی خلقت، کارها، و انواع شیطان (1)، قم: مجنون.
کامرانیان، عباسعلی (1388). فرشته‌ها؛ تحقیق قرآنی، روایی، عقلی، و نقلی پیرامون زندگی، کارها، انواع جنس و ... فرشتگان، قم: نور قرآن و اهل بیت (ع).
کامرانیان، عباسعلی (1389). جن؛ بررسی خلقت، زندگی، و کارهای جنیان بر اساس آیات قرآن ‌کریم، روایات ائمة اطهار (ع)، و حکایات واقعی، قم: نور قرآن و اهل‌ بیت (ع).
مطهری، مرتضی (1369). حرکت و زمان در فلسفة اسلامی، تهران: حکمت.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1421 ق). تفسیر نمونه، قم: مدرسة امام علی بن ابی‌طالب (ع).