نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، آزاد، واحدعلوم و تحقیقات تهران

چکیده

تکنولوژی، که از آغاز و به قصد سلطۀ انسان بر جهان طبیعی شکل گرفت، امروز، با گسترش ابعاد فنّاوری در حوزه‎های مختلف علم، نقش بی‎بدیلی در زندگی انسان‎ها ایفامی‎کند. اگرچه هنوز برخی صاحب‎نظران از این‌که واژۀ سلطه را در این رابطه استعمال کنند احتیاط می‎کنند، درحقیقت، سلطۀ تکنولوژی بر انسان مدت‎هاست که آغاز شده و به اندازه‎ای این تسلط آرام و سازوار با نیازهای انسان پیش‎رفته که امروزه اگر کسانی با تردید به این مسئله می‎نگرند، به دلیل همین بستر منعطف و هماهنگ است. این مسئله اگرچه همواره از آغاز مدرنیته با فراز و فرودهایی همراه بوده و موافقان و مخالفان، هریک با ارائۀ دلایلی، تفوّق تکنولوژی و پیامدهای آن را بر زندگی انسان مورد بررسی و تحلیل قرارداده‎اند، به دلیل تغییرات گسترده در شیوه‎های این برتری، همچنان این مسئله به کانون توجه و نقد صاحب‎نظران مختلف تبدیل‎شده‎است. در این تحقیق سعی شده با مرور برخی از پژوهش‎های پیشین، در چارچوب برخی نظریه‎های انتقادی و پیوندی مشترک در حوزۀ علوم انسانی، این موضوع مورد بررسی قرارگیرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Hegemony of Technology: Dimensions and Approaches

نویسنده [English]

  • Alireza Bagheri Deh-Abadi

Ph.D Candidate of Communications Sciences, Islamic Azad University, Sciences and Researches Branch

چکیده [English]

Technology, which has primarily been formed as a means of man’s control on nature, plays a focal role in our lives, considering different areas of science. However, the dominance of technology (the term is still used with caution in academia) on man’s life has been long begun and has progressed as our needs changed thorough time. Those who support the idea of dominance  and those who don’t, have analyzed the effects of it on our lives and due to widespread changes that technology has brought with itself, the debate is still in the center of attention. The current study is an attempt to review the researches on this subject in the light of critical theories and interdisciplinary frameworks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Dominance of Technology
  • modernism
  • Postmodernism
  • Critical theories
  • Technological society
  • hegemony
آزاد ارمکی، تقی (1376). نظریههای جامعهشناسی، تهران: سروش.
باتامور، تام (1380). مکتب فرانکفورت، ترجمۀ حسینعلی نوروزی، چ 2، تهران: نی.
بشیریه، حسین (1376). تاریخ اندیشههای سیاسی در قرن بیستم، ج 1، تهران: نی.
بشیریه، حسین (1378). اندیشههای مارکسیستی، تهران: نی.
برگ، آندریوفین (1383). «مارکوزه یا هابرماس دو منتقد تکنولوژی»، ترجمۀ عباس قنبری و مصطفی امیری، نشریۀ علوم انسانی، نامۀ فرهنگ، ش 54.
بیات، عبدالرسول و همکاران (1381). درآمدی به مکاتب و اندیشه‌های معاصر، تهران: مؤسسۀ اندیشه و فرهنگ دینی.
توسلی، غلام‎عباس (1389). «روشنفکر علیه هژمونی تأملی در سالگرد آنتونیو گرامشی روشنفکر چپ ایتالیایی»، ماهنامۀ علوم انسانی، س 1، ش 9.
ریتزر، جورج (1386). نظریۀ جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، چ 12، تهران: علمی.
ریتزر، جورج (1389). مبانی نظریۀ جامعهشناختی معاصر و ریشههای کلاسیک آن، ترجمۀ شهناز مسمی‎پرست، تهران: ثالث.
رهنمایی، احمد (1383). غربشناسی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
شریعتی، علی (1372). انسان بیخود، تهران: قلم.
شریعتی، علی (1374). ویژگیهای قرون جدید (مجموعه آثار)، تهران: قلم.
شیرودی، مرتضی (1384). «پست مدرنیسم»، ماهنامۀ معارف، س 4، ش 29.
عیوضی، محمدرحیم (1388). «مدیریت رسانه‎ای و مهندسی افکار عمومی»، فصلنامۀ مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، دورۀ دهم، ش 2.
فتحیان، محمد و حاتم مهدوی‎نور (1386). مبانی و مدیریت فنّاوری اطلاعات، چ 6، تهران: دانشگاه علم و صنعت.
فکوهی، ناصر (1386). تاریخ اندیشه و نظریههای انسانشناسی، چ 5، تهران: نی.
فولادوند، عزت‎الله (1376). خرد در سیاست، تهران: طرح نو.
کلنر، داگلاس (1386). «مکتب فرانکفورت و مطالعات فرهنگی بریتانیا؛ پیوند گمشده»، در: http://www.ictfarajoo.com/Default.aspx?tabID=178
گیبینز، جان آر و بو ریمر (1381). سیاست پستمدرنیته، درآمدی بر فرهنگ و سیاست معاصر، ترجمۀ منصور انصاری، تهران: گام نو.
گیدنز، آنتونی (1384). معنای مدرنیته، ترجمۀ علی‎اصغر سعیدی، تهران: کویر.
مارکوزه، هربرت (1362). انسان تکساحتی، ترجمۀ محسن مؤیدی، تهران: امیرکبیر.
مارکوزه، هربرت (1380). گفتاری در رهایی، ترجمۀ محمود کتابی، آبادان: پرسش.
مک‌کوایل، دنیس (1380). مخاطب‌شناسی، ترجمۀ مهدی منتظرالقائم، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
مک‌کوایل، دنیس (1385). درآمدی بر نظریۀ ارتباطات جمعی، ترجمۀ پرویز اجلالی، چ 2، تهران: مرکز مطالعات و توسعۀ رسانه‌ها.
معتمدنژاد، کاظم (1384). جامعۀ اطلاعاتی اندیشههای بنیادی، دیدگاههای انتقادی و چشماندازهای جهانی، تهران: مرکز پژوهش‎های ارتباطات.
معتمدنژاد، کاظم (1385). وسایل ارتباط جمعی، ج 1، چ 5، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
نوذری، حسین‎علی (1379). پستمدرنیته و پستمدرنیسم تعاریف نظریه‌ها و کاربست‌ها (ترجمه و تدوین)، تهران: نقش‎جهان.
محسنی، منوچهر (1380). جامعهشناسی جامعۀ اطلاعاتی، تهران: دیدار.
مولانا، حمید (1375). «رسانه‎ها و انگاره‎سازی»، فصلنامۀ رسانه، س 7، ش 26.
وبستر، فرانک (1383). نظریههای جامعۀ اطلاعاتی، ترجمۀ اسماعیل قدیمی، چ 2، تهران: قصیده‎سرا.
هورکهایمر، ماکس و تئودورو آدورنو (1389). دیالکتیک عصر روشنگری، ترجمه و تصحیح مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: گام نو.
Kegley, Charles (1991). W, American Foreign Policy Pattern and Process, NY, St: Martin Press.
Gill, Stephen and Antonio Gramsci (1993). Historical Materialism and International Relations, Cambridge University.
Jonathan, Joseph (2002). Hegemony: A Realist Analysis, New York: Rutledge.
Marcuse, Herbert (1970). One-Dimensional Man: Studies in the Ideology of Advanced Industrial Society, Beacon Press Boston, Twelfth printing. pdf: http://www.public.iastate.edu/.
Misa, Thomas; et al. (2003). Modernity and Technology, MIT Press.
www.bashgah.net/fa/category/show/61380.
www.Newzoo.com.